Stan wyjątkowy w regionie Europy popularnym wśród polskich turystów. Powód? Groźna choroba zakaźna

W gminie Vogoszcia ogłoszono stan klęski żywiołowej z powodu brucelozy. Wcześniej w regionie pojawiła się także epidemia leptospirozy, znanej jako szczurza gorączka. Brak działań władz lokalnych pogłębia kryzys zdrowotny w Bośni i Hercegowinie.

W gminie Vogoszcia w Bośni i Hercegowinie ogłoszono stan klęski żywiołowej w związku z gwałtownym wzrostem przypadków brucelozy – groźnej choroby odzwierzęcej. Jak informuje Eska.pl, wcześniej w tym samym regionie potwierdzono epidemię leptospirozy, znanej jako szczurza gorączka. Obie choroby budzą poważne obawy o zdrowie publiczne.

Bruceloza i szczurza gorączka uderzają na Bałkanach

Bruceloza to zakaźna choroba bakteryjna przenoszona głównie przez kontakt z zakażonymi zwierzętami, ich odchodami lub produktami pochodzenia zwierzęcego. Najczęstszym źródłem zakażenia są bydło, kozy, owce, świnie oraz psy. Transmisja z człowieka na człowieka jest bardzo rzadka, ale zagrożenie dla ludności cywilnej pozostaje realne.

Władze Vogoszcia zareagowały ogłoszeniem stanu klęski żywiołowej po nadzwyczajnej sesji lokalnego samorządu. Mimo powagi sytuacji nie zaproponowano konkretnych rozwiązań. „Sytuacja jest niezwykle alarmująca i będzie się tylko komplikować” – podkreślił burmistrz Migdad Hasanović.

Szczurza gorączka w kantonie Sarajewo: kolejna epidemia na Bałkanach

Już wcześniej, w maju, w kantonie Sarajewo – obejmującym gminę Vogoszcia – ogłoszono epidemię leptospirozy. Choroba, znana jako szczurza gorączka, przenosi się przez kontakt z wodą lub glebą skażoną przez gryzonie. Zakażenie może prowadzić do poważnych powikłań, w tym uszkodzenia nerek i wątroby.

Regionalny Instytut Zdrowia Publicznego ostrzegał, że brak skutecznych działań przeciw szkodnikom w ciągu ostatnich dwóch lat przyczynił się do pogorszenia sytuacji epidemiologicznej. Obecność groźnych patogenów w środowisku naturalnym może skutkować dalszymi zakażeniami.

Kryzys zdrowotny na Bałkanach

Pomimo ogłoszenia stanu klęski żywiołowej i wcześniejszego alarmu sanitarnego, lokalne władze nie przedstawiły planu działania. Mieszkańcy nie otrzymali informacji o możliwej profilaktyce czy wsparciu. Brak strategii zarządzania kryzysowego w obliczu dwóch chorób zakaźnych może skutkować dalszym rozprzestrzenianiem się patogenów w regionie.

Leptospiroza – co to za choroba, jakie daje objawy i jak ją skutecznie leczyć?

Leptospiroza, znana także jako choroba Weila, to poważna choroba zakaźna wywoływana przez bakterie z rodzaju Leptospira. To zoonoza, czyli infekcja odzwierzęca, która najczęściej przenosi się na człowieka przez kontakt z wodą lub glebą skażoną moczem zarażonych zwierząt – zwłaszcza szczurów, ale też psów, bydła, świń i gryzoni. W ostatnich latach choroba ta coraz częściej pojawia się w Europie, szczególnie w regionach z niedostateczną kontrolą sanitarno-epidemiologiczną.

Do zakażenia może dojść przez uszkodzoną skórę, błony śluzowe (np. w jamie ustnej lub oczach), a także przez spożycie skażonej wody lub żywności. Ryzyko wzrasta m.in. podczas powodzi, intensywnych opadów lub braku systematycznej deratyzacji. Leptospiroza może mieć bardzo poważny przebieg, dlatego istotna jest szybka diagnostyka i leczenie.

Objawy leptospirozy – na co zwrócić uwagę?

Pierwsze objawy leptospirozy pojawiają się zwykle po 5–14 dniach od kontaktu z patogenem. W fazie ostrej, zwanej leptospiremiczną, choroba przypomina grypę i może przebiegać z gorączką, dreszczami, bólami mięśni (szczególnie łydek i pleców), bólami głowy, nudnościami, biegunką i zapaleniem spojówek. U części pacjentów pojawia się także wysypka skórna.

Po kilku dniach może dojść do przejściowej poprawy, jednak u niektórych osób rozwija się tzw. faza immunologiczna, znacznie groźniejsza. W tym etapie mogą wystąpić objawy uszkodzenia wątroby (żółtaczka), niewydolność nerek, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (sztywność karku, silne bóle głowy), krwotoki z nosa lub dróg oddechowych, zapalenie płuc, a nawet ostra niewydolność oddechowa. Ciężki przebieg może prowadzić do zgonu, szczególnie wśród osób z obniżoną odpornością lub przewlekłymi chorobami.

Diagnostyka i leczenie leptospirozy

W przypadku podejrzenia leptospirozy należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Diagnostyka opiera się na analizie objawów klinicznych, historii potencjalnego narażenia oraz badaniach laboratoryjnych – takich jak morfologia krwi, próby wątrobowe i nerkowe, testy serologiczne (ELISA) oraz testy PCR wykrywające DNA bakterii Leptospira.

Leczenie leptospirozy polega na podaniu odpowiednich antybiotyków – najczęściej stosuje się penicylinę, doksycyklinę, cefalosporyny lub chloramfenikol. W przypadkach ciężkiego przebiegu choroby konieczna może być hospitalizacja, leczenie wspomagające (np. dializy w niewydolności nerek) oraz stały monitoring stanu pacjenta. Kluczowe znaczenie ma szybkie rozpoczęcie terapii – najlepiej jeszcze w fazie ostrej, gdy bakterie są aktywne we krwi.

Profilaktyka i ochrona przed zakażeniem

Aby uniknąć zakażenia leptospirozą, warto przestrzegać kilku podstawowych zasad higieny i bezpieczeństwa. Należy unikać kontaktu z wodą i glebą w rejonach, gdzie mogą występować gryzonie lub nieoczyszczone ścieki. Osoby pracujące w warunkach ryzykownych – np. rolnicy, pracownicy kanalizacji, służby ratunkowe – powinny stosować odzież ochronną i rękawice. Ważne jest również szczepienie zwierząt domowych przeciw leptospirozie oraz regularna deratyzacja terenów zurbanizowanych.

Leptospiroza to poważna choroba, która – mimo że rzadko przenosi się z człowieka na człowieka – może prowadzić do ciężkich powikłań i wymaga szybkiej interwencji lekarskiej. Świadomość objawów oraz przestrzeganie zasad profilaktyki to najskuteczniejsze metody ochrony przed zakażeniem.

Bruceloza – co to za choroba, jakie daje objawy i jak się ją leczy?

Bruceloza to groźna choroba zakaźna wywoływana przez bakterie z rodzaju Brucella, które przenoszą się ze zwierząt na ludzi. Najczęściej dochodzi do zakażenia poprzez bezpośredni kontakt z zainfekowanym bydłem, owcami, kozami, świniami lub ich wydzielinami – moczem, mlekiem, odchodami. Ryzyko infekcji wzrasta również po spożyciu niepasteryzowanego mleka lub jego przetworów, takich jak sery z mleka surowego.

Choroba ta występuje na całym świecie, szczególnie w regionach o niskim poziomie higieny weterynaryjnej, a także tam, gdzie brakuje skutecznych programów szczepień zwierząt. Mimo że transmisja z człowieka na człowieka zdarza się bardzo rzadko, bruceloza pozostaje jednym z najczęstszych przykładów chorób odzwierzęcych o dużym znaczeniu epidemiologicznym.

Objawy brucelozy – jak się objawia zakażenie bakterią Brucella?

Bruceloza rozwija się zwykle w ciągu 1–3 tygodni od kontaktu z bakterią. Choroba może przybierać różne formy – od ostrej po przewlekłą – co utrudnia diagnostykę. Objawy są niespecyficzne i często przypominają inne infekcje.

Typowe symptomy brucelozy to: długotrwała gorączka (często falująca, z okresami wzrostu i spadku), nocne poty, dreszcze, osłabienie, bóle mięśni i stawów, bóle głowy oraz utrata apetytu. U części pacjentów pojawia się powiększenie wątroby, śledziony lub węzłów chłonnych.

Przewlekła bruceloza może prowadzić do uszkodzenia wielu narządów, w tym serca (zapalenie wsierdzia), układu nerwowego (neurobruceloza) lub układu kostno-stawowego (zapalenie stawów, kości, kręgosłupa). W takich przypadkach choroba może trwać wiele miesięcy, a nawet lat, znacząco pogarszając jakość życia.

Jak diagnozuje się brucelozę i na czym polega leczenie?

Rozpoznanie brucelozy wymaga dokładnego wywiadu epidemiologicznego (kontakt ze zwierzętami, spożycie niepasteryzowanych produktów) oraz badań laboratoryjnych. Wykonywane są testy serologiczne (np. aglutynacja, ELISA), a także hodowle bakterii z krwi lub szpiku kostnego.

Leczenie brucelozy opiera się na skojarzonej terapii antybiotykowej. Zalecanym schematem jest podawanie doksycykliny przez co najmniej 6 tygodni w połączeniu z rifampicyną. W cięższych przypadkach lub w przypadku zajęcia narządów wewnętrznych do leczenia dołącza się streptomycynę lub gentamycynę. Skuteczność terapii zależy od szybkości rozpoczęcia leczenia – zwlekanie może prowadzić do nawrotów i przewlekłych powikłań.

W większości przypadków leczenie szpitalne nie jest konieczne, jednak wymaga ścisłego nadzoru lekarskiego i przestrzegania zaleceń dotyczących długości terapii.

Czy można się uchronić przed brucelozą? Najważniejsze zasady profilaktyki

Zapobieganie brucelozie opiera się na kontroli zdrowia zwierząt gospodarskich, stosowaniu szczepień weterynaryjnych i przestrzeganiu zasad higieny. Kluczowe znaczenie ma unikanie spożywania surowego mleka i jego przetworów, szczególnie w regionach o wysokim ryzyku epidemiologicznym. W gospodarstwach rolnych zaleca się noszenie rękawic ochronnych i masek podczas kontaktu z potencjalnie zakażonymi zwierzętami lub ich wydzielinami.

Ta treść jest częścią płatnej współpracy z Google w celu promowania Google Trends.

Romana Makówka