Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach: A, D, E, K. Dlaczego łatwo je przedawkować?

Są zaledwie cztery witaminy, które lubią tłuszcz. Czym właściwie różnią się witaminy rozpuszczalne w tłuszczach od tych rozpuszczalnych w wodzie?

Większości witamin nasz organizm nie potrafi magazynować, a ich nadmiar wydalamy z moczem lub z potem. Ale witaminy A, D, E i K, czyli te rozpuszczalne w tłuszczach, są odkładane w tkance tłuszczowej i w wątrobie. Jest to zaleta – nie grozi nam niedobór, ale z drugiej strony ich nadmiar może być szkodliwy.

Witamina A występuje w dwóch postaciach: jako retinol w produktach pochodzenia zwierzęcego (mleko, masło, jajka, wątróbka i ryby morskie) – właśnie jego przedawkowanie jest szkodliwe – i w formie prowitaminy A, czyli beta-karotenu w produktach pochodzenia roślinnego (żółte, czerwone i pomarańczowe warzywa i owoce oraz warzywa zielonolistne). Nadmiar tej witaminy powoduje utratę apetytu, zmiany skórne, osłabienie mięśni, a u dzieci zahamowanie wzrostu.

Witamina D jest dostarczana z pożywieniem (obfitują w nią ryby morskie i tran), ale powstaje też w organizmie dzięki oddziaływaniu na skórę promieni ultrafioletowych. By wytworzyła się odpowiednia ilość tej witaminy, wystarczy 20-minutowa ekspozycja na słońce fragmentu ciała. W nadmiarze to najbardziej toksyczna z witamin, przedawkowanie grozi wymiotami, nudnościami, zwapnieniem tętnic, uszkodzeniem nerek.

Witamina E jest zawarta w produktach roślinnych (oleje, migdały, orzechy, kiełki pszenicy, zielonolistne warzywa). Jej dobrym źródłem są też masło, jajka, szprotki. Trudno o przedawkowanie witaminy E w pożywieniu, jest to możliwe przy suplementacji.

Witamina K występuje w zielonych warzywach liściastych, skórce owoców. Jest też produkowana przez bakterie jelitowe. Nadmiar tej witaminy (zdarza się rzadziej niż niedobór) może prowadzić do niedokrwistości.

miesięcznik "Zdrowie"