Choroby pochwy - stan zapalny, zapalenie gruczołów Bartholina, nowotwór

2019-06-05 15:44

Choroby pochwy są powodowane przez zakażenia wirusami, bakteriami, pierwotniakami. Objawy stanu zapalnego pochwy czy zapalenia gruczołów Bartholina mogą być nieznaczne i łatwo je zignorować, natomiast konsekwencje poważne. Sporadycznie pojawiają się nowotwory pochwy, których przyczyny powstawania nie są znane.

Choroby pochwy - stan zapalny, zapalenie gruczołów Bartholina, nowotwór
Autor: thinkstockphotos.com

Spis treści

  1. Stan zapalny pochwy
  2. Zapalenie gruczołów Bartholina
  3. Nowotwór pochwy

Pochwa jest silnie rozciągliwym i elastycznym kanałem mięśniowym, który umożliwia penetrację członka i wprowadzenie nasienia do dróg rodnych kobiety podczas stosunku płciowego, ułatwiając zapłodnienie. W czasie porodu natomiast stanowi ona drogę, którą wydostaje się noworodek. Jest też kanałem odpływu dla krwi miesiączkowej.

Ma duże znaczenie w ochronie dalszych odcinków dróg rodnych przed zakażeniem z zewnątrz. Jest to możliwe dlatego, że pod wpływem pałeczek kwasu mlekowego (obecnych w wydzielinie pochwowej zdrowej kobiety) z glikogenu powstaje kwas mlekowy, który wytwarza w pochwie kwaśne środowisko (o pH 3,5-4,5), będące bardzo skuteczną barierą dla chorobotwórczych drobnoustrojów.

Stan zapalny pochwy

Stan zapalny pochwy rozwija się na skutek zakażenia pierwotniakami, grzybami, bakteriami lub wirusami. Infekcji sprzyjają urazy mechaniczne pochwy (np. w czasie masturbacji, porodu, poronienia, współżycia krótko po porodzie), częsta zmiana partnerów seksualnych, niedostateczna lub nadmierna higiena, stosowanie leków i środków chemicznych zaburzających kwaśne środowisko pochwy (np. dezodoranty intymne, mydła, płyny do kąpieli). Może przytrafić się w każdym wieku.

Objawy: Zmiana wyglądu lub nasilenie wydzieliny z pochwy, która może mieć zielonkawy kolor i nieprzyjemny zapach. Świąd i pieczenie w okolicy sromu. Niekiedy występują bóle podbrzusza i podwyższona temperatura ciała.

Badania: Wykonuje się badanie ginekologiczne i pobiera rozmaz z pochwy do badania mikroskopowego pozwala stwierdzić stan zapalny i określić jego rodzaj.

Terapia: W zależności od przyczyny zapalenia zaleca się dopochwowo leki przeciwzapalne, przeciwgrzybicze lub antybiotyki (po zakończonej antybiotykoterapii należy stosować dopochwowe preparaty z pałeczkami kwasu mlekowego, aby odbudować mikroflorę pochwy). Leczeniem należy objąć również partnera.

Warto wiedzieć: Z pozoru niegroźne zapalenie może się rozprzestrzenić na dalsze odcinki dróg rodnych, powodując zapalenie przydatków albo szyjki macicy, dlatego infekcji nie wolno lekceważyć.

Zapalenie gruczołów Bartholina

Spowodowane jest z reguły przez gronkowce, paciorkowce, ziarenkowce (gonokoki), które wnikają do przewodów wyprowadzających gruczołów Bartholina (znajdują się w przedsionku pochwy; produkują wydzielinę zwilżającą wejście do pochwy). W przebiegu choroby dochodzi zazwyczaj do niedrożności ujścia gruczołu i nagromadzenia treści ropnej. Zakażenie przytrafia się głównie młodym kobietom, które często zmieniają partnerów seksualnych. Może się rozwinąć w przypadku nawrotów bakteryjnych zapaleń pochwy lub być następstwem rzeżączki.

Objawy: Na wardze sromowej większej tworzy się bolesne zgrubienie, a następnie ropień wielkości śliwki. Może wystąpić gorączka.

Badania: Konieczne jest badanie ginekologiczne.

Terapia: Stosuje się nasiadówki w roztworze nadmanganianu potasu i maści ściągające, to pozwala ograniczyć rozwój zapalenia i doprowadzić do utworzenia się ropnia, który następnie nacina się i usuwa jego zawartość. Po zabiegu stosuje się antybiotyki.

Warto wiedzieć: Nieleczone zakażenie może przejść w stan przewlekły.

Nowotwór pochwy

Występuje rzadko. Najczęściej ma postać raka płaskokomórkowego lub jednokomórkowego gruczolaka. Zmiany zlokalizowane są zwykle w górnej części pochwy, blisko szyjki macicy. Rak płaskokomórkowy najczęściej rozwija się między 45 a 65 rokiem życia, zaś jednokomórkowy gruczolak – u młodszych. Przyczyny tego nowotworu nie są znane.

Objawy: Rak pochwy często nie daje żadnych dolegliwości zarówno we wczesnym, jak i w zaawansowanym stadium. Czasem występują obfite upławy, a także krwawienia po badaniu ginekologicznym lub stosunku seksualnym. Jeśli nowotwór obejmuje pęcherz moczowy, mogą pojawić się trudności przy oddawaniu moczu.

Badania: Wykonuje się badanie ginekologiczne i cytologiczne. W razie wątpliwości przeprowadza się test Schillera (smaruje się tkanki pochwy płynem Lugola; chore zabarwią się na różowo lub biało), a następnie kolposkopię, by pobrać wycinek do badania histopatologicznego.

Terapia: W zależności od stadium zaawansowania choroby stosuje się wewnętrzne naświetlania (brachyterapię) oraz leczenie chirurgiczne (częściowe lub całkowite usunięcie pochwy i węzłów chłonnych).

Warto wiedzieć: Pierwotny rak pochwy stanowi ok. 1 proc. złośliwych nowotworów narządów płciowych. Raki przerzutowe to te, które pochodzą np. z szyjki lub trzonu macicy, jajników.

miesięcznik "Zdrowie"