Jak spędzić czas wolny? Jak Polacy spędzają wolny czas?

Spędzanie wolnego czasu zależy od wieku, zamożności, uwarunkowań społecznych. Niektórzy uważają, że obecnie mamy więcej czasu wolnego niż w PRL-u. Skoro tak, to w jaki sposób wykorzystujemy urlopy i które aktywności cieszą się największym zainteresowaniem?

Spis treści

1. Jak spędzamy wolny czas? Urlop zależy od możliwości
2. Pomysły na aktywne spędzanie czasu z dzieckiem
3. Na hobby poświęcamy mniej czasu niż inni Europejczycy
4. Jak spędzamy długie weekendy?
5. Na urlopie wolimy zdobywać nowe umiejętności zamiast oglądać telewizję
6. Wyjazd czy urlop w domu?
7. Wypoczynek powinien trwać minimum 3 tygodnie

Wbrew powszechnej opinii w czasach PRL-u mogliśmy mniej swojego wolnego czasu poświęcić rodzinie i na odpoczynek, bo pracowaliśmy przez 6 dni w tygodniu i tylko od czasu do czasu wypadała wolna sobota. Ale było też tak, że większość osób zatrudnionych mogła wyjechać na dwutygodniowy lub nawet miesięczny urlop. Dziś nie jest to proste. Często ze względów finansowych lub z obawy o utratę pracy zgadzamy się na coraz krótsze wakacje. Jednak bardziej cenimy wolny czas i – jak pokazują badania – coraz więcej wydajemy, aby był to czas spędzony atrakcyjnie.

Jak spędzamy wolny czas? Urlop zależy od możliwości

Forma spędzania wolnego czasu zależy od wielu czynników, które badacze dzielą na zewnętrzne i wewnętrzne. Do pierwszych zalicza się środowisko (ukształtowanie terenu, klimat, charakter zabudowy, komunikację), wzorce zachowań i przyzwyczajenia. Czynniki wewnętrzne to typ osobowości, indywidualna potrzeba ruchu czy kontaktu z innymi ludźmi. O tym, jak spędzamy wolny czas, decydują też stan zdrowia, sprawność fizyczna, wiek, płeć, wykształcenie, zawód i oczywiście sytuacja materialna. Niemałą rolę odgrywają wzorce przekazywane przez rodzinę, grupę rówieśniczą czy znajomych. Osoby lepiej wykształcone w wolnym czasie częściej chodzą do kina, teatru, na koncerty lub oddają się ulubionej lekturze. Częściej też uprawiają sport, wybierają się na wycieczki.

Natomiast samotni, niezależnie od poziomu wykształcenia i statusu ekonomicznego, chętniej chodzą do kina i na spotkania towarzyskie. Osoby lepiej sytuowane, zwłaszcza młode, coraz częściej wybierają się w bliższe lub dalsze podróże. Ubożsi czas wolny przeznaczają przeważnie na dodatkową pracę lub też ograniczają się do spaceru w gronie rodziny i znajomych.

Stan zdrowia i wiek to kolejne czynniki wpływające na formy wykorzystania wolnego czasu. Osoby schorowane czy mające trudności w poruszaniu się z konieczności będą wybierały mniej aktywny wypoczynek. Młodzi i sprawni, nawet jeśli nie dysponują gotówką, wybiorą wycieczkę, zabawę, spacer.

Pomysły na aktywne spędzanie czasu z dzieckiem

Na hobby poświęcamy mniej czasu niż inni Europejczycy

Według badań CBOS co trzeci Polak deklaruje, że w ciągu ostatnich 5 lat zmniejszyła się ilość wolnego czasu, którym dysponuje. Jednocześnie co czwarty z nas twierdzi przeciwnie. Najmniej czasu dla siebie mają osoby pracujące zawodowo. Rolnicy i osoby prowadzące własne firmy przyznają, że w ogóle nie dysponują wolnym czasem. Badani podkreślali, że najbardziej brakuje im czasu na sen, wypoczynek, życie rodzinne, zaspokojenie potrzeb kulturalnych, spotkania towarzyskie, pielęgnowanie więzi z najbliższymi oraz rozmowy z dziećmi. Kobiety na prace domowe przeznaczają 4,45 godz., a mężczyźni 2,22. Panie mają średnio 4,36 godz. czasu wolnego, a panowie 5,25. Poza tym z badań wynika, że jakość wolnego czasu kobiet jest gorsza niż mężczyzn, bo panie co chwilę muszą przerywać swój odpoczynek, by zająć się jakąś sprawą domową.

W porównaniu z innymi Europejczykami mniej czasu poświęcamy na hobby, a więcej na spotkania towarzyskie. Najbardziej aktywni towarzysko, co naturalne, są ludzie między 15. a 24. rokiem życia. Ciekawe zależności między pragnieniami dotyczącymi sposobu spędzania wolnego czasu a rzeczywistością pokazały badania CBOS z 2010 r.

Co trzecia osoba oglądająca w wolnym czasie telewizję wolałaby pójść do pubu, na dyskotekę, wyjechać na wycieczkę za miasto, ale tego nie robi. Co ciekawsze, nie zawsze łączy się to z brakiem pieniędzy – częściej z nawykiem biernego spędzania wolnego czasu. Zjawisko to tłumaczy się także tym, że oglądanie TV można połączyć z gotowaniem obiadu, prasowaniem, rozmową z bliskimi. Takie spędzanie wolnego czasu nie wymaga też żadnego wysiłku, planowania.

Jak spędzamy długie weekendy?

Badania Millward Brown SMG/KRC (maj 2012 r.) dowodzą, że Polacy spędzają wolny czas na świeżym powietrzu. Nieodłącznym elementem długich weekendów jest grillowanie, które ma swoich zwolenników wśród 81 proc. Polaków. Pieczeniu kiełbasy lub mięsa na ogniu towarzyszy picie alkoholu – najczęściej piwa, rzadziej zaś mocniejszych trunków. Co jeszcze robimy podczas grilla? Czasem bawimy się z dziećmi, pstrykamy zdjęcia, ale zazwyczaj wylegujemy się na leżakach czy w hamakach.

Na urlopie wolimy zdobywać nowe umiejętności zamiast oglądać telewizję

Systematycznie rośnie grupa młodych osób, które celebrują wolny czas i chcą go spędzić z dala od codziennych obowiązków. Z domków letniskowych Polacy coraz częściej usuwają telewizory i zastępują je ciekawą lekturą. Innym zjawiskiem jest zdobywanie w wolnym czasie nowych umiejętności, doskonalenie samego siebie. I nie chodzi tu o uczestnictwo w kursach czy wykładach, ale o zwykłe podpatrywanie świata.

Wyjazd czy urlop w domu?

43 proc. Polaków przyznaje, że gdyby mogli, zawsze wyjeżdżaliby na wakacje za granicę. Jednak w rzeczywistości na taką podróż decyduje się 1 na 10 osób. Zwykle są to ludzie z wyższym wykształceniem i dobrze zarabiający, którzy mogą sobie pozwolić na dłuższą nieobecność w pracy.

Ale są też zagorzali zwolennicy urlopu w kraju. Warto dodać, że wielu Polaków niechętnie bierze urlopy. Często powodem jest brak pieniędzy na wyjazd, a urlop spędzony w domu trudno uznać za atrakcyjny wypoczynek. Poza tym w 2010 r. 1,2 mln Polaków podejmowało w czasie urlopu dodatkową pracę (GUS), aby załatać dziury w domowym budżecie.

Czy potrafimy odpoczywać? Wprawdzie 81 proc. Polaków wie, że urlop jest do odpoczywania, a nie do pracowania, ale i tak co piąta osoba nie jest w stanie oderwać się od pracy. Dzieje się tak z wielu powodów. Czasem są to naciski przełożonych, a czasem osobista chęć pokazania nieprzeciętnego zaangażowania w życie firmy.

Wypoczynek powinien trwać minimum 3 tygodnie

Spośród pracujących 23 proc. życzyłoby sobie miesięcznego urlopu. Niestety, coraz częstszą praktyką wśród Polaków jest korzystanie z kilkudniowego wypoczynku, który niewiele daje. Według psychologów i lekarzy odpoczynek zapewniający rzeczywistą regenerację sił fizycznych i psychicznych powinien trwać 3 tygodnie. No cóż, pomarzyć dobra rzecz.

Anna Jarosz