- Badanie opublikowane w 2025 roku ujawnia, że para z e-papierosów zawiera toksyczne metale ciężkie w stężeniach tysiąckrotnie wyższych niż dym papierosowy
- Szkodliwość e-papierosów obejmuje znacznie zwiększone ryzyko rozwoju nieuleczalnej choroby płuc POChP, nawet u osób, które przestały wapować
- Analiza danych opublikowana w PubMed potwierdza, że regularne wapowanie jest silnie powiązane z objawami depresji i lęku u młodzieży
- Naukowcy odkryli, że popularne owocowe aromaty w liquidach podczas podgrzewania przekształcają się w setki toksycznych i drażniących związków chemicznych
Ilu nastolatków w Polsce pali e-papierosy? Alarmujące dane WHO
Najnowsze dane Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) nie pozostawiają złudzeń – mamy do czynienia z cichą epidemią wśród młodzieży. Według raportu z zeszłego roku, aż 22,3% polskich uczniów w wieku 13-15 lat regularnie używa e-papierosów, a w grupie 15- i 16-latków odsetek ten przekracza alarmujące 30%. Popularne, kolorowe i smakowe jednorazówki stały się nieodłącznym elementem krajobrazu polskich szkół.
Problem może być jednak znacznie głębszy, niż pokazują oficjalne ankiety. Jak wskazują naukowcy z Uniwersytetu Stanforda w publikacji z sierpnia tego roku, nauczyciele i dyrektorzy szkół zgłaszają znacznie wyższe wskaźniki używania e-papierosów wśród uczniów, niż te rejestrowane w badaniach. Niestety, wszechobecne na rynku jednorazowe e-papierosy zalewają rynek, kusząc młodzież iluzją bezpieczniejszej alternatywy dla tradycyjnego palenia i maskując realną szkodliwość e-papierosów.
Ołów, nikiel i miedź. Jakie metale ciężkie znajdują się w parze z e-papierosa?
Przekonanie o mniejszej szkodliwości wapowania zostało brutalnie zweryfikowane przez badanie opublikowane w tym roku na łamach czasopisma „ACS Central Science”. Naukowcy wzięli pod lupę popularne jednorazowe e-papierosy, w tym modele często spotykane w Polsce, i odkryli w emitowanej przez nie parze prawdziwą tablicę Mendelejewa. W aerozolu zidentyfikowano toksyczne metale ciężkie, takie jak ołów, nikiel, miedź i cynk.
Skala problemu jest porażająca, ponieważ stężenia tych substancji okazały się nawet tysiąckrotnie wyższe niż w dymie z tradycyjnych papierosów. Przykładowo, poziom ołowiu sięgał 175 części na milion (ppm), a miedzi aż 546 ppm. Autorzy analizy podkreślają, że takie wartości przekraczają bezpieczne progi zarówno pod kątem ryzyka rozwoju nowotworów, jak i ogólnej toksyczności dla organizmu.
Jak owocowe aromaty w liquidach zmieniają się w toksyny? Wyjaśniamy
Jednym z głównych wabików przyciągających młodzież do e-papierosów jest szeroka gama słodkich i owocowych smaków, które sprawiają wrażenie niewinnej przyjemności.
Naukowcy z Royal College of Surgeons w Irlandii postanowili sprawdzić, co tak naprawdę kryje się w tych aromatach. Wykorzystując sztuczną inteligencję, przeanalizowali, co dzieje się ze 180 znanymi substancjami smakowymi podczas podgrzewania w e-papierosie. Wyniki opublikowane w zeszłym roku są jednoznaczne i rzucają nowe światło na skutki uboczne e-papierosów.
Okazuje się, że w procesie wapowania powstaje 127 związków chemicznych uznawanych za „ostrą toksynę”, 153 stanowiące „zagrożenie dla zdrowia” i aż 225 substancji o działaniu „drażniącym”. Oznacza to, że każdy buch smakowego e-papierosa dostarcza do płuc chemiczny koktajl, który z niewinnością nie ma nic wspólnego.
Czy e-papierosy pomagają na stres? Badania pokazują związek wapowania z depresją
Wielu młodych ludzi sięga po e-papierosa, wierząc, że pomoże im to uporać się ze stresem i lękiem. Niestety, analiza danych z Narodowego Badania Młodzieży Tobacco Survey, opublikowana w sierpniu 2025 roku w serwisie PubMed, pokazuje, że jest dokładnie na odwrót. Okazało się, że aż 42,1% nastolatków regularnie wapujących zgłasza umiarkowane lub ciężkie objawy depresji i lęku, podczas gdy w grupie rówieśników nieużywających e-papierosów odsetek ten wynosił zaledwie 21%.
Co gorsza, badanie to ujawniło mechanizm błędnego koła, w które wpadają młodzi ludzie. Ponad połowa (51%) aktywnych użytkowników e-papierosów przyznała, że głównym powodem, dla którego wapują, jest właśnie „poczucie lęku, stresu lub depresji”. Nikotyna, zamiast być rozwiązaniem, staje się częścią problemu, pogłębiając negatywne stany psychiczne. W ten sposób powstaje silne uzależnienie od nikotyny u młodzieży, z którego niezwykle trudno jest się wyrwać.
Wapowanie a POChP. Czy e-papierosy powodują nieodwracalne uszkodzenia płuc?
Skutki zdrowotne używania e-papierosów nie ograniczają się do tu i teraz. Badanie kliniczne, którego wyniki pojawiły się w lipcu tego roku w bazie PMC, rzuca nowe, niepokojące światło na długofalowe konsekwencje dla układu oddechowego. Wykazano w nim, że obecni użytkownicy e-papierosów mają znacznie wyższe ryzyko rozwoju przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).
To postępujące i nieuleczalne schorzenie prowadzi do poważnych trudności z oddychaniem i jest jedną z najpoważniejszych chorób płuc od e-papierosów, jakie zidentyfikowano. Co istotne, autorzy analizy zauważyli, że podwyższone ryzyko utrzymuje się nawet u osób, które już dawno przestały wapować, co sugeruje, że uszkodzenia płuc mogą mieć charakter trwały.
