- Badanie z 2025 roku ujawnia, że uporczywy gorzki smak w ustach dotyka ponad połowę pacjentów z zaawansowaną chorobą wątroby
- Utrzymująca się gorycz w ustach może prowadzić do niedożywienia i niebezpiecznego zaniku mięśni, czyli sarkopenii
- Eksperci wyjaśniają, jak nadmiar amoniaku przy chorej wątrobie zakłóca sygnały nerwowe, powodując zaburzenia smaku
- Inne objawy chorej wątroby, takie jak zażółcenie skóry czy ciemny mocz, są ważnym sygnałem do konsultacji lekarskiej
Gorzki smak w ustach. Czy to może być objaw chorej wątroby?
Uporczywy, gorzki lub mydlany posmak w ustach, który pojawia się bez związku z jedzeniem, bywa mylący i irytujący. Wiele osób go ignoruje, zrzucając winę na ostatni posiłek lub chwilową niestrawność. Jednak gdy to uczucie nie znika, może być cichym sygnałem alarmowym wysyłanym przez organizm, wskazującym na problemy z wątrobą.
Badanie opublikowane w tym roku na łamach „Nutrition Journal” rzuca na to zjawisko nowe światło. Okazuje się, że zaburzenia smaku, nazywane fachowo dysgeuzją, dotykają nawet 58,5% pacjentów z zaawansowaną chorobą wątroby. To znacznie więcej niż w przypadku osób z łagodniejszymi schorzeniami, gdzie ten niepokojący objaw zgłaszało zaledwie 5% badanych.
Skąd bierze się gorzki smak przy chorej wątrobie? Eksperci wyjaśnili mechanizm
Wątroba jest głównym filtrem naszego organizmu, neutralizującym szkodliwe substancje, w tym amoniak. Gdy jej praca zostaje zaburzona, toksyny zaczynają gromadzić się we krwi, wywołując stan zwany hiperamonemią. To właśnie ten nadmiar amoniaku może bezpośrednio wpływać na nasz układ nerwowy, dając nietypowe symptomy.
Mechanizm ten wyjaśniono w zeszłorocznej publikacji na łamach „Nature Reviews Gastroenterology & Hepatology”. Podwyższony poziom amoniaku zakłóca działanie neuroprzekaźników w mózgu, w tym produkcję kwasu GABA, który odgrywa ważną rolę w regulacji sygnałów nerwowych. W efekcie mózg otrzymuje zniekształcone informacje z kubków smakowych, co odczuwamy jako wszechobecny gorzki smak w ustach.
Brak apetytu i zanik mięśni. Jak gorzki smak wpływa na stan chorego?
Utrzymujący się nieprzyjemny smak w ustach skutecznie odbiera apetyt, co może prowadzić do niebezpiecznego niedożywienia. Wspomniane badanie z „Nutrition Journal” pokazało, że osoby z zaburzeniami smaku spożywały znacznie mniej białka, co przekładało się na drastycznie wyższe ryzyko sarkopenii, czyli zaniku mięśni.
Ryzyko to wynosiło ponad 70%. Taki stan osłabienia tworzy błędne koło. Chora wątroba powoduje niechęć do jedzenia, a niedożywienie dodatkowo osłabia organizm, co utrudnia walkę z chorobą. Co więcej, ci sami badacze odkryli, że pacjenci z tym objawem mieli ponad dwukrotnie większe ryzyko gwałtownego pogorszenia stanu wątroby w ciągu zaledwie sześciu miesięcy.
Objawy chorej wątroby. Kiedy gorzki smak w ustach wymaga wizyty u lekarza?
Gorzki smak w ustach rzadko występuje w pojedynkę, gdy w grę wchodzą objawy chorej wątroby. Jak informuje Światowa Organizacja Zdrowia w raporcie z 2024 roku, inne sygnały alarmowe to między innymi zażółcenie skóry i oczu, ciemny kolor moczu, obrzęki nóg lub brzucha oraz charakterystyczny oddech (fetor hepaticus), który może przypominać zapach stęchlizny.
Jeśli gorycz w ustach utrzymuje się dłużej niż kilka dni lub towarzyszą jej inne dolegliwości, takie jak ból brzucha czy nudności, warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym. W Polsce może on zlecić w ramach NFZ podstawowe badania na wątrobę, np. próby wątrobowe, dlatego nie należy zwlekać z wizytą.
