Biegi na długie dystanse zwiększają ryzyko raka jelita grubego? Zaskakujące odkrycie

2025-08-21 12:15

Bieganie to synonim zdrowego stylu życia, a maratończycy uchodzą za wzór wytrzymałości i dbałości o kondycję. Tymczasem nowe, choć wstępne badania sugerują, że ekstremalny wysiłek, taki jak biegi długodystansowe, może nieść za sobą nieoczekiwane ryzyko: zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia raka jelita grubego, nawet u osób młodych. Wstępne wyniki przedstawił dr Timothy Cannon, onkolog z Inova Schar Cancer w Fairfax, na tegorocznym kongresie Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ASCO) w Chicago.

Biegi na długie dystansy zwiększają ryzyko raka jelita grubego? Zaskakujące odkrycie
Autor: Liubomyr Vorona/ GettyImages

Bieganie a rak jelita grubego – zaskakujące wyniki badań 

Dr Cannon zainteresował się tym problemem po tym, jak do jego gabinetu trafiło trzech młodych pacjentów, regularnie biegających ultramaratony i półmaratony, u których zdiagnozowano zaawansowanego raka jelita grubego. Najstarszy z nich miał zaledwie 40 lat. Taka obserwacja skłoniła specjalistę do przeprowadzenia szerszego badania. Nakłonił stu maratończyków i ultramaratończyków w wieku 35-50 lat do poddania się kolonoskopii, czyli badania diagnostycznego, które pozwala wykryć polipy oraz guzy jelita grubego.

Rezultaty okazały się alarmujące – polipy wykryto u niemal połowy badanych, a u 15% z nich zidentyfikowano zaawansowane gruczolaki (adenoma), które są stanem przedrakowym i z dużym prawdopodobieństwem mogą przekształcić się w nowotwór. To znacznie wyższy odsetek w porównaniu do populacji ogólnej, w której gruczolaki u czterdziestolatków występują u 4,5-6% osób.

Dlaczego długie biegi mogą szkodzić jelitom?

Dr Cannon uważa, że mechanizm może być związany z dystrybucją krwi podczas intensywnego wysiłku. W trakcie długich biegów organizm musi priorytetowo zaopatrywać w krew mięśnie i skórę, co może prowadzić do tymczasowego niedokrwienia jelita grubego. Taki stan może uszkadzać śluzówkę jelita, powodując stany zapalne. Te z kolei sprzyjają powstawaniu nieprawidłowych komórek, które z czasem mogą przekształcić się w gruczolaki. Potwierdzeniem tego mogą być obserwowane po intensywnym wysiłku krwawienia i stany zapalne.

Gadaj Zdrów: Nowotwór żołądka cz. 1

Profilaktyka raka jelita grubego u maratończyków – nowe zalecenia 

Mimo tych wyników dr Cannon podkreśla, że nie należy unikać aktywności fizycznej. Wręcz przeciwnie, osoby otyłe i nieaktywne fizycznie wciąż są bardziej narażone na raka jelita grubego. Jego odkrycia są jednak sygnałem, że ekstremalne uprawianie sportu może wiązać się ze specyficznymi zagrożeniami.

W związku z rosnącą liczbą przypadków raka jelita grubego u młodych osób, specjalista zaleca, aby maratończycy i ultramaratończycy rozważyli wykonanie kolonoskopii nawet przed 45. rokiem życia. W USA zalecenia dotyczące profilaktyki raka jelita grubego przesunięto już na 45. rok życia, choć jeszcze do niedawna badanie to rekomendowano po ukończeniu 50 lat.

Poradnik Zdrowie Google News

Player otwiera się w nowej karcie przeglądarki