Depresja - najlepiej dająca się leczyć choroba psychiczna

Depresja to poważna choroba - większość chorych ma myśli samobójcze, a każdego dnia odbiera sobie życie 16 Polaków. Na szczęście depresja to najlepiej dająca się leczyć choroba psychiczna - choremu można pomóc w krótkim czasie, bo nawet w ciągu kilku tygodni - przekonywali lekarze na konferencji inaugurującej IX edycję Ogólnopolskiej Kampanii Społecznej Forum Przeciw Depresji. Sprawdź, jak skutecznie wyleczyć depresję i gdzie szukać pomocy.

Spis treści

1. Depresja najczęściej dotyka ludzi młodych, aktywnych zawodowo
2. Depresja to najlepiej dająca się leczyć choroba psychiczna

Depresja to choroba mózgu (a nie duszy, jak się powszechnie uważa), na którą rocznie choruje 10 proc. populacji, a więc 350 mln ludzi na świecie (dane: WHO). W Polsce dotyka ona 1,2-1,5 miliona osób. 40-80 procent z nich ma myśli samobójcze, a 20-60 procent podejmuje próbę odebrania sobie życia. 15 procent chorych robi to skutecznie. Z powodu samobójstw notuje się w naszym kraju więcej zgonów niż w przypadku raka piersi czy prostaty.

Depresja najczęściej dotyka ludzi młodych, aktywnych zawodowo

Depresja najczęściej dotyka osób w wieku 20-40 lat (2 razy częściej kobiet niż mężczyzn), a więc ludzi w wieku największej aktywności zawodowej. Ten nowy rodzaj depresji jest głównie wynikiem coraz bardziej zawrotnego tempa życia, działania pod presją, ciężaru obowiązków, których młody człowiek nie jest w stanie udźwignąć, oraz zachwiania proporcji między pracą a wypoczynkiem.

Każdego dnia odbiera sobie życie 16 Polaków.

Wówczas u chorego najczęściej pojawiają się problemy z pamięcią, koncentracją, podejmowaniem decyzji, brak motywacji do działania, a także kłopoty ze snem (nadmierna senność lub bezsenność, wczesne budzenie się), ciągłe zmęczenie, brak apetytu, utrata zainteresowań, poczucie winy i anhedonia, czyli nieumiejętność odczuwania przyjemności, nawet z rzeczy, które dotychczas ją sprawiały. Niejednokrotnie chorobie towarzyszą objawy somatyczne: bóle brzucha, głowy, pleców czy drżenie mięśni.

SPRAWDŹ >> Czy to DEPRESJA? Objawy depresji

Niestety, niesie to za sobą ogromne koszty. Jak wynika z raportu "Depresja - najdroższa choroba mózgu", depresja ma bezpośredni wpływ na wydajność pracy. Szacuje się, że jest ona przeciętnie o 5-6 godzin tygodniowo niższa w porównaniu do osób bez depresji.

Wydajność pracy u chorujących na depresję spada o 5-6 godzin tygodniowo

Choroba ta staje się przyczyną utraty wydajności pracy z powodu zwolnień lekarskich (w 2013 roku w ZUS zarejestrowano 289,8 tys. zaświadczeń lekarskich o czasowej niezdolności do pracy z tytuły depresji) i wcześniejszego przechodzenia na rentę. Z kolei koszty pośrednie depresji w Polsce wynoszą od 1 do 2,6 mld zł, z czego koszty depresji ponoszone przez ZUS (762 ml zł) są blisko 3 razy większe niż te ponoszone przez NFZ (280 mln zł). Tym samym w Polsce choroba ta znajduje się w pierwszej dziesiątce najwyższych wydatków na świadczenia związane z niewydolnością do pracy.

Depresja to najlepiej dająca się leczyć choroba psychiczna

- Depresja to choroba nawracająca – mówi dr n. med. Iwona Patejuk-Mazurek, psychiatra z Kliniki Psychiatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, i dodaje, że 75 proc. chorych zachoruje ponownie w ciągu 2 lat od poprzedniego epizodu.

Depresja nie jest to słabość, która minie, jeśli tylko "weźmiemy się w garść", ale choroba, którą trzeba leczyć

Jednocześnie jest to najlepiej dająca się leczyć choroba psychiczna, tzn. im szybciej rozpoczniemy terapię, tym szybciej uzyskamy efekty – tłumaczy dr Patejuk-Mazurek. - Wówczas lekarze są w stanie pomóc choremu w ciągu kilku tygodni, tak by normalnie funkcjonował w rodzinie, w pracy - dodaje dr Murawiec z Niepublicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej Centrum Terapii Dialog w Warszawie. Niestety, jak zauważył dr Piotr Wierzbicki z Kliniki Psychiatrii Dorosłych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi - chorzy na depresję zgłaszają się do lekarza zbyt późno, po 6-8 miesiącach trwania choroby, często dopiero za namową innej osoby.

- Depresję należy leczyć odpowiednio długo - mówi dr Patejuk-Mazurek

Jeśli osoba chora zdecyduje się na leczenie, nie powinna eksperymentować, tzn. sama sobie odstawiać leków, zmieniać ich dawek itd., lecz dostosować się do zaleceń lekarza. Jeśli lekarz zaleci przyjmować leki przez co najmniej pół roku, to chory powinien je stosować przez cały ten czas, nawet jeśli już czuje się dobrze. - Najpierw musi być leczenie ostrej fazy, a potem utrzymanie stabilizacji i do tego też są potrzebne leki – podkreśla dr Patejuk-Mazurek. - One mogą być w mniejszej dawce, ale o tym decyduje lekarz – dodaje. Tylko wtedy mamy pewność, że depresja będzie efektywnie leczona.

Środki stosowane w leczeniu depresji to leki nowej generacji, które są przystosowane do długotrwałego stosowania i nie powodują poważnych skutków ubocznych. - Można dobrać tak leki, że działania niepożądane przy dłuższym braniu albo w ogóle nie występują, albo są minimalne – tłumaczy dr Murawiec. Leki te nie uszkadzają żadnych narządów (np. wątroby) i nie uzależniają, jak się powszechnie uważa – przekonują zgodnie specjaliści.

Poza lekami chory może skorzystać z psychoterapii lub wsparcia psychologicznego. Ważna jest także swego rodzaju rehabilitacja, tzn. podczas leczenia depresji trzeba odpocząć, nauczyć się, aby nie obciążać się nadmiarem obowiązków.

Monika Majewska