Fiksacja - co trzeba o niej wiedzieć?

Fiksacja - czym jest? Potocznie mówi się o fiksacji w kontekście ukierunkowania na jeden punkt czy cel, ewentualnie uporczywego myślenia o czymś. Czym jest fiksacja w psychologii?

Spis treści

1. Fiksacja - czym jest?
2. Fiksacja rozwojowa
3. Fiksacja wzroku
4. Fiksacja - inne formy

Fiksacja jest terminem w psychologii określającym mechanizm obronny. W języku łacińskim fikxus oznacza stały, umocowany. Stosowanie mechanizmów obronnych przez ludzi jest zupełnie normalne. Jednak problem pojawia się w momencie nadmiernego lub nieadekwatnego stosowania tych mechanizmów.

Fiksacja - czym jest?

Fiksacja w psychologii oznacza powtarzanie wyuczonych myśli i wzorów zachowań. Dzięki temu pacjent nie dopuszcza do siebie myśli, które mogłyby powodować frustrację lub problemy psychiczne. W taki sposób, nawet nieświadomie, unika zagrożenia. Wyróżniamy różne rodzaje fiksacji w psychologii, jednak każda z nich ma służyć obronie naszego układu nerwowego, unikaniu stresu i frustracji.

Polecamy: Dlaczego ludzi ogarnia zbiorowa histeria?

Fiksacja rozwojowa

O fiksacji rozwojowej mówimy wtedy, kiedy poziom stresu przekracza możliwości adaptacyjne człowieka. Następuje zatrzymanie rozwoju emocjonalnego, a człowiek powiela schematy zachowań charakterystyczne dla okresu, w którym się zatrzymał.

Zazwyczaj dochodzi do tego w okresie dzieciństwa- jeśli na pewnym etapie rozwoju potrzeby dziecka nie zostaną zaspokojone, to dochodzi do zatrzymania.

Wśród fiksacji rozwojowych wyróżnia się 5 etapów rozwoju psychoseksualnego:

1. faza narcyzmu (u noworodków)
2. faza oralna (popęd związany u ustami - przykładowo brak kontaktu z matką = obgryzanie paznokci w dorosłym życiu)
3. faza analna (nadmierne karanie za nieodpowiednie zachowanie w toalecie, przy nauce wydalania = pedantyczność, ale też masochizm)
4. faza falliczna (jej zaburzenie skutkuje pojawieniem się kompleksu Edypa lub Elektry)
5. faza genitalna  (w okresie dojrzewania, dziecko orientuje się w seksualności)

Fiksacja wzroku

O tego typu fiksacji mówi się w sytuacji, kiedy wzrok jest utkwiony w jeden punkt - to naturalny mechanizm biologiczny, pozwalający uzyskać obraz przedmiotów często oddalonych. Odruch fiksacyjny oka jest związany z dołeczkiem środkowym plamki siatkówki, a oko uczy się go już w pierwszych miesiącach życia. Z czasem fiksacja wzroku staje się odruchowa.

Fiksacja - inne formy

1. fiksacja działania, czyli powtarzanie w kółko tej samej czynności
2. fiksację werbalną, czyli powtarzanie jednego słowa lub zdania
3. fiksację słuchową, czyli wyłapywanie wyłącznie określonych słów lub dźwięków

Tego typu fiksacje nie są zaburzeniami.