- Badania z 2024 roku potwierdzają, że popularne leki, w tym metformina, są jedną z najczęstszych przyczyn metalicznego posmaku w ustach
- Dziwny smak w ustach połączony z nagłą utratą wagi może być groźnym sygnałem niewydolności nerek lub choroby wątroby
- Najnowsze badanie ujawnia, że za metaliczny posmak często nie odpowiadają kubki smakowe, lecz specyficzne receptory węchu w nosie
- Metaliczny posmak w ciąży jest powszechnym i zazwyczaj niegroźnym objawem hormonalnym, który mija samoistnie po pierwszym trymestrze
Metaliczny posmak w ustach. Czy mogą go powodować popularne leki?
Nagły, metaliczny posmak w ustach, fachowo nazywany dysgeuzją, to zaskakująco częsty problem, który może mieć wiele przyczyn. Zanim jednak zaczniesz się martwić, sprawdź swoją apteczkę, ponieważ to właśnie leki są najczęstszym winowajcą. Dotyczy to zwłaszcza metforminy, którą według danych NFZ z 2024 roku w Polsce przyjmuje część z 3,2 miliona osób zmagających się z cukrzycą.
Badania przytoczone przez Cleveland Clinic w 2024 roku potwierdzają, że metaliczny posmak jest znanym działaniem niepożądanym wielu terapii, w tym niektórych leków przeciwwirusowych czy chemioterapii. U pacjentów z cukrzycą przyjmujących metforminę objaw ten może dotyczyć nawet 30% osób w pierwszych tygodniach leczenia. Dobra wiadomość jest taka, że w większości przypadków ten nieprzyjemny posmak ustępuje samoistnie po zakończeniu terapii.
Kiedy metaliczny posmak w ustach jest groźny? Sprawdź objawy alarmowe
Chociaż metaliczny posmak często jest niegroźny, istnieją sytuacje, w których powinien on zapalić czerwoną lampkę. Sygnałem alarmowym jest, gdy temu dziwnemu smakowi w ustach towarzyszą inne niepokojące objawy, takie jak nagła utrata masy ciała, trudności w połykaniu lub zaburzenia świadomości.
Mogą one wskazywać na poważne problemy zdrowotne, w tym niewydolność nerek, choroby wątroby, a nawet stan przedudarowy. Warto też pamiętać, że nagły metaliczny posmak może być jednym z pierwszych objawów anafilaksji, czyli silnej reakcji alergicznej na orzechy lub owoce morza.
Niedobory witamin i choroby autoimmunologiczne. Inne przyczyny metalicznego smaku
Jeśli wykluczyłeś leki, przyczyna metalicznego posmaku może leżeć gdzie indziej, na przykład w niedoborach składników odżywczych. Potwierdzono, że deficyt cynku oraz witamin z grupy B zaburza prawidłowe odczuwanie smaku. Problem ten może być również związany z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak zespół Sjögrena, który w Polsce według danych PZH z 2024 roku dotyka około 200 tysięcy osób.
W przypadku zespołu Sjögrena suchość w jamie ustnej prowadzi do zmiany składu śliny, co u 70% pacjentów wywołuje metaliczny posmak. Z kolei jedna z analiz naukowych z 2024 roku wykazała, że suplementacja cynkiem może znacząco poprawić sytuację u osób z niewydolnością nerek, przywracając prawidłowy smak aż u 74% badanych. Warto też pamiętać, że metaliczny posmak bywa jednym z długotrwałych powikłań po COVID-19.
Metaliczny posmak w ciąży i po suplementach. Kiedy mija i czy jest groźny?
Tak, i jest to dość powszechne zjawisko, szczególnie w Polsce, gdzie według badań CBOS z 2024 roku aż 41% osób regularnie stosuje suplementy diety. Preparaty zawierające żelazo oraz multiwitaminy z dodatkiem miedzi mogą powodować przejściowy metaliczny posmak, zwłaszcza przyjmowane w zbyt dużych dawkach.
Z kolei metaliczny posmak w ciąży to dolegliwość, która według szacunków dotyka nawet 50-70% przyszłych mam, głównie w pierwszym trymestrze. Jest to efekt gwałtownych zmian hormonalnych i zwykle mija samoistnie po 12-14 tygodniu ciąży, nie stanowiąc powodu do niepokoju.
Jak powstaje metaliczny posmak? Zaskakująca rola receptorów węchu
Zastanawiałeś się kiedyś, jak to się dzieje, że w ustach pojawia się smak metalu, chociaż niczego metalowego nie jesz? Naukowcy mają już na to odpowiedź, która jest bardziej związana z węchem niż smakiem. Okazuje się, że kluczową rolę odgrywają tu specyficzne receptory zapachowe w naszym nosie.
Badanie opublikowane na łamach czasopisma „Nature Scientific Reports” w 2024 roku przyniosło ciekawe wyjaśnienie tego mechanizmu. U osób odczuwających metaliczny posmak zaobserwowano obniżoną aktywność receptorów zapachowych oznaczonych jako OR1A2, OR2J2, OR1A1 i OR1G1. To odkrycie wyjaśnia, dlaczego nasz mózg błędnie interpretuje pewne sygnały chemiczne jako metaliczny smak, co otwiera drogę do lepszego zrozumienia i leczenia zaburzeń smaku.
