Możesz mieć tętniaka mózgu i o nim nie wiedzieć. Te napoje sprawiają, że może pęknąć

Tętniak mózgu przez lata może nie dawać żadnych objawów. Dopiero gdy pęknie, dochodzi do krwawienia, które może skończyć się zgonem. Ryzyko pęknięcia ukrytego tętniaka mogą zwiększyć różne czynniki, w tym dwa typy popularnych napojów - wówczas, gdy spożywamy je w nadmiernej ilości.

Tętniak mózgu rozwija się, gdy dochodzi do osłabienia jednej z warstw tętnicy. Wówczas krew płynąca pod ciśnieniem zaczyna "wypychać" osłabiony fragment naczynia na zewnątrz. Tworzy się wypukłość, która powiększa się i może pęknąć. Nie wiadomo, jak często występują tętniaki mózgu. Szacuje się, że może je mieć nawet 7,9 proc. osób.

Tętniaki mózgu często nie dają żadnych objawów - te pojawiają się zwykle tylko, gdy wypukłość na tętnicy jest duża i uciska ważne struktury w mózgu, co sprawia, że chorego boli głowa lub ma zaburzenia neurologiczne. Dlatego wiele osób dowiaduje się o tym, że ma tętniaka dopiero wtedy, kiedy ten pęknie - w ten sposób ujawnia się blisko 90 proc. tętniaków mózgu.

Kofeina i alkohol zwiększają ryzyko pęknięcia tętniaka

Najczęstszą przyczyną pęknięcia tętniaka i związanego z nim krwotoku jest podwyższone ciśnienie tętnicze. Ryzyko pęknięcia mogą zwiększać wszelkie czynniki, które podnoszą ciśnienie, w tym również popularne napoje zawierające kofeinę, w tym kawa, a także alkohol - wówczas, kiedy są spożywane w nadmiarze.

Zależność ta była badana przez różnych naukowców. Ryzyko pęknięcia tętniaka związane z piciem kawy ocenili m.in. badacze z Japonii, którzy dowiedli, że jest ono najwyższe u osób, które piją pięć lub więcej filiżanek kawy dziennie. W badaniu tym poddano obserwacji 9941 uczestników, a naukowcy prócz picia kawy oceniali również wpływ innych potencjalnych czynników.

Z kolei związek picia alkoholu z pękniętym tętniakiem mózgu oceniali m.in. badacze z Brigham and Women's Hospital i Massachusetts General Hospital, bazując na danych 4701 pacjentów z 6411 potwierdzonymi radiologicznie tętniakami wewnątrzczaszkowymi zdiagnozowanymi w tym szpitalu. Ich analiza potwierdziła, że u osób pijących alkohol ryzyko pęknięcia tętniaka jest wyższe. Maleje jednak po pewnym czasie abstynencji.

Inne możliwe przyczyny pęknięcia tętniaka

Kilka lat temu zespół naukowców z uniwersytecie w Utrechcie kierowany przez Monique H.M. Vlak przeprowadził ankietę u osób, które doznały krwotoku podpajęczynówkowego  (dane zbierano po trzech tygodniach od tego zdarzenia). Na ich podstawie zidentyfikowali aż osiem głównych czynników, które mogą wyzwolić pęknięcie tętniaka. Te czynniki to:

• picie dużych ilości kawy (10,9 proc. przypadków)
• intensywny trening (7,9 proc)
• uderzenie w nos (5,4 proc)
• wysiłek związany ze stosunkiem seksualnym (4,3 proc)
• zaparcia i mocne parcie na stolec (3,6 proc)
• picie napojów gazowanych z kofeiną (3,5 proc)
• zaskoczenie (2,7 proc)
• uczucie gniewu (1,3 proc).

Ryzyko pęknięcia tętniaka wzrasta również od razu po wypiciu alkoholu, ale szybko się obniża.

Jak podkreślili wtedy badacze, każdy z tych czynników niespodziewanie i na krótko podnosi ciśnienie tętnicze, co sprawia, że napięta ścianka tętnicy pęka, gdyż nie wytrzymuje naprężenia. Jak napisali w podsumowaniu badania, nie należy jednak rezygnować z wysiłku fizycznego, warto natomiast zmniejszyć picie napojów z kofeiną, zwłaszcza kawy, a także zapobiegać zaparciom, na przykład dzięki zmianie diety.

Katarzyna Hubicz