O otyłości, anoreksji i bulimii na IV Narodowym Kongresie Żywieniowym

Profilaktyka choroby otyłości i zaburzeń odżywiania wśród dzieci i młodzieży to tematy przewodnie IV Narodowego Kongresu Żywienia, który odbył się w dniach 25-26 stycznia 2019r. na Stadionie PGE Narodowy w Warszawie. Inicjatorem i organizatorem przedsięwzięcia, które zgromadziło ponad 800 m.in. specjalistów ds. żywienia, psychologów i psychodietetyków był Instytut Żywności i Żywienia w Warszawie. Podczas kongresu przedstawiono także nową Piramidę Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży w wieku od 4 do 18 lat.

Nadwaga i otyłość - wciąż z nimi przegrywamy

Na otyłość choruje już  25 proc. polskich mężczyzn i 27 proc. kobiet, a nadwaga, czyli stan przedotyłościowy występuje u 44 proc. mężczyzn i 32 proc. kobiet. A to oznacza, że zaledwie co trzeci Polak i co czwarta Polka mają prawidłową masę ciała. 

- Częstość występowania otyłości nie narasta w jakimś określonym, systematycznym tempie, ale gwałtownie przyspiesza. Prognozy wskazują, że ten trend w najbliższych latach utrzyma się - przestrzegał prof. dr hab. Mirosław Jarosz, dyrektor Instytutu Żywności (IŻŻ) i Żywienia w wykładzie inaugurującym IV Narodowy Kongres Żywieniowy.

Grupą "szczególnego alertu społecznego" prof. Jarosz nazwał dzieci i młodzież, wśród których co piąty uczeń ma nawagę lub już choruje na otyłość. Przyczyn takiego stanu rzeczy Instytut Żywności i Żywienia dopatruje się w m.in. niewystarczających działaniach prewencyjnych, zbyt małej liczbie akcji profilaktycznych w przedszkolach i szkołach oraz zbyt wolno postępującej reformulacji produktów spożywczych.

Jeśli nie uda nam się zatrzymać otyłości wśród dzieci i nastolatków, to w przyszłości choroba ta rozwinie się u nich i doprowadzi do kolejnych ciężkich schorzeń. - To lawina, którą musimy koniecznie powstrzymać, dlatego na temat przewodni IV Narodowego Kongresu Żywieniowego wybraliśmy właśnie zagadnienia związane z otyłością - tłumaczył prof. Jarosz. 

Piramida Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży

Narastanie epidemii nadwagi i otyłości wśród dzieci i młodzieży to problem co najmniej kilku obszarów tzw. stylu życia. Wśród nich, istotną rolę pełnią czynniki niezależne od sposobu żywienia, a mianowicie te związane z rozwojem cywilizacyjnym, np. powszechne używanie urządzeń elektronicznych, zaburzenia snu, ekspozycja na przewlekły stres oraz zanieczyszczenie środowiska. Dlatego też eksperci IŻŻ zmodyfikowali piramidę żywienia dla grupy wiekowej od 4 do 18 lat uwzględniając w niej powyższe nowe elementy.

- Piramida żywieniowa to graficzny opis różnych grup produktów żywieniowych niezbędnych w codziennej diecie wzbogacony o stosowne zasady i komentarze. Piramida żywieniowa ma swoją dynamikę rozwoju, odzwierciedla potrzeby i styl życia człowieka, powinna zatem ewoluować - wyjaśnił prof. Mirosław Jarosz, który podczas IV Kongresu Żywieniowego przedstawił nową Piramidę Zdrowego Żywienia i Stylu Życia Dzieci i Młodzieży wyrażając nadzieję, że będzie ona masowo upowszechniania w polskich rodzinach i szkołach.

Coraz więcej dzieci i nastolatków z zaburzeniami odżywiania

Celem IV Narodowego Kongresu Żywieniowego było przede wszystkim znalezienie odpowiedzi na pytanie dlaczego nie udaje się nam zatrzymać epidemii nadwagi i otyłości oraz poszukiwania skutecznych, możliwych do wdrożenia w Polsce rozwiązań tego problemu. 

Podczas pierwszego dnia kongresu omawiano jednak nie tylko zagadnienia związane z chorobą otyłości, np. jak powinno wyglądać żywienie kobiety w ciąży, aby nie doszło do nadwagi u dziecka, kształtowanie nawyków żywieniowych wśród najmłodszych, proces zmiany sposobu odżywiania w całych rodzinach itp. Wiele kongresowych prelekcji poświęcono także innemu problemowi cywilizacyjnemu - zaburzeniom odżywiania takim jak np. anoreksja, bulimia, ortoreksja, które coraz częściej występują wśród współczesnych dzieci i nastolatków. 

- Jeśli dziecko zaczyna zwracać coraz większą uwagę na ilość swojej tkanki tłuszczowej i produkty, które spożywa; jeśli zaczyna unikać posiłków i wspólnego ich spożywania rodziną; jeśli zaczyna się ubierać w maskujące ciało, workowate ubrania to są pierwsze sygnały, które powinny zaniepokoić rodziców i skłonić ich do skonsultowania dziecka ze specjalistą, aby sprawdzić czy nie cierpi ono na zaburzenia odżywiania - przestrzegała podczas kongresu żywieniowego prof. Katarzyna Kucharska z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. 

Drugi dzień kongresu poświęcono wdrożeniu nauki do praktyki życia codziennego. Dla pedagogów, dyrektorów przedszkoli i szkół przeprowadzono debaty tematyczne, akcje pomiaru masy i składu ciała, a poradami dietetycznymi służyli im pracownicy Centrum Dietetycznego Online Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej IŻŻ. Drugi dzień kongresowy urozmaiciły także warsztaty kulinarne dla dzieci zorganizowane przez Fundację Szkoła na Widelcu. 

Magdalena Gajda