Zmęczenie i osłabienie mogą mieć prostą przyczynę. Co utrudnia wchłanianie żelaza?
Żelazo to klucz do prawidłowego funkcjonowania, a jego niedobór daje o sobie znać szybko – zmęczeniem, zawrotami głowy, osłabioną odpornością. Problem w tym, że nawet przy odpowiedniej diecie czy suplementacji, żelazo nie zawsze jest wchłaniane. "Winowajcy" bywają zaskakujący: ukryci w ulubionych napojach czy w pełnoziarnistych produktach. Ich działanie może znacząco wpłynąć na wchłanianie żelaza. Co naprawdę utrudnia wchłanianie żelaza i jak sobie z tym radzić?
- Kawa, herbata, nabiał, popularne leki - codziennie nieświadomie upośledzamy wchłanianie żelaza
- Niedobór żelaza może powodować szereg poważnych konsekwencji dla zdrowia
- Zaburzenie wchłaniania żelaza może sprzyjać m.in. anemii, zaburzeniom koncentracji i ogólnemy pogorszeniu samopoczucia psycho-fizycznego
Rola żelaza w organizmie
Żelazo to pierwiastek niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania. Odpowiada za transport tlenu w hemoglobinie, magazynowanie tlenu w mioglobinie mięśni, produkcję energii w komórkach (enzymy mitochondrialne).
Pełni też inne role, jak wspieranie odporności i funkcjonowania układu odpornościowego, synteza neuroprzekaźników w mózgu, prawidłowy rozwój i wzrost organizmu, udział w procesach detoksykacji w wątrobie, wspomaganie prawidłowego funkcjonowania skóry, włosów i paznokci, udział w produkcji DNA i podziałach komórkowych.
Nierzadko sięgamy po żelazo, żeby wzmocnić organizm. Co ważne, zaleca się, aby robić to po konsultacji z lekarzem, ponieważ nadmiar żelaza może szkodzić.
Nadmiar żelaza - skutki dla organizmu
Jak rozpoznać objawy przedawkowania żelaza? Można o tym przeczytać w artykule Osłabienie, nudności i ściemnienie skóry to dopiero początek. Nadmiar żelaza może poważnie szkodzić.
Możecie również sprawdzić potencjalne skutki przedawkowania żelaza, a te mogą być naprawdę drastyczne: Wymioty, niewydolność narządów, śmierć. Do tego może doprowadzić przedawkowanie popularnego pierwiastka.
7 ziół, które pomagają obniżyć cukier. Jak to działa?
Kiedy potrzebna jest suplementacja żelaza
Nie zapominajmy jednak, że w uzasadnionych sytuacjach potrzebne jest zażywanie żelaza, zgodnie z zaleceniami lekarzy.
Objawy niedoboru żelaza to m.in. osłabienie i zmęczenie, bladość skóry i błon śluzowych, zawroty głowy i bóle głowy, duszność przy wysiłku, kołatanie serca, osłabienie odporności, problemy z koncentracją i pamięcią, łamliwość włosów i paznokci, zimne dłonie i stopy, zaburzenia nastroju, spowolniony rozwój u dzieci, anemia.
Co utrudnia wchłanianie żelaza
Nie zawsze wchłanianie żelaza przebiega prawidłowo. Wchłanianie żelaza może być utrudnione przez różne czynniki, tak jak m.in.
- Fityniany, które występują w pełnoziarnistych produktach, nasionach i roślinach strączkowych; wiążą żelazo niehemowe, zmniejszając jego przyswajalność.
- Polifenole – tu należy wymienić takie produkty spożywcze, jak herbata, kawa, kakao, czerwone wino; ograniczają wchłanianie żelaza niehemowego poprzez tworzenie trudno rozpuszczalnych kompleksów. Dr Abayomi Ogunwale, cytowany przez serwis Very Well Health, zwrócił uwagę, że
- Zarówno kawa, jak i herbata zawierają wysoki poziom związków zwanych szczawianami i flawonoidów inaczej garbników. Garbniki i szczawiany wiążą się z żelazem, tworząc związki nieodżywcze i ograniczając w ten sposób wchłanianie i wykorzystanie żelaza.
- Wapń – mleko, sery, jogurty, suplementy wapnia; w nadmiarze hamuje wchłanianie zarówno żelaza hemowego, jak i niehemowego.
- Błonnik w dużych ilościach, ponieważ spowalnia opróżnianie żołądka i wiąże żelazo niehemowe, utrudniając jego absorpcję.
- Niektóre leki, jak inhibitory pompy protonowej i niektóre antybiotyki; zmniejszają kwasowość żołądka lub tworzą kompleksy z żelazem, co ogranicza jego wchłanianie. Jak podkreślił dr Abayomi Ogunwale:
Inhibitory pompy protonowej hamują wchłanianie żelaza, dlatego najlepiej jest zachować co najmniej dwugodzinny odstęp między przyjmowaniem tych leków a stosowaniem suplementów żelaza.
- Odwodnienie i niedobór kwasu żołądkowego powodują słabą kwasowość żołądka, co utrudnia rozpuszczanie żelaza, przez co mniej trafia do jelita cienkiego.
