Słodkie i słone smakuje inaczej? To może być skutek leków na odchudzanie

Walka z apetytem na słodkie lub słone przekąski to dla wielu osób największe wyzwanie podczas odchudzania. Okazuje się, że popularne leki na odchudzanie mogą w zaskakujący sposób wpływać na to, jak odbieramy ulubione smaki. Mechanizm tego zjawiska wciąż budzi jednak pytania i nie jest do końca jasne, czy te preparaty faktycznie wyostrzają zmysły, czy je osłabiają.

• Analiza naukowców ujawnia, że co piąta osoba stosująca popularne leki na odchudzanie doświadcza znaczących zmian w odczuwaniu smaku.
• Kluczowe receptory GLP-1, na które działają te leki, znajdują się nie tylko w mózgu, ale też bezpośrednio na kubkach smakowych.
• Badacze odkryli, że semaglutyd może wpływać na ekspresję genów odpowiedzialnych za smak oraz intensywność reakcji mózgu.
• Wyniki badań naukowych są sprzeczne i wciąż nie ma jasności, czy leki te ostatecznie wyostrzają, czy osłabiają zmysł smaku.
• Polskie Towarzystwo Diabetologiczne potwierdza, że semaglutyd ma udowodnione działanie chroniące nerki, co jest korzyścią wykraczającą poza kontrolę wagi.

Jak popularne leki na odchudzanie zmieniają odczuwanie smaku?

Popularne leki na otyłość i cukrzycę, znane jako agoniści receptora GLP-1 (czyli substancje naśladujące działanie naturalnego hormonu jelitowego, który pomaga regulować apetyt i poziom cukru we krwi), mogą mieć zaskakujący wpływ na to, jak odczuwamy smak. Jak donosi serwis ScienceDaily, powołując się na analizę naukowców z Niemiec i Austrii, leki te mogą sprawiać, że jedzenie smakuje inaczej niż zwykle. W badaniu wzięło udział ponad 400 osób z nadwagą lub otyłością, które przez około dziesięć miesięcy stosowały jeden ze znanych preparatów. Wyniki były intrygujące, ponieważ co piąty uczestnik zauważył u siebie znaczące zmiany w odczuwaniu smaku.

Te zmiany w smaku nie są tylko ciekawostką. Jak podkreślono podczas kongresu Europejskiego Stowarzyszenia Badań nad Cukrzycą (EASD), wydają się one bezpośrednio związane z głównym celem tych leków, czyli zmniejszeniem apetytu i lepszą kontrolą wagi.

Potwierdzają to sami pacjenci: ponad połowa z nich przyznała, że odczuwa mniejszy głód, a prawie dwie trzecie czuło się syto znacznie szybciej niż zwykle. Co ciekawe, inaczej odbieramy tylko smak słodki i słony, podczas gdy nasza wrażliwość na smaki gorzki i kwaśny pozostaje bez zmian.

Jak leki na odchudzanie „oszukują” kubki smakowe i mózg?

Skąd biorą się te zmiany? Wyjaśnienia można szukać we wcześniejszych odkryciach. Jak opisano na łamach czasopisma „Neuropharmacology”, specjalne czujniki, zwane receptorami GLP-1, znajdują się nie tylko w jelitach czy mózgu, ale także bezpośrednio w naszych kubkach smakowych na języku. To sugeruje, że leki te mogą wpływać na nasz obwodowy układ nerwowy, zmieniając sposób, w jaki odczuwamy smaki u samego ich źródła.

Co więcej, inne badanie, przedstawione podczas konferencji ENDO, rzuca na to jeszcze więcej światła. Pokazało ono, że semaglutyd może nie tylko wyostrzać zmysł smaku, ale też wpływać na ekspresję genów (czyli sposób, w jaki nasze geny „włączają się” i „wyłączają”, by produkować różne białka), które odpowiadają za jego odczuwanie. Dodatkowo zauważono, że mózg osób przyjmujących lek reagował intensywniej na bodźce smakowe.

Obraz ten nie jest jednak czarno-biały, a świat nauki wciąż szuka jednoznacznych odpowiedzi. Jedno z badań, którego wyniki można znaleźć w medycznej bazie danych PubMed, przyniosło zupełnie inne wnioski. Pokazało ono, że leki te mogą wręcz pogarszać odczuwanie wszystkich pięciu podstawowych smaków. Zdecydowana większość uczestników stosujących leki z tej grupy wypadła w testach smaku gorzej niż osoby z grupy kontrolnej. Naukowcy podkreślają jednak, że sprawa jest skomplikowana, ponieważ osoby z otyłością i cukrzycą typu 2 często już na starcie mają nieco osłabiony zmysł smaku, co utrudnia jednoznaczną interpretację wyników.

Co jeszcze bardziej intrygujące, inne badanie z bazy PubMed odkryło pewien paradoks. Okazało się, że pacjenci, którzy doświadczali typowych skutków ubocznych leczenia, jak nudności czy biegunka, mieli… lepsze wyniki w testach smaku i węchu. To pokazuje, jak złożone i wciąż nie do końca zbadane są mechanizmy działania tych leków na nasze zmysły.

Nowe leki na odchudzanie w Polsce. Dla kogo i za ile?

Rosnące zainteresowanie lekami z grupy agonistów receptora GLP-1 widać również w Polsce, co ma swoje uzasadnienie w rosnącej dostępności. Warto jednak wiedzieć, że ich cena może być barierą, ponieważ w ramach specjalnego programu dostępności koszt miesięcznej kuracji w jednej z dawek wynosi ponad 1200 zł.

Polskie Towarzystwo Diabetologiczne w swoich najnowszych zaleceniach sugeruje, że leczenie farmakologiczne może być dobrym pomysłem dla osób ze wskaźnikiem BMI na poziomie co najmniej 27, u których dodatkowo występuje stan przedcukrzycowy.

Polscy eksperci, cytowani przez portal branżowy mgr.farm, zwracają uwagę, że korzyści ze stosowania tych leków wykraczają daleko poza kontrolę wagi. Zgodnie z oficjalnymi zaleceniami, semaglutyd to pierwszy lek z tej grupy, w przypadku którego udowodniono, że ma również pozytywny wpływ na pracę nerek. To niezwykle ważna informacja dla pacjentów z grup ryzyka, ponieważ daje dodatkową ochronę dla tego kluczowego organu. Choć odkrycia dotyczące zmian w smaku są fascynujące i pomagają nam lepiej zrozumieć, jak te leki kontrolują apetyt, to w codziennej praktyce lekarskiej w Polsce kluczowe są twarde dowody. Decyzje o leczeniu opierają się na ich udowodnionej skuteczności w redukcji wagi, poprawie kontroli metabolicznej oraz działaniu chroniącym narządy, co w przyszłości może pomóc jeszcze lepiej dopasować terapię do potrzeb pacjenta.

Zobacz galerię: Razem schudli prawie 100 kg. Polskie gwiazdy i ich spektakularne metamorfozy

Zobacz galerię 5 zdjęć

Źródła:

• ScienceDaily: https://www.sciencedaily.com/releases/2025/09/250915202848.htm
• PMC (PubMed Central): https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12326916/; https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC6884376/
• PubMed: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/39722367/
• Endocrine Society: https://www.endocrine.org/news-and-advocacy/news-room/2024/endo-2024-press-jensterle-sever
• mgr.farm (Mgr.farm – portal dla farmaceutów): https://mgr.farm/aktualnosci/zalecenia-kliniczne-dotyczace-postepowania-u-osob-z-cukrzyca-2025/
• ptdiab.pl (Polskie Towarzystwo Diabetologiczne): https://ptdiab.pl/images/docs/zalecenia/2025/Zalecenia-PTD-2025-v2.pdf