- Ponad 100 tysięcy Polaków rocznie zapada na ciężkie zakażenia grzybicze, co jest liczbą porównywalną do zawałów serca czy grypy.
- Najgroźniejsze to kandydemia w szpitalach i niedoszacowana aspergiloza płuc, które często prowadzą do śmierci.
- Brak świadomości i odpowiednich strategii diagnostycznych sprawia, że problem grzybic jest w Polsce niedoceniany.
Grzybice – niedoceniane zagrożenie zdrowia publicznego
W Polsce każdego roku tysiące osób zmagają się z poważnymi zakażeniami grzybiczymi, które w wielu przypadkach prowadzą do zgonu. Najnowsze ustalenia badaczy z Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum oraz University of Manchester pokazują, że problem jest znacznie większy, niż do tej pory sądzono. Wyniki ich analizy zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Scientific Reports (Nature Portfolio).
Badacze z Katedry Mikrobiologii Wydziału Lekarskiego UJ CM, we współpracy z jednym z najwybitniejszych ekspertów w dziedzinie mykologii medycznej – prof. Davidem W. Denningiem z University of Manchester, twórcą i wieloletnim dyrektorem organizacji Global Action for Fungal Infections (GAFFI) – po raz pierwszy oszacowali rzeczywiste obciążenie Polski poważnymi zakażeniami grzybiczymi. Analiza objęła dane demograficzne, statystyki zdrowotne oraz przegląd literatury naukowej.
Candida – najgroźniejszy wróg w szpitalach
Według autorów publikacji, najpoważniejszym typem zakażeń grzybiczych pozostaje kandydemia, czyli obecność komórek Candida we krwi. To jedno z najcięższych zakażeń szpitalnych, występujące u pacjentów po zabiegach chirurgicznych, w stanie immunosupresji lub na oddziałach intensywnej terapii.
W Polsce może dochodzić do kilkuset, a nawet kilku tysięcy takich przypadków rocznie – przy utrzymującej się bardzo wysokiej śmiertelności.
Aspergiloza – cicha choroba płuc
Szczególnie niedoszacowana pozostaje aspergiloza płuc – choroba, która może mieć zarówno gwałtowny i śmiertelny przebieg (postać inwazyjna), jak i formę przewlekłą, prowadzącą do stopniowego niszczenia tkanki płucnej. „Łącznie obie postacie aspergilozy mogą dotyczyć ponad dziewięciu tysięcy osób rocznie, co stawia ją wśród najczęstszych ciężkich zakażeń grzybiczych w Polsce” – wskazują autorzy opracowania.
Rzadkie, ale śmiertelnie groźne infekcje
Choć rzadziej występują, wyjątkowo niebezpieczne są kryptokokoza i mukormykoza – choroby o gwałtownym przebiegu i wysokiej śmiertelności, zwłaszcza u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami odporności. W Polsce odnotowuje się rocznie około 30 przypadków kryptokokozy i 60 mukormykozy. Te ostatnie zakażenia wywoływane są przez pleśnie odporne na większość dostępnych leków przeciwgrzybiczych.
Nie można też pomijać przewlekłych zakażeń grzybiczych, takich jak nawracająca grzybica sromu i pochwy (rVVC). Choć nie stanowi ona zagrożenia życia, dotyczy nawet kilkudziesięciu tysięcy kobiet rocznie. Choroba prowadzi do znacznego obniżenia jakości życia i jest przykładem utrwalonej grzybicy o dużym znaczeniu społecznym.
Skala jak w przypadku zawałów czy grypy
– Ciężkie zakażenia grzybicze w Polsce nie są rzadkością. Mówimy o kilku tysiącach przypadków rocznie – porównywalnie z częstością wielu chorób cywilizacyjnych. Kluczowe znaczenie ma szybsza diagnostyka, właściwe raportowanie i dostęp do skutecznego leczenia – podkreślił dr n. med. Paweł Krzyściak z Katedry Mikrobiologii UJ CM, autor korespondencyjny publikacji.
Szacunki naukowców wskazują, że poważne grzybice mogą dotyczyć ponad 100 tysięcy pacjentów rocznie. To liczba porównywalna z hospitalizacjami z powodu zawałów serca lub ciężkich przypadków grypy. Różnica polega jednak na tym, że o grypie mówi się co roku, a o grzybicach – niemal wcale.
Potrzeba narodowej strategii diagnostycznej
Zdaniem autorów uzyskane dane mogą stać się punktem wyjścia do opracowania skuteczniejszej strategii diagnostycznej, poprawy dostępności nowoczesnych leków przeciwgrzybiczych oraz szkoleń dla personelu medycznego. Eksperci podkreślają, że zwiększenie świadomości społecznej i medycznej w zakresie chorób grzybiczych jest kluczowe, by zmniejszyć liczbę zgonów i poprawić jakość opieki nad pacjentami.
