Lista spraw do zrobienia, zamiast się skracać, ulega wydłużeniu. Stres narasta, a wraz z nim poczucie zmęczenia fizycznego i psychicznego. Napięcie odbiera poczucie satysfakcji z życia, a nadmiar zaległych obowiązków rujnuje poczucie sprawczości.
Jeśli możesz się podpisać pod tymi zdaniami to znak, że wielkimi krokami idziesz w stronę wyczerpania psychicznego. Jakie symptomy stanowią powód do niepokoju? Jak sobie z nimi radzić? Co powoduje stan wyczerpania psychicznego?
Wyczerpanie psychiczne - przyczyny
Wyczerpanie psychiczne to w wielu przypadkach skutek przewlekłego stresu, przemęczenia, przepracowania, niepokojów w życiu prywatnym (np.trudna sytuacja finansowa, problemy w związku, trudności wychowawcze).
W ostatnich latach czynnikiem sprawczym stała się też izolacja społeczna wynikająca z ograniczeń pandemicznych czy pracy zdalnej, bo wirtualne relacje nie zastąpią tych rzeczywistych. Stres generuje też sytuacja geopolityczna i ekonomiczna w Polsce i na świecie.
Skutki i objawy wyczerpania psychicznego
Skutkami wyczerpania psychicznego mogą być objawy psychosomatyczne. Symptomy mogą być niecharakterystyczne, co sprawia, że bywają mylone z innymi dolegliwościami. Co może świadczyć o wyczerpaniu psychicznym?
- Uczucie napięcia, stresu, niepokoju.
- Uczucie przewlekłego zmęczenia, osłabienia, które nie jest uzasadnione zdrowotnie
- Drażliwość, kłótliwość, skłonność do wybuchów, płaczliwość
- Problemy ze snem, zmiana rytmu snu: bezsenność lub ospałość
- Niska samoocena
- Zniechęcenie, brak motywacji, prokrastynacja, niedotrzymywanie terminów, słaba efektywność pracy
- Obniżenie nastroju, stany depresyjne, poczucie braku sensu życia, myśli samobójcze
- Problemy z pamięcią, mgła mózgowa
- Bóle głowy, mięśni, stawów, brzucha, dolegliwości trawienne nieuzasadnione innymi przyczynami
- Izolowanie społeczne, rezygnowanie ze spotkań i kontaktów
- Nadużywanie leków, narkotyków, alkoholu,
- Uzależnienia behawioralne i kompulsje
- Zachowania nerwicowe, natręctwa, np. obgryzanie paznokci, żucie włosów
Wyczerpanie psychiczne - co można zrobić
Wyczerpanie psychiczne to niebezpieczny stan, który może prowadzić do depresji, aktów autodestrukcji, trudności relacyjnych i zawodowych. Jeśli w porę zauważymy niepokojące sygnały, możemy zatrzymać się nad przepaścią i skierować życie na właściwe tory.
Może być w tym celu potrzebna pomoc specjalisty lub farmakoterapia, ale można spróbować też kilku małych kroków, które mogą być znaczące na drodze do celu, jakim jest dobrostan psychiczny.
- Lepiej śpij. Wysypiając się, pracujesz wydajniej. Szybciej uporasz się z obowiązkami, które zmęczonej osobie zajmują więcej czasu
- Dobrze się odżywiaj, nawadniaj organizm
- Uzupełniaj niedobory witamin, szczególnie witaminy D i witamin z grupy B, suplementuj magnez. To pozwoli zmniejszyć uczucie napięcia i stresu
- Ćwicz, spaceruj, korzystaj z aktywności na świeżym powietrzu
- Zmniejsz czas przed ekranem telefonu, komputera, telewizora
- Jeśli nie możesz zmienić stresującej pracy, spróbuj poprawić warunki, w których jesteś
- Skup się na sobie, na świadomym przeżywaniu emocji
- Sięgnij po odpowiednie leki lub omów z lekarzem odstawienie tych, które niekorzystnie wpływają na psychikę.
- Skorzystaj z pomocy specjalisty, terapeuty, psychologa, korzystaj ze wspierających podcastów, webinarów, książek
- Zrób "przegląd" swojego organizmu. U podłoża dolegliwości psychicznych, mogą leżeć choroby fizyczne i na odwrót.
