Jak rozpoznać ADHD u dziecka? Najczęstsze objawy

2015-09-02 12:49

Jak rozpoznać, czy dziecko ma ADHD? Jakie są najczęstsze objawy? Nadpobudliwe dzieci nie mogą usiedzieć na miejscu i absorbują swoim zachowaniem. Często, nie z własnej winy, postrzegane są jako niegrzeczne i niewychowane. Ponad połowa z nich nie wyrośnie z ADHD, a w dorosłym życiu będzie im bardzo trudno panować nad swymi emocjami. Zobacz jakie zasady wprowadzić do wychowania dziecka z ADHD.

Jak rozpoznać ADHD u dziecka? Najczęstsze objawy
Autor: thinkstockphotos.com W parze z ADHD idą często dysleksja i dysgrafia

Spis treści

  1. Jak sprawdzić, czy dziecko ma ADHD?
  2. Jak rozpoznać ADHD u dziecka?
  3. Lektura o ADHD
  4. Kiedy iść do specjalisty?
  5. Przykazania dla rodziny dziecka z ADHD
  6. Najlepszy zawód dla osoby za ADHD

Nie jest prawdą, że ADHD rozwija się pod wpływem błędów wychowawczych, stylu życia, diety czy też samotności któregoś z rodziców, choć te czynniki mogą nasilać jej objawy. Nadruchliwość dziecka, nazywana zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD - od ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder), przeszkadza otoczeniu, kolegom w klasie i nauczycielom. Taki uczeń jest postrzegany jako niegrzeczny, źle wychowany lub egoistyczny. Działa szybciej niż pomyśli, np. wspina się na meble i drzewa - i częściej niż rówieśnicy ulega wypadkom. Czy w takich sytuacjach mamy do czynienia tylko z przypadkiem niesforności, czy może już z zaburzeniami, które wymagają specjalistycznej pomocy?

Jak sprawdzić, czy dziecko ma ADHD?

  • stale wierci się na krześle
  • macha rękami i nogami
  • raczej biega niż chodzi
  • ma kłopoty z pójściem spać
  • ma kłopoty z zaśnięciem
  • ma koszmary lub lęki nocne
  • jest bardzo gadatliwe
  • łatwo i często się denerwuje
  • biega po całym domu
  • psoci w szkole lub w domu
  • dokucza innym dzieciom
  • nieumyślnie psuje różne rzeczy
  • ulega częstym urazom i wypadkom
  • na krótko się koncentruje
  • łatwo się rozprasza
  • źle zapamiętuje szczegóły
  • jest mniej poważne od rówieśników
  • często gubi lub zapomina rzeczy
  • nie znosi zmian
  • wtrąca się do rozmowy dorosłych
  • nie czeka na swoją kolej
  • trudno przewidzieć, co zrobi
  • łatwo się zniechęca
  • chce natychmiastowej pochwały
  • wydaje się, że nie słucha
  • nie kończy czynności
  • ma kłopoty z przestrzeganiem zasad
  • wszystko je rozprasza
  • jest nadwrażliwe na dźwięki
  • wszystkiego musi dotknąć
  • bywa agresywne
  • łatwo się potyka
  • wpada na różne przedmioty
  • nie potrafi się skupić na jednym
  • śni na jawie
  • nie przepisuje dokładnie z tablicy
  • ma kłopoty z planowaniem
  • nie kończy rozpoczętych zadań
  • nie przewiduje niebezpieczeństw
  • stara się przewodzić w grupie
  • ma wieczny bałagan wokół siebie

Źródło: Materiały prasowe Polskiego Towarzystwa ADHD

Jak rozpoznać ADHD u dziecka?

Ważne

Lektura o ADHD

Polecamy książkę Tomasza Wolańczyka, Artura Kołakowskiego  i Magdaleny Skotnickiej: „Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci", "Sposób na trudne dziecko", "ADHD - zespół nadpobudliwości psychoruchowej. Przewodnik dla rodziców i wychowawców".

Kiedy iść do specjalisty?

  • Jeżeli zauważycie, że dziecko ma objawy nadpobudliwości ruchowej, należy iść z nim do rejonowego psychiatry. Ten powinien dać skierowanie na badania stężenia poziomu hormonów we krwi i badania specjalistyczne, które wykluczą inną wrodzoną wadę systemu nerwowego.
  • Psychiatra wydaje orzeczenie o chorobie na piśmie. Powinny być w nim zawarte zalecenia dotyczące postępowania pedagogiczno-wychowawczego. Może też przepisać łagodne środki psychotropowe lub uspokajające, dobrane do potrzeb dziecka. Decyzję w sprawie leczenia farmakologicznego będzie podejmował co miesiąc, podczas wizyty kontrolnej.
  • Musicie ściśle współpracować z wychowawcą i nauczycielami, by dziecko było otoczone serdeczną, ale i konsekwentną opieką.
  • W parze z zaburzeniami koncentracji idą często dysleksja i dysgrafia. Warto i te wady dziecka potwierdzić stosownymi dokumentami. Po pomoc trzeba się udać do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Z takim orzeczeniem można złożyć prośbę do dyrektora szkoły o zapewnienie dziecku szczególnych warunków zdawania egzaminów czy też oceniania jego prac pisemnych.
  • Na podstawie orzeczenia lekarskiego o ADHD rejonowa poradnia psychologiczno-pedagogiczna wydaje zgodę na indywidualny tok nauczania. Nauka jest bezpłatna i obejmuje przynajmniej podstawowe przedmioty. Dziecko uzyskuje promocję do następnej klasy, jeśli jest obecne przynajmniej na 80 proc. zajęć. Jeśli choruje, np. na anginę, musi uczestniczyć w minimum połowie zajęć. Optymalnym miejscem do nauki dla takiego dziecka jest mało liczna klasa o charakterze integracyjnym, najlepiej z dwójką nauczycieli.
Zrób to koniecznie
  • Nie celebruj domowych rytuałów, nie przywiązuj wagi do form i konwenansów, nie bądź rygorystyczny, uprość styl życia.
  • Nie dawaj dziecku zbyt wielu zabawek naraz.
  • Polecaj wykonanie tylko jednego zadania, np. nie mów „posprzątaj ubranie", ale: „złóż spodnie", a następnie: „schowaj je do szafy".
  • Ustal plan codziennych zajęć, który da dziecku poczucie stabilizacji. Ale nie trzymaj się go sztywno - chodzi o przestrzeganie ustalonego wcześniej porządku, a nie ścisłych godzin.
  • Dawaj dziecku regparnie główne posiłki, a między nimi przekąski. Głód wywołuje niepokój i rozdrażnienie, natomiast posiłki o stałej porze pogłębiają poczucie bezpieczeństwa.
  • Kładź dziecko spać w atmosferze miłości i odprężenia.
  • Opracuj kodeks postępowania domowego: za co należy się nagroda, a za co kara.
  • Pozwól dziecku wybierać zabawy i zabawki. Dobrze, by wymagały współpracy z drugim dzieckiem lub dorosłym.
  • Nie zmuszaj go do jedzenia nielubianych dań, noszenia ubrań, których nie akceptuje.
  • Naucz się wydawać krótkie polecenia, np. „zdejmij buty", „umyj ręce". Nie rozgaduj się, bo nic nie wskórasz. Zbytnia drobiazgowość utrudnia porozumienie.

Przykazania dla rodziny dziecka z ADHD

Wydawaj polecenia przyjaznym tonem, ale stanowczo. Często zwracaj się do dziecka po imieniu, by przykuć jego uwagę. Jeśli zasługuje na karę lub upomnienie, zrób to od razu. Aż 65 proc. dzieci, które trafiają do lekarza, ma trudności z posłuszeństwem i wykonywaniem poleceń.

Nie wynika to z samej nadpobudliwości, lecz jest jej konsekwencją. Dziecko jest karane za swoje zachowanie, czyli za objawy choroby. Ciągle się je gani i mówi mu: „jesteś leniwy, niegrzeczny, przeszkadzasz". W rezultacie nastolatek postrzega siebie jako osobę gorszą od innych, nieudaną. Może reagować agresją lub rezygnacją i przyjąć postawę: nie będę się starał, bo to i tak nic nie da.

Trudno określić, kiedy choroba się zaczyna, ponieważ rodzice proszą o pomoc dopiero wtedy, gdy ruchliwość i impulsywność dziecka utrudnia naukę. To jednak nie oznacza, że pierwsze objawy schorzenia pojawiły się dopiero w siódmym roku życia. Nadpobudliwość jest widoczna już we wczesnym dzieciństwie. Rodzice wspominają dużą drażliwość dziecka, kłopoty z zasypianiem i łaknieniem. Najbardziej rzuca się w oczy nadaktywność ruchowa i trudności w przyswajaniu norm społecznych, co prowadzi do licznych konfliktów z kolegami.

W wieku szkolnym dziecko z ADHD coraz bardziej różni się od rówieśników. W młodszych klasach najbardziej dokuczliwa dla innych jest jego ruchliwość. Dziecko chodzi po klasie, odpowiada bez pytania, przerywa nauczycielowi i zaczepia kolegów. Ma coraz więcej problemów ze skupieniem uwagi, a to wpływa na wyniki w nauce. W trzeciej klasie już się tylko wierci na krześle, ale nadal nie może się skoncentrować. Potem objawy choroby słabną. W okresie dojrzewania ma je dwie trzecie chorych, ale u 30 proc. są widoczne także później.

Gdzie szukać pomocy
Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Nadpobudliwym „Ponad", ul. Andersa 37 m 59 A, skr. pocztowa 38, 00-956 Warszawa, tel. (022) 423-17-43

Najlepszy zawód dla osoby za ADHD

Są zajęcia, przy których nadpobudliwość jest zaletą. Dobrze zatem, gdy osoby z ADHD zostają dziennikarzami, reżyserami, pracują w agencjach reklamowych, dużych sklepach itp.

miesięcznik "Zdrowie"