Czy cukrzyk może polecieć w kosmos? Tym zajmie się Sławosz Uznański-Wiśniewski na orbicie
Czy cukrzyca wyklucza udział w lotach kosmicznych? Misja Ax-4, z udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego i badaniami nad insuliną w mikrograwitacji, może zrewolucjonizować podejście do cukrzycy a loty w kosmos oraz otworzyć drzwi dla diabetyków na Międzynarodową Stację Kosmiczną.
Jeszcze niedawno pytanie, czy diabetycy mogą polecieć w kosmos, wydawało się retoryczne. Dla osób z cukrzycą insulinozależną marzenie o udziale w misji kosmicznej było poza zasięgiem, głównie z powodów zdrowotnych i braku możliwości stałej kontroli parametrów życiowych. Dziś jednak, dzięki międzynarodowej współpracy naukowej oraz misji Ax-4, w której uczestniczy Sławosz Uznański-Wiśniewski, pojawia się realna nadzieja na zmianę tej sytuacji.
Cukrzyca a loty w kosmos – przełomowe eksperymenty na ISS
W ramach projektu „Suite Ride” na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej prowadzone będą eksperymenty medyczne na ISS z udziałem 13 polskich badań, w tym monitoring glukozy u astronautów za pomocą nowoczesnych sensorów CGM (Continuous Glucose Monitoring). Jak podkreśla dr Mohammad Fityan, dyrektor medyczny Burjeel Medical City w Abu Zabi, naukowcy mają nadzieję, że "uzyskamy dane, które wykażą, iż w mikrograwitacji utrzymuje się odpowiedni metabolizm glukozy i insulina działa prawidłowo. A to może otworzyć drogę do wysłania w kosmos pierwszego astronauty z cukrzycą. Do tej pory diabetycy nie mieli szans na udział w misjach kosmicznych, ponieważ obawiano się o ich zdrowie. A przecież otoczeni odpowiednią opieką medyczną diabetycy to nie osoby z niepełnosprawnością".
Insulina w przestrzeni kosmicznej – nowe wyzwania i nadzieje dla leczenia cukrzycy
Jednym z kluczowych elementów eksperymentów jest sprawdzenie, jak insulina w przestrzeni kosmicznej zachowuje swoje właściwości. Zestawy wstrzykiwaczy z insuliną będą przechowywane zarówno w warunkach chłodniczych, jak i w temperaturze pokojowej. Po powrocie zostaną porównane w laboratoriach na Ziemi i sprawdzone pod kątem wpływu mikrograwitacji oraz promieniowania kosmicznego. "Sprawdzimy, czy mikrograwitacja i promieniowanie kosmiczne wpłynęły na skład ilościowy i jakościowy insuliny" – opisywał rozmówca PAP. Dr Fityan podkreśla: "Nigdy nie prowadzono tego rodzaju testów w przestrzeni kosmicznej. Mamy nadzieję, że dzięki naszej pracy uda się wkrótce wysłać pierwszego cukrzyka na orbitę, a potem może dalej – na Księżyc lub Marsa".
Polska misja IGNIS na ISS – doświadczenie, ekspertyza i innowacje
W misji Ax-4, która została przygotowana we współpracy z Europejską Agencją Kosmiczną, Polska po raz pierwszy realizuje tak szeroko zakrojony projekt technologiczno-naukowy na ISS. Polska misja IGNIS na ISS obejmuje aż 13 badań, a za ich przeprowadzenie odpowiada astronauta projektowy ESA – dr Sławosz Uznański-Wiśniewski. Jego udział to nie tylko ogromny prestiż, ale także wkład w rozwój innowacyjnych terapii dla diabetyków i nowe technologie medyczne, które mogą znaleźć zastosowanie zarówno w kosmosie, jak i na Ziemi.
Leczenie cukrzycy w warunkach kosmicznych – szansa dla pacjentów na całym świecie
Badania nad leczeniem cukrzycy w warunkach kosmicznych mają ogromny potencjał również dla osób żyjących w odległych regionach, gdzie dostęp do opieki medycznej jest ograniczony. Dr Fityan zauważa: "Mamy nadzieję, że poprawi to możliwości monitorowania i leczenia osób z cukrzycą mieszkających i pracujących w odległych obszarach, gdzie dostęp do opieki zdrowotnej jest ograniczony albo niemożliwy. Na przykład w Zjednoczonych Emiratach Arabskich dotyczy to wielu pracowników pól naftowych".
Czy cukrzyk może zostać astronautą? Przełomowe badania i ich znaczenie
Stan nieważkości daje wyjątkowe możliwości obserwacji procesów metabolicznych, rozwoju insulinooporności i pracy gospodarki hormonalnej. "Taka wiedza może przyczynić się do wykrywania wczesnych biomarkerów cukrzycy i podejmowania działań zapobiegawczych na długo przed pojawieniem się objawów" – podkreśla dyrektor medyczny Burjeel Medical City. Według prognoz Międzynarodowej Federacji Cukrzycy, do 2050 roku problem ten może dotyczyć nawet 850 mln osób na świecie. "Dzięki naszym badaniom chcemy pomóc osobom z cukrzycą – w kosmosie i na Ziemi. Być może odkryjemy coś jeszcze, co może wpłynąć na leczenie pacjentów z różnymi chorobami metabolicznymi, w tym coraz poważniejszym problemem otyłości" – podsumował dr Mohammad Fityan.
Misja Ax-4 – kto bierze udział i dlaczego to ważny krok dla Polski
W skład załogi Ax-4 wchodzą: Peggy Whitson (USA) – dowódczyni, Sławosz Uznański-Wiśniewski (Polska/ESA) – specjalista, Shubhanshu Shukla (Indie) – pilot oraz Tibor Kapu (Węgry) – specjalista. Astronauci mają spędzić na stacji około 14 dni, prowadząc międzynarodowe eksperymenty naukowe i technologiczne.
To kolejna komercyjna misja załogowa realizowana przez Axiom Space i efekt umowy między Ministerstwem Rozwoju i Technologii a Europejską Agencją Kosmiczną. Współpraca obejmuje także wsparcie Polskiej Agencji Kosmicznej (POLSA), a dr Uznański-Wiśniewski jest drugim – po Mirosławie Hermaszewskim – Polakiem w kosmosie i pierwszym, który odwiedzi Międzynarodową Stację Kosmiczną.
Podcasty
Playlisty tematyczne
