Kalkulator BMI - jak obliczyć wskaźnik BMI?

Kalkulator BMI (Body Mass Index) czyli indeksu masy ciała, pozwoli ci sprawdzić, czy twoja waga jest prawidłowa. Wskaźnik BMI wyliczany na podstawie wzrostu, wieku i wagi, w sposób pośredni opisuje zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie. Sprawdź, czy twoje BMI mieści się w normie.

Spis treści

1. Kalkulator BMI - oblicz swoje BMI
2. Czym jest wskaźnik BMI?
3. Wzór na obliczenie BMI
4. Wskaźnik BMI - normy
5. BMI a płeć i rozmieszczenie tkanki tłuszczowej
6. BMI a masa mięśniowa
7. BMI a masa kości
8. BMI a wiek
9. Główne zarzuty wobec wskaźnika BMI

Kalkulator BMI, czyli indeks masy ciała, został opracowany prawie 200 lat temu przez belgijskiego statystyka Adolfa Queteleta. Do powszechnego użytku wszedł w latach 70-tych XX wieku. Obecnie posługują się nim liczne organizacje i ośrodki zajmujące się zdrowiem.

BMI (z ang. Body Mass Index - wskaźnik masy ciała) to wskaźnik, którego wynik pozwoli ci ocenić, czy twoja waga utrzymuje się w normie, czy nie. Żeby skorzystać z kalkulatora BMI, wystarczy wpisać dwie dane: masę ciała (w kilogramach) i wzrost (w centymetrach), i kliknąć "oblicz". Z tego samego kalkulatora mogą korzystać zarówno kobiety, jak i mężczyźni.

Kalkulator BMI - oblicz swoje BMI

Przykład: BMI osoby ważącej 70 kg i mierzącej 175 cm będzie wynosiło: 70/(1,75)2=22,86.

2,50 zł

KUP TERAZ

Dlaczego masz otyłość brzuszną - e-poradnik

• jak poprawnie zrealizować pomiar obwodu talii
• rozpoznanie zespołu metabolicznego
• skąd bierze się tkanka tłuszczowa
• co sprzyja otyłości brzusznej
• hormony – kobiety a mężczyźni
• fachowe porady

Czym jest wskaźnik BMI?

Wskaźnik BMI (body mass index, indeks masy ciała) to prosty wzór matematyczny, który w sposób pośredni opisuje zawartość tkanki tłuszczowej w organizmie na podstawie proporcji masy ciała mierzonej w kilogramach do wzrostu w metrach. Stosowany jest dla dorosłych kobiet i mężczyzn w każdym wieku.

wW swojej pierwotnej postaci nie ma zastosowania u dzieci i młodzieży, jednak został zmodyfikowany oraz naniesiony na siatki centylowe osobno dla dziewcząt i chłopców, co pozwala na wykorzystywanie BMI również w pomiarach dzieci.

Wzór na obliczenie BMI

Wzór na obliczanie prawidłowego BMI wygląda następująco:

Wskaźnik BMI - normy

Wskaźnik BMI jest używany do oceny wagi prawidłowej, ryzyka zagrożenia otyłością i chorobami związanymi z nadmiarem tkanki tłuszczowej w organizmie. BMI może znajdować się w jednym z kilku wyszczególnionych przedziałów opisujących masę ciała:

Czasem wyróżnia się także przedział BMI > 35 (otyłość drugiego stopnia) oraz BMI > 40, który wskazuje na otyłość olbrzymią i bardzo duże zagrożenie chorobami powiązanymi z nadmierną masą ciała.

W swoich badaniach i ocenach stanu zdrowia populacji BMI używa Światowa Organizacja Zdrowia i inne ważne organizacje. Co bardzo ważne, wskaźnik ten został stworzony do opisywania zjawisk w skali populacyjnej, a nie jednostkowej. Oznacza to, że w odniesieniu do dużych grup ludności daje wymierne informacje, natomiast stosowany do oceny wagi prawidłowej u pojedynczych osób może być bardzo mylący.

Indeks masy ciała został opracowany przez belgijskiego statystyka Adolfa Queteleta w 1832 roku. Matematyk nie zajmował się badaniem otyłości, a próbował zastosować metody rachunku prawdopodobieństwa w odniesieniu do fizycznych cech ciała człowieka.

Zauważył on, że masa ciała ma tendencje do zwiększania się zależnie od rosnącej wysokości ciała. Formuła wymyślona przez Queteleta miała w szybki i łatwy sposób zmierzyć stopień otyłości w populacji, aby pomóc rządowi w przydzielaniu zasobów. Sam autor wskaźnika podkreślał, że nie powinien być on używany do opisywania stopnia otłuszczenia pojedynczej osoby.

W latach 40. XX wieku do oceny prawidłowej masy ciała zaczęto stosować tablice zależności wagi od wzrostu, które uwzględniały jednak proporcje i budowę ciała. W 1972 roku w "Journal of Chronic Disease" ukazała się publikacja przedstawiająca BMI jako nie w pełni satysfakcjonujący, ale użyteczny parametr opisujący zagrożenie otyłością.

Autor publikacji podkreślał, że BMI ma zastosowanie w badaniach populacyjnych, a nie w indywidualnej ocenie prawidłowej masy ciała, jednak ze względu na prostotę i szybkość, wskaźnik zaczął wypierać tablice zależności wagi od wzrostu i znalazł zastosowanie we wstępnej diagnostyce.

Mimo licznych zarzutów wobec BMI wielu lekarzy i specjalistów zdrowia publicznego używa tego wskaźnika do oceny ryzyka cukrzycy, chorób serca, nadciśnienia, dyslipidemii i innych zaburzeń związanych z nadmierną masą ciała.

Kalkulator BMI - dzieci i młodzież

Wskaźnik BMI stosuje się raczej wobec osób dorosłych. Można jednak wyliczyć go również dla dzieci i młodzieży dokładnie w taki sam sposób jak dla dorosłych. Przy wskaźniku dla dzieci i młodzieży należy jedynie inaczej interpretować wyniki. W obliczeniach warto uwzględnić nie tylko wiek, ale i płeć dziecko ze względu na zmiany w zawartości tkanki tłuszczowej. Obliczenia BMI powinny być traktowane jedynie jako wartości przybliżone. W przypadku dzieci i młodzieży należy zawsze skonsultować je z lekarzem.

BMI a płeć i rozmieszczenie tkanki tłuszczowej

Kobiety mają fizjologiczne uwarunkowania do gromadzenia większej ilości tkanki tłuszczowej, a przy tym naturalnie mają mniej mięśni niż mężczyźni. Kobieta i mężczyzna o podobnym wzroście i wadze będą mieli zbliżone BMI, ale z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że u kobiety tkanka tłuszczowa będzie stanowiła większy fragment masy ciała niż u mężczyzny.

To właśnie poziom tkanki tłuszczowej wiąże się z ryzykiem chorób, a nie sama masa ciała. Ponadto bardzo istotne jest rozmieszczenie tkanki tłuszczowej. Dużo większym ryzykiem zdrowotnym jest tłuszcz otaczający narządy wewnętrzne, tzw. wisceralna tkanka tłuszczowa niż tłuszcz podskórny.

Dużo więcej o zagrożeniu zdrowia mówi wskaźnik WHR (proporcja obwodu talii do obwodu bioder) niż BMI. Uogólniając, u kobiet częściej występuje otyłość pośladkowo-udowa (tłuszcz zgromadzony pod skórą), a u mężczyzn otyłość brzuszna (tłuszcz zgromadzony wokół narządów wewnętrznych).

Może się okazać, że kobieta o większej ilości tkanki tłuszczowej jest obarczona mniejszym ryzykiem chorób metabolicznych niż mężczyzna, u którego większość tłuszczu gromadzi się wokół narządów wewnętrznych. Stąd każdy przypadek należy przeanalizować dokładnie, posługując się kilkoma wskaźnikami.

BMI a masa mięśniowa

Mięśnie są gęstsze i cięższe niż tłuszcz, dlatego kilogram masy mięśniowej zajmuje nawet 3 razy mniejszą objętość niż kilogram tkanki tłuszczowej. Nikogo nie dziwi, że dwie osoby o tej samej masie ciała mogą wyglądać diametralnie różnie właśnie za sprawą proporcji masy mięśni do tłuszczu. BMI nie uwzględnia tych różnic.

Osoby o atletycznej budowie, regularnie uprawiające sport czy mocno zbudowani mężczyźni są klasyfikowani jako osoby z nadwagą lub nawet otyłe. Według indeksu masy ciała grozi im cukrzyca i choroby serca, co nie ma nic wspólnego z rzeczywistością, gdyż duża masa mięśniowa i aktywny styl życia pomagają zapobiegać chorobom.

BMI a masa kości

Stopień mineralizacji i gęstość kości to kolejny parametr, który istotnie wpływa na masę ciała. Dla osób o budowie drobno- i grubokościstej prawidłowa masa ciała będzie zupełnie inna. Ponadto BMI nie uwzględnia, iż z wiekiem gęstość kości maleje, a osoby starsze często chorują na osteoporozę, co zaniża ich masę ciała.

BMI a wiek

Wraz z wiekiem maleje masa mięśni i masa kości, a najczęściej ilość tkanki tłuszczowej rośnie. BMI nie uwzględnia tych zmian zachodzących w procesie starzenia organizmu, przez co wyniki osób starszych są nieprawidłowo interpretowane jako lepsze niż w rzeczywistości.

Główne zarzuty wobec wskaźnika BMI

1. BMI służy do oceny populacji, a nie indywidualnych osób. Podkreślał to twórca wskaźnika, jednak mimo tego lekarze i dietetycy klasyfikują masę ciała pacjentów według wyników indeksu.
2. Twórcą BMI jest statystyk, a nie osoba zajmująca się badaniem otyłości.
3. BMI to wskaźnik stworzony 200 lat temu.
4. BMI jest naukowo bezsensowny. Nie ma żadnych fizjologicznych podstaw, aby podnosić wzrost do kwadratu. Quetelet użył tego zabiegu, aby dopasować wzór do uzyskanych danych statystycznych.
5. BMI jest fizjologicznie niewłaściwy. Nie uwzględnia masy mięśni i kości, które istotnie wpływają na masę ciała.
6. Definicja BMI zawiera błąd logiczny. Mówi o tym, że BMI pozwala ocenić otłuszczenie ciała, co jest niezgodne z rzeczywistością. Quetelet wywnioskował, że osoby z dużą ilością tkanki tłuszczowej mają wysokie BMI, ale nie odwrotnie. Osoby z wysokim BMI nie muszą mieć dużej ilości tkanki tłuszczowej – mogą mieć wysoką masę mięśniową lub kostną.
7. BMI to tylko matematyczna formuła – kolejna próba opisania rzeczywistości.
8. BMI wyznacza ścisłe przedziały wagi prawidłowej, nadwagi i otyłości. Jest to podejście nieprawidłowe, ponieważ w szerokim zakresie wagi idealnej znajduje się osoba bardzo szczupła i lekko otłuszczona – obie klasyfikowane jako zdrowe. Gdy osoba na granicy wagi prawidłowej przytyje kilogram, klasyfikowana jest już jako niezdrowa, z nadwagą. Sztywne ramy przedziałów wagi to nadmierne uproszczenie.

Czytaj także:

• Jesteś otyły lub masz cukrzycę? Grozi ci także rozwój NAFLD
• Piją ją, żeby schudnąć. Efekt może być opłakany
• Dieta lekkostrawna - jadłospis na 7 dni
• Czy nawyki żywieniowe można mieć w genach?
• Dieta niskowęglowodanowa - jadłospis na tydzień

O autorze

Aleksandra Żyłowska-Mharrab, dietetyk

Technolog żywności, dietetyk, edukator. Absolwentka Biotechnologii na Politechnice Gdańskiej i Usług żywieniowych na Akademii Morskiej. Zwolenniczka prostej, zdrowej kuchni i świadomych wyborów w codziennym odżywianiu. Do moich głównych zainteresowań należy budowanie trwałych zmian nawyków żywieniowych oraz indywidualne komponowanie diety zgodnie z potrzebami organizmu. Bo nie dla każdego to samo jest zdrowe! Uważam, że edukacja żywieniowa jest bardzo istotna, zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych. Koncentruję swoje działania na szerzeniu wiedzy o żywieniu, analizuję nowe wyniki badań, samodzielnie wnioskuję. Wyznaję zasadę, że dieta to styl życia, a nie ścisłe przestrzeganie posiłków z kartki. W zdrowym i świadomym odżywianiu zawsze jest miejsce na pyszne przyjemności.

Aleksandra Żyłowska-Mharrab

Katarzyna Stańczyk