Jedzenie szpinaku a ryzyko raka jelita grubego. Co wiadomo na ten temat?

Lubisz szpinak? Jeśli nie, pojawił się kolejny powód, by przekonać się do tego warzywa. Naukowcy odkryli, że jedzenie szpinaku może zmniejszać ryzyko zachorowania na raka jelita grubego i to również w przypadku genetycznego obciążenia tym rodzajem nowotworu. Jak to możliwe?

Nowotwory jelita grubego i odbytu to trzecie najczęściej występujące na świecie nowotwory u mężczyzn i drugie u kobiet. Według CDC (Centers for Disease Control and Prevention) rak jelita grubego to trzecia najważniejsza przyczyna zgonów z powodu raka w USA.

W Polsce co roku diagnozuje się około 18 tys. nowych przypadków tego nowotworu, a liczba chorych stale wzrasta. Jedną z przyczyn raka jelita grubego jest dieta – rodzaj i jakość tego, co jemy. Procesom nowotworowym sprzyja m.in. dieta bogata w tłuszcze i cholesterol.

Badania dowodzą jednak, że niektóre produkty spożywcze mogą zmniejszyć ryzyko rozwoju raka jelita grubego. Już w 2012 roku naukowcy z Texas A&M University (TAMU) w College Station wykazali, że szpinak może hamować rozwój polipów u szczurów z indukowaną postacią raka jelita grubego (zbliżoną do nie związanego z genami wariantu tej choroby u ludzi).

W kolejnym badaniu ci sami naukowcy poszli o krok dalej: postanowili sprawdzić, w jaki sposób – i czy w ogóle - jedzenie szpinaku może wpływać na osoby dziedzicznie obciążone ryzykiem raka jelita grubego, z rodzinną polipowatością gruczolakowatą. W przebiegu tej choroby dochodzi do rozwoju setek, niekiedy nawet tysięcy polipów zlokalizowanych w okrężnicy i w odbytnicy. Nieleczona, może doprowadzić do rozwoju raka.

W trakcie badania naukowcy przez 26 tygodni karmili liofilizowanym szpinakiem szczury z rodzinną polipowatością gruczolakowatą. Obszerna analiza danych, przeprowadzona za pomocą stosunkowo nowej metody badawczej (multi-omiki), w której analizowane są jednocześnie różne zestawy danych, w tym analizy genomu i wszystkich składowych metabolicznych, wykazała następnie, że spożywanie szpinaku może opóźnić wzrost polipów, spowalniając lub nawet powstrzymując w ten sposób potrzebę intensywnego leczenia. W tym konkretnym badaniu naukowcy przeanalizowali próbki mikrobiomu jelitowego, próbki RNA i mRNA komórek oraz próbki komórek wytwarzanych w trakcie aktywności metabolicznej.

Badacze doszli do wniosku, że te antynowotworowe właściwości szpinaku wynikają z zaskakujących interakcji metabolicznych i sposobu, w jaki oddziałuje on na mikrobiom jelitowy. Korzystne efekty wywoływały zwłaszcza obecne w szpinaku kwasy tłuszczowe i pochodne kwasu linolowego.

W kolejnym etapie planowane są dalsze badania przeciwnowotworowych właściwości metabolitów kwasu linolowego i krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych - póki co na modelach zwierzęcych, badacze mają jednak nadzieję, że pojawi się również możliwość przeprowadzenia podobnej analizy w badaniach z udziałem ochotników.

Katarzyna Hubicz