Spis treści
Porażenie Bella - objawy
Porażenie Bella to samoistne porażenie nerwu twarzowego (tj. VII nerwu czaszkowego). Istotą choroby jest nagłe osłabienie lub paraliż mięśni twarzy po jednej stronie. Szacuje się, że porażenie Bella występuje u 10-40 osób na 100 tysięcy.
Porażenie Bella - przyczyny
Porażenie Bella jest wynikiem uszkodzenia jądra nerwu twarzowego w pniu mózgu lub jego włókien. Nie wiadomo, jakie są przyczyny takiego stanu - dochodzi do niego samoistnie. Niektórzy przypuszczają, że porażenie Bella może wynikiem reaktywacji wirusa opryszczki zwykłej typu I (HSV I) w tzw. zwoju kolanka nerwu twarzowego lub działania nieaktywowanej donosowej szczepionki przeciwko grypie (wynik zastosowania w niej jako środka wspomagającego tzw. enterotoksyny pałeczki okrężnicy). Na porażenie nerwu twarzowego Bella 3–6 razy bardziej niż pozostałe osoby narażone są kobiety w ciąży oraz osoby między 15. a 45. rokiem życia.
Objawy porażenia Bella pojawiają się nagle i zwykle ustępują samoistnie. Czasami zapowiedzią porażenia Bella jest ból w pobliżu ucha, który pojawia się dzień lub dwa przed porażeniem.
- asymetria twarzy przy ruchach mimicznych - chory ma wrażenie, że twarz jest sztywna i coś ją ciągnie w jedną stronę
- niedomykanie powieki, przez co chory ma kłopot z zaciśnięciem powieki i zamknięciem oka
- obniżenie kącika ust po stronie uszkodzenia, co przypomina stan po udarze. Chory nie może wyszczerzyć zębów, gwizdać, nadmuchać policzka. Z kącika ust może wypływać ślina
- wygładzenie czoła, chory nie może go zmarszczyć
- spłycenie bruzdy nosowo-wargowej
Dodatkowymi objawami mogą być:
- ból ucha
- jednostronnego upośledzenia czucia smaku
- nadwrażliwości na bodźce słuchowe
- upośledzenia wydzielania łez
Porażenie Bella - diagnostyka
- elektroneurografia (ENG) - to badanie neurologiczne, którego celem jest ocena funkcji nerwów obwodowych
- elektromiografia (EMG) - ocenia cechy odnerwienia mięśni twarzy
- odruch mrugania (blink reflex)
- tomografia komputerowa kości skroniowych
Porażenie Bella - leczenie, rokowania
Choroba zwykle mija sama, bez leczenia. Większość chorych po upływie okresu od kilku tygodni do kilku miesięcy wraca całkowicie do zdrowia. U nieznacznej części pacjentów objawy ustępują znacznie dłużej, często niecałkowicie, z pozostawieniem mniejszej lub większej asymetrii mięśni twarzy. Narażeni są na to zwłaszcza pacjenci, u których niedowład mięśni twarzy jest znacznego stopnia, kiedy na początku występują zaburzenia wydzielania łez, zaburzenia smaku na języku, nadwrażliwość na dźwięk. Gorzej rokują także osoby po 60. roku życia, z nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą.
W procesie rehabilitacji ważną rolę ogrywa masaż mięśni twarzy, który zapobiega przykurczom.
Choroba zwykle nie wymaga leczenia, jednak lekarz może zdecydować o podaniu gikokortykosteroidów (prednizon), które mogą skrócić okres powrotu do zdrowia i w umiarkowanym stopniu polepszyć stan pacjenta.
Jeśli istnieje podejrzenie, że w rozwoju choroby mógł brać udział wirusem HSV- 1, lekarz może zdecydować o podanie leków przeciwwirusowych (zwykle acyklowir). Jednak stosuje się je u pacjentów, u których stopień porażenia nerwu twarzowego jest bardzo duży.
W leczeniu objawowym stosuje się krople nawilżające do oczu (tzw. sztuczne łzy) oraz taśmę (lub plastry) zamykającą powieki górne, zapobiegając tym samym wysychaniu oka w nocy.
Porażenie Bella - rehabilitacja. Ćwiczenia i masaże
W powrocie do zdrowia bardzo ważną rolę ogrywa fizykoterapia, którą należy wdrożyć jak najszybciej. Polecanymi zabiegami są lampa soluks, ciepłe okłady na okolicę policzka i ucha, oraz ewentualnie elektroterapia. Istotne są także ćwiczenia mięśni twarzy, które pacjent powinien wykonywać kilka razy w ciągu dnia z okresową kontrolą przez rehabilitanta. W przypadku braku poprawy konieczne jest chirurgiczne odbarczenie nerwu twarzowego.
