Za patologicznym zbieractwem stoi ADHD? Tak sugerują najnowsze badania

Wielu z nas posiada rzeczy, które zaśmiecają przestrzeń życiową, lecz nie pozbywamy się ich „na wypadek, gdybyśmy ich potrzebowali”. Dla niektórych osób rozstanie się z dobytkiem stanowi ogromny problem, w wyniku czego może dojść do rozwoju obsesji gromadzenia.

Spis treści

1. Tendencja do zbieractwa u osób z ADHD - nowe odkrycie
2. Na czym polega patologiczne zbieractwo?
3. Badania na temat powiązania między patologicznym zbieractwem a ADHD

Tendencja do zbieractwa u osób z ADHD - nowe odkrycie

Dotychczas niewiele uwagi poświęcano zrozumieniu, jak przejawia się chomikowanie i jak odnosi się do innych trudności w życiu codziennym. Dopiero w 2013 r. patologiczne zbieractwo zostało oficjalnie opisane w DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders).

Wyniki niedawnych badań sugerują, że osoby z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) wykazują zdecydowanie wyższą częstotliwość występowania objawów zaburzeń związanych z chomikowaniem w porównaniu z populacją ogólną. Rzuciło to nowe światło na sposób, w jaki pacjenci z ADHD powinni być poddawani rutynowej ocenie.

Na czym polega patologiczne zbieractwo?

Zaburzenie patologicznego zbieractwa sprawia, że pozbycie się na ogół często niepotrzebnych rzeczy stanowi ogromne wyzwanie, jest wręcz niemożliwe do wykonania. W efekcie dochodzi do nadmiernego gromadzenia rzeczy, które mogą zagracać życiową przestrzeń. Choć problem ten na pierwszy rzut oka nie budzi niepokoju, jego konsekwencje mogą być naprawdę poważne.

Nadmierne gromadzenie rzeczy może bowiem wywoływać uczucie niepokoju, prowadzić do problemów w kontaktach towarzyskich, do kłopotów w pracy i innych obszarach codziennego funkcjonowania. Z badań wynika również, że osoby zmagające się zaburzeniem zbieractwa mają większe problemy z uwagą w porównaniu z innymi. 

ADHD jest stanem neurorozwojowym, którego jedną z kluczowych cech są problemy z uwagą. Powodują one problemy z koncentracją, trudności w organizacji, zapominanie, prokrastynację i łatwość rozpraszania się, co znacznie obniża jakość życia i codziennego funkcjonowania.

Badania na temat powiązania między patologicznym zbieractwem a ADHD

Dorośli pacjenci z Wielkiej Brytanii zostali poproszeni o wypełnienie serii kwestionariuszy dotyczących cech i zachowań, w których uwzględniono także chomikowanie. W badaniu wzięło udział 88 osób. Grupa kontrolna o podobnym wieku, płci i wykształceniu, u której nie zdiagnozowano ADHD odpowiedziała na te same pytania.

Około 20 proc. uczestników z ADHD zgłosiło klinicznie istotne objawy zaburzeń gromadzenia, w porównaniu do 2 proc. w grupie porównawczej. Chomikowanie było mniej więcej tak samo powszechne u obu płci, a pacjenci, którzy wykazywali objawy zaburzeń z nim związanych mieli średnio po 30 lat. Patologiczne zbieractwo u osób z ADHD wiązało się z gorszą jakością życia oraz silniejszą depresją i lękiem.

Wyniki pierwszego badania nad patologicznym zbieractwem u dorosłych pacjentów z ADHD sugerują, że powinny być one rutynowo oceniane pod kątem objawów gromadzenia – szczególnie biorąc pod uwagę ograniczoną świadomość na temat związanych z tym zjawiskiem zaburzeń.

Dowody z badania wskazują, że zjawisko chomikowania może zostać lepiej poznane poprzez skierowanie uwagi na młodsze osoby z ADHD, aby zyskać szerszy obraz objawów. Może to ostatecznie wesprzeć skuteczniejsze interwencje i terapie zarówno w przypadku ADHD, jak i w wystąpieniu zaburzenia zbieractwa oraz pomóc w wyjaśnieniu związku między nimi.

Marcelina Dzięciołowska