Kręgozmyk to poważne schorzenie kręgosłupa, które łatwo pomylić z dyskopatią lub rwą kulszową. Jeżeli wystąpią podejrzenia jego wystąpienia, należy niezwłocznie udać się do specjalisty, ponieważ choroba ta może postępować i prowadzić do nieodwracalnych skutków.
Spis treści
Kręgozmyk – przyczyny
Kręgozmyk może mieć różne przyczyny, ale dwie spośród nich są zdecydowanie najpopularniejsze. Pierwsza – która częściej występuje u osób młodych – dotyczy tzw. szczeliny łuku kręgowego, czyli miejsca, gdzie łączą się wyrostki stawowe górny i dolny (najczęściej w okolicy przejścia lędźwiowo-krzyżowego w dolnym odcinku kręgosłupa lędźwiowego L5-S1 oraz L4-L5). Jeden z elementów kręgosłupa (najczęściej łuk kręgowy) ulega uszkodzeniu, następuje zerwanie ciągłości kości. Kręgosłup staje się w tej okolicy trochę bardziej ruchomy, tracąc tym samym stabilność. I stan ten może z biegiem czasu postępować.
Z kolei u osób starszych kręgozmyk najczęściej powstaje jako efekt choroby zwyrodnieniowej tych części kręgosłupa, które były odpowiedzialne za stabilizację kręgów. Kiedy się one wskutek choroby „zużywają” i nie są już w stanie w pełni pełnić swoich funkcji, często dochodzi właśnie do kręgozmyku.
Kręgozmyk może także powstać na skutek:
- bezpośredniego urazu kręgosłupa, np. upadku (urazowy),
- być wrodzonym ubytkiem stawów kręgowych i łuków (podłoże dysplastyczne),
- przerwania węziny łuku kręgowego, czyli spondylolizy (węzinowy),
- zmian zwyrodnieniowych stawów kręgosłupa (patologiczny),
- przerwania części międzystawowej łuku kręgu (typ istmiczny), czyli złamania zmęczeniowego.
i
Kręgozmyk – objawy
Objawy kręgozmyku na początku mogą nie być oczywiste, ponieważ choroba zwykle rozwija się powoli. W początkowym stadium kręgozmyk powoduje zmęczenie nóg oraz bóle w dole pleców, które promieniują do kończyn dolnych. Szczególnie nasilają się podczas wstawania i siadania. Inne charakterystyczne objawy, które mogą świadczyć o tym schorzeniu, to:
- deformacja okolicy lędźwiowej,
- zaniki mięśni,
- zaburzenia czucia,
- słabsze odruchy.
Kiedy pojawi się podejrzenie wystąpienia kręgozmyku, należy niezwłocznie udać się do specjalisty. Zwłaszcza gdy chory zauważy bardziej zaawansowane objawy, np. gdy bóle kończyn dolnych nasilają się nie tylko w ruchu, ale powracają także po odpoczynku. W dalszych stadiach choroby pojawiają się bowiem problemy z poruszaniem się, niedowład oraz problemy z trzymaniem moczu.
Kręgozmyk – stopień zaawansowania
Aby rozpoznać stopień zaawansowania choroby, używa się klasyfikacji Meyerdinga, która określa, jak bardzo przesunięte są kręgi względem siebie:
- przesunięcie mniejsze niż 25 procent – stopień pierwszy;
- przesunięcie w granicach 25-50 procent – stopień drugi;
- przesunięcie w granicach 50-75 procent – stopień trzeci;
- przesunięcie powyżej 75 procent – stopień czwarty;
Ostatnim stadium jest utrata styczności kręgów, czyli spondylolisteza całkowita.
i
Kręgozmyk – leczenie
Sposoby leczenia kręgozmyku zależą od stopnia zaawansowania choroby, jej typu oraz od wieku chorego. Wybranie sposobu leczenia wymaga odpowiedniej diagnozy. W celu jej przeprowadzenia wykonuje się badania obrazowe: rentgen, rezonans magnetyczny, tomografię komputerową.
W początkowym stadium choroby najczęściej stosuje się leczenie zachowawcze, które polega na unieruchomieniu pacjenta i podawaniu leków. Środki podawane choremu mają zmniejszyć jego ból, rozluźnić mięśnie i działać przeciwzapalnie. Tego typu kuracja może trwać maksymalnie do trzech miesięcy. Po ustąpienie bólu chory nosi sznurówkę ortopedyczną i wykonuje ćwiczenia zalecone przez fizjoterapeutę. Pacjent, przez ćwiczenie razem ze specjalistą, pracuje nad prawidłowym napięciem mięśniowym, układem tułowia i zapobiega zmianom wtórnym.
Inną opcją leczenia jest zastosowanie przezskórnej stabilizacji transpedikularnej, czyli małoinwazyjnej metody laserowej dekompresji dysku.
Jeżeli jednak leczenie zachowawcze nie jest efektywne i ból nie ustępuje lub pacjent zgłasza się do lekarza już w drugim lub wyższym stadium choroby, konieczne jest leczenie operacyjne, które polega na całkowitym usunięciu kręgozmyku. Rodzaj zabiegu dobiera się indywidualnie. Możliwe leczenie to m.in.:
- stabilizacja miejscowa,
- rekonstrukcja węziny,
- spondylodeza kręgów (tylko przy niedużych kręgozmykach)
- repozycja i stabilizacja kręgów
- vertebrektomia kręgu L5 (wycięcie kręgu z dostępu przedniego z równoczesnym zespoleniem L4/S1).
