Tak źle jeszcze nie było: w lutym urodziło się najmniej dzieci od 1945 roku. Czy Polsce grozi zapaść demograficzna?

Z najnowszych danych pochodzących z Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że w lutym urodziło się zaledwie 23 tys. dzieci. To najgorszy wynik od II wojny światowej. Mimo że wynik urodzeń w marcu można określić jako przyzwoity, trend maleje z roku na rok. Dlaczego Polacy nie decydują się na powiększenie rodziny?

Dzieci rodzi się mniej przez pandemię COVID-19?

W pierwszym kwartale 2022 r. w Polsce urodziło się ok. 77,5 tys. dzieci. W lutym urodziło się ok. 23 tys. dzieci – to najgorszy wynik urodzeń od II wojny światowej. Choć marzec okazał się nieco lepszy i odnotowano ok. 29,5 tys. urodzeń, co czyni go trzecim najwyższym wynikiem od półtora roku, trend jest jasny - w  Polsce rodzi się coraz mniej dzieci.

Mimo tego, że spada liczba zgonów, bilans pandemii pod tym względem jest tragiczny. W ciągu ostatnich dwóch lat zmarło ponad milion osób.

Gdyby porównać dane z pełnych dwunastu miesięcy, czyli od kwietnia 2021 r. do marca 2022 r., w Polsce urodziło się 326,7 tys. dzieci, rok temu ta liczba wyniosła 349 tys., a dwa lata temu – 372,5 tys.

Coraz mniej kobiet w wieku rozrodczym

Z danych pochodzących ze spisu powszechnego wynika, że w Polsce jest niespełna 9 mln kobiet w wieku rozrodczym. To o ponad 500 tys. mniej niż dziesięć lat temu oraz o ponad milion mniej niż przed dwudziestoma laty. Niestety, przewidywania nie są optymistyczne. W tej dekadzie ta liczba będzie wynosić mniej niż 8 mln.

Wskaźnik dzietności, czyli przeciętna liczna urodzonych dzieci przypadająca na kobietę w całym okresie rozrodczym, wynosi obecnie ok. 1,4. Aby móc mówić o zastępowalności pokoleń, wskaźnik ten powinien wynosić 2,1.

Dlaczego w Polsce nie rodzi się więcej dzieci?

W 2021 r. w rozmowie z portalem Interia Jarosław Kaczyński przekonywał, że "problem dotyczy mentalności", zdaje się, że leży gdzie indziej. Choć wiele kobiet decyduje się na dzieci później niż ich mamy i babcie, polskie pary zasadniczo nie chcą mieć dzieci i rzadko decydują się na drugie oraz kolejne dziecko.

Z raportu przygotowanego przez dr Małgorzatę Sikorską z Instytutu Badań Strukturalnych wynika, że głównymi powodami, dlaczego Polacy nie decydują się na dzieci, są:

• brak stabilności finansowej i niepewność co do przyszłości
• ograniczenia związane z sytuacją mieszkaniową
• obawy kobiet przed utratą pracy.

Zmiany w prawie aborcyjnym także nie sprzyjają decyzjom o powiększeniu rodziny. W raporcie przytoczono stanowisko Komitetu Nauk Demograficznych Polskiej Akademii Nauk, które wyjaśnia, że nowe prawo "zaburza proces planowania rodziny, zwiększając obawy kobiet i ich partnerów związane z zajściem w ciążę".

Patrycja Pupiec