Blisko 100 tysięcy stulatków w jednym państwie. Jak to możliwe?

Japonia znów bije rekord – liczba osób, które ukończyły 100 lat, zbliża się do 100 tysięcy. To już 55. rok z rzędu, gdy rośnie populacja stulatków. Skąd ten fenomen długowieczności w Kraju Kwitnącej Wiśni i jakie czynniki sprawiają, że Japończycy żyją najdłużej na świecie?

Japonia od lat uchodzi za światowego lidera długowieczności, a najnowsze dane potwierdzają ten trend – liczba stulatków w Kraju Kwitnącej Wiśni osiągnęła rekordowy poziom. To zjawisko fascynuje nie tylko demografów, lecz także lekarzy i badaczy zdrowia publicznego, którzy analizują, jakie czynniki medyczne, dietetyczne i społeczne sprawiają, że Japończycy żyją średnio dłużej niż mieszkańcy większości krajów rozwiniętych.

Japonia ma rekordową liczbę stulatków 2025

Ministerstwo Zdrowia, Pracy i Opieki Społecznej poinformowało, że w Japonii żyje już 99 763 osób, które ukończyły 100 lat. To wzrost o 4644 osoby względem ubiegłego roku. Rekord utrzymuje się nieprzerwanie od 1963 r., gdy w statystykach odnotowano zaledwie 153 stulatków. Kobiety stanowią aż 88 proc. tej grupy – jest ich 87 784, podczas gdy mężczyzn 11 979. Najstarszą mieszkanką Japonii jest 114-letnia Shigeko Kagawa, a najstarszym mężczyzną 111-letni Kiyotaka Mizuno.

Dlaczego Japończycy żyją tak długo?

Średnia długość życia w Japonii w 2024 r. wynosiła 87,13 roku dla kobiet i 81,09 roku dla mężczyzn. Na wynik ten wpływa połączenie kilku czynników: wysokiej jakości opieki zdrowotnej, profilaktyki i systematycznych badań, a także polityki państwa, które od dekad inwestuje w zdrowie publiczne. Ważną rolę odgrywa także styl życia – regularna aktywność fizyczna, unikanie otyłości i niski odsetek palaczy. Warto dodać, że w Kraju Kwitnącej Wiśni wskaźniki chorób serca i cukrzycy należą do jednych z najniższych w krajach rozwiniętych.

Japońska dieta a długowieczność

Fenomen długowieczności w Japonii jest ściśle powiązany z dietą. Japońskie posiłki są niskokaloryczne, lekkostrawne i oparte na świeżych składnikach: rybach, warzywach, soi, ryżu oraz fermentowanych produktach, które wspierają florę jelitową. Dieta ogranicza spożycie mięsa czerwonego i soli, co przekłada się na niższy poziom cholesterolu i rzadsze występowanie miażdżycy. Wyjątkowym przykładem jest Okinawa, znana jako „wyspa stulatków”, gdzie odsetek superstulatków należy do najwyższych na świecie.

Ikigai – filozofia życia Japończyków

Obok zdrowej diety i opieki medycznej istotną rolę w długowieczności odgrywa także filozofia życia. Ikigai – czyli „powód do życia” – zachęca do utrzymywania aktywności, pasji i więzi społecznych nawet w późnym wieku. Seniorzy rzadziej przechodzą na emeryturę, pozostając w ruchu i angażując się w życie społeczne. Badania wskazują, że poczucie sensu i przynależności zmniejsza ryzyko depresji i chorób przewlekłych, a tym samym wydłuża życie. To właśnie połączenie zdrowych nawyków, wsparcia systemowego i filozofii ikigai sprawia, że Japonia od dekad utrzymuje się na szczycie światowych rankingów długowieczności.

Medyczne czynniki długowieczności w Japonii

W ujęciu medycznym długowieczność w Japonii wiąże się z wieloczynnikowym modelem profilaktyki: powszechne programy badań przesiewowych (nadciśnienie, dyslipidemia, cukrzyca, nowotwory), wczesne leczenie chorób sercowo-naczyniowych w POZ, niska częstość otyłości i palenia w starszych kohortach, dieta o wysokim udziale ryb, warzyw i produktów fermentowanych wspierających mikrobiotę jelitową, regularna aktywność o umiarkowanej intensywności redukująca sarkopenię i ryzyko upadków, a także szeroki dostęp do szczepień senioralnych i opieki długoterminowej. U osób 80+ kluczowe są interwencje geriatryczne ukierunkowane na prewencję zespołu kruchości (frailty), kontrolę polifarmakoterapii, żywienie bogate w białko o wysokiej biodostępności oraz rehabilitacja ruchowa; łączenie tych elementów sprzyja niższemu odsetkowi powikłań, rzadszym hospitalizacjom i dłuższemu przeżyciu.

Romana Makówka