Serce pompuje krew do płuc, gdzie następuje wymiana dwutlenku węgla na tlen. Samo serce natomiast pobiera tlen i składniki odżywcze z krwi, która dociera do niego przez dwie tętnice wieńcowe i ich odgałęzienia. Proces ten nazywamy tzw. wymianą gazową.
Serce i układ krwionośny
Bez ustawicznego krążenia krwi w organizmie nie moglibyśmy żyć. To dzięki niemu każda komórka i każdy narząd otrzymuje tlen oraz składniki odżywcze, które są niezbędne do ich sprawnego funkcjonowania. Krew przenoszona jest z serca do tętnic i włośniczek, a wraca do niego żyłkami i żyłami. To układ zamknięty. Gdy jest sprawny, zapewnia właścicielowi znakomitą kondycję i dobre samopoczucie. Jeśli jednak zaczyna niedomagać, wtedy pojawiają się liczne dolegliwości – od zadyszki podczas wchodzenia po schodach do ostrego bólu w klatce piersiowej. O codziennej rytmicznej pracy serca w największym stopniu decyduje stan tętnic. Jeśli są niedrożne (zarośnięte blaszką miażdżycową), układ krwionośny, w tym serce, nie działa sprawnie. U dzieci i zdrowych młodych ludzi tętnice mają duży przekrój, a ich ścianki są elastyczne i gładkie od środka. Dzięki temu swobodnie się kurczą i rozkurczają, a krew płynie w niezakłóconym rytmie. Serce pracuje wówczas miarowo i spokojnie. Z biegiem lat, w wyniku naturalnego procesu starzenia się organizmu, wszystkie naczynia twardnieją – są mniej kurczliwe i elastyczne. Na wewnętrznych ściankach odkładają się cząsteczki tłuszczu, białka i soli wapiennych. Jak szybko przebiega ten proces? To zależy od nas, od tego, czy jesteśmy aktywni fizycznie, zdrowo się odżywiamy i nie zapominamy o odpoczynku. Im mniej zdrowych zachowań, tym gorsza kondycja serca.
Serce uderza (kurczy się i rozkurcza, by pompować krew) średnio 70–75 razy na minutę. W stanie spoczynku częstotliwość ta maleje, rośnie przy wysiłku fizycznym czy zdenerwowaniu. Poszczególne uderzenia serca możemy wyczuwać na powierzchniowych tętnicach (przede wszystkim na szyi i przegubach rąk). Właśnie tam najłatwiej wyczuć puls (inaczej tętno), czyli cykliczne rozciąganie i kurczenie się ścian naczyń krwionośnych spowodowane przepływem krwi w rytmie pracy serca. Ciśnienie krwi wytwarzane jest dzięki pracy mięśnia sercowego oraz rozszerzaniu się i kurczeniu naczyń krwionośnych. Jego wysokość zależy od siły, z jaką krew napiera na ścianki naczyń.
