Ból głowy, mgła mózgowa i odkładanie na później. Te objawy to sygnał ostrzegawczy przed katastrofą
"Jeszcze noc się wokół tli, a już wiem, że dzień jest zły"... znasz ten stan? Jeśli każdego ranka czujesz, jakby właśnie zaczynał się ekstremalnie trudny przysłowiowy poniedziałek, to może być znak, że twoje zasoby psychiczne są na wyczerpaniu.
Lista spraw do zrobienia, zamiast się skracać, ulega wydłużeniu. Stres narasta, a wraz z nim poczucie zmęczenia fizycznego i psychicznego. Napięcie odbiera poczucie satysfakcji z życia, a nadmiar zaległych obowiązków rujnuje poczucie sprawczości.
Jeśli możesz się podpisać pod tymi zdaniami to znak, że wielkimi krokami idziesz w stronę wyczerpania psychicznego. Jakie symptomy stanowią powód do niepokoju? Jak sobie z nimi radzić? Co powoduje stan wyczerpania psychicznego?
Wyczerpanie psychiczne - przyczyny
Wyczerpanie psychiczne to w wielu przypadkach skutek przewlekłego stresu, przemęczenia, przepracowania, niepokojów w życiu prywatnym (np.trudna sytuacja finansowa, problemy w związku, trudności wychowawcze).
W ostatnich latach czynnikiem sprawczym stała się też izolacja społeczna wynikająca z ograniczeń pandemicznych czy pracy zdalnej, bo wirtualne relacje nie zastąpią tych rzeczywistych. Stres generuje też sytuacja geopolityczna i ekonomiczna w Polsce i na świecie.
Skutki i objawy wyczerpania psychicznego
Skutkami wyczerpania psychicznego mogą być objawy psychosomatyczne. Symptomy mogą być niecharakterystyczne, co sprawia, że bywają mylone z innymi dolegliwościami. Co może świadczyć o wyczerpaniu psychicznym?
- Uczucie napięcia, stresu, niepokoju.
- Uczucie przewlekłego zmęczenia, osłabienia, które nie jest uzasadnione zdrowotnie
- Drażliwość, kłótliwość, skłonność do wybuchów, płaczliwość
- Problemy ze snem, zmiana rytmu snu: bezsenność lub ospałość
- Niska samoocena
- Zniechęcenie, brak motywacji, prokrastynacja, niedotrzymywanie terminów, słaba efektywność pracy
- Obniżenie nastroju, stany depresyjne, poczucie braku sensu życia, myśli samobójcze
- Problemy z pamięcią, mgła mózgowa
- Bóle głowy, mięśni, stawów, brzucha, dolegliwości trawienne nieuzasadnione innymi przyczynami
- Izolowanie społeczne, rezygnowanie ze spotkań i kontaktów
- Nadużywanie leków, narkotyków, alkoholu,
- Uzależnienia behawioralne i kompulsje
- Zachowania nerwicowe, natręctwa, np. obgryzanie paznokci, żucie włosów
Wyczerpanie psychiczne - co można zrobić
Wyczerpanie psychiczne to niebezpieczny stan, który może prowadzić do depresji, aktów autodestrukcji, trudności relacyjnych i zawodowych. Jeśli w porę zauważymy niepokojące sygnały, możemy zatrzymać się nad przepaścią i skierować życie na właściwe tory.
Może być w tym celu potrzebna pomoc specjalisty lub farmakoterapia, ale można spróbować też kilku małych kroków, które mogą być znaczące na drodze do celu, jakim jest dobrostan psychiczny.
- Lepiej śpij. Wysypiając się, pracujesz wydajniej. Szybciej uporasz się z obowiązkami, które zmęczonej osobie zajmują więcej czasu
- Dobrze się odżywiaj, nawadniaj organizm
- Uzupełniaj niedobory witamin, szczególnie witaminy D i witamin z grupy B, suplementuj magnez. To pozwoli zmniejszyć uczucie napięcia i stresu
- Ćwicz, spaceruj, korzystaj z aktywności na świeżym powietrzu
- Zmniejsz czas przed ekranem telefonu, komputera, telewizora
- Jeśli nie możesz zmienić stresującej pracy, spróbuj poprawić warunki, w których jesteś
- Skup się na sobie, na świadomym przeżywaniu emocji
- Sięgnij po odpowiednie leki lub omów z lekarzem odstawienie tych, które niekorzystnie wpływają na psychikę.
- Skorzystaj z pomocy specjalisty, terapeuty, psychologa, korzystaj ze wspierających podcastów, webinarów, książek
- Zrób "przegląd" swojego organizmu. U podłoża dolegliwości psychicznych, mogą leżeć choroby fizyczne i na odwrót.
