- Przełomowe badanie ujawnia, że nowoczesna radioterapia jest równie skuteczna jak operacja we wczesnym raku płuca
- Leczenie bez skalpela oznacza dla pacjentów znacznie mniej poważnych powikłań i lepszą jakość życia
- Dlaczego operacja wciąż jest standardem, mimo istnienia bezpieczniejszej i równie skutecznej alternatywy?
- Eksperci wskazują, że dla przytłaczającej większości chorych w Polsce radioterapia jest jedyną szansą na leczenie
- Wyniki dwóch globalnych badań mogą wkrótce oficjalnie zmienić złoty standard w onkologii
Rak płuca: leczenie. Kiedy radioterapia jest równie skuteczna jak operacja?
Diagnoza wczesnego stadium raka płuca dla wielu osób oznacza perspektywę skomplikowanej operacji. Jednak najnowsze doniesienia ze świata medycyny pokazują, że istnieją skuteczne i mniej obciążające alternatywy. Jak informuje serwis Medical Xpress, przełomowe wyniki dziesięcioletnich obserwacji z ośrodka MD Anderson Cancer Center wnoszą nową nadzieję. Dotyczą one leczenia niedrobnokomórkowego raka płuca (NSCLC, czyli najczęściej występującego typu tego nowotworu).
Okazało się, że stereotaktyczna radioterapia ciała, znana jako SBRT, zapewnia porównywalną skuteczność do leczenia chirurgicznego. SBRT to nowoczesna metoda, którą można porównać do bardzo precyzyjnej wiązki energii, niszczącej guz z milimetrową dokładnością, oszczędzającej przy tym zdrowe tkanki wokół.
Do badania zakwalifikowano pacjentów z niewielkimi guzami, u których choroba nie rozprzestrzeniła się do węzłów chłonnych ani nie dała przerzutów do innych organów. Po ponad ośmiu latach obserwacji, odsetek pacjentów, którzy przeżyli, był niemal identyczny w obu grupach i wynosił 69% dla radioterapii oraz 66% dla chirurgii. Ta różnica nie była istotna statystycznie, co oznacza, że z naukowego punktu widzenia wyniki są równoważne.
Badacze podkreślają jednak ogromną przewagę radioterapii w kontekście jakości życia. Pacjenci leczeni tą metodą doświadczali znacznie mniej ostrych powikłań niż ci, którzy przeszli operację, nawet tę małoinwazyjną, polegającą na usunięciu fragmentu płuca (nazywaną lobektomią torakoskopową lub VATS).
Rak płuca: operacja to wciąż „złoty standard”
Mimo tak obiecujących wyników, oficjalne standardy leczenia nie zmieniają się z dnia na dzień. Według aktualnych wytycznych amerykańskiej organizacji National Comprehensive Cancer Network (NCCN), to właśnie operacja wciąż jest uznawana za tak zwany złoty standard w leczeniu pacjentów z wczesnym rakiem płuca, którzy mogą być poddani zabiegowi. Taka sytuacja wynika częściowo z tego, że wcześniejsze badania, które miały bezpośrednio porównać obie metody, jak wspominają autorzy na łamach czasopisma medycznego „Radiation Oncology”, musiały zostać przerwane z powodu trudności w znalezieniu wystarczającej liczby chętnych pacjentów.
Cały świat onkologii z uwagą czeka więc na wyniki dwóch dużych badań klinicznych, o nazwach Stablemates i VALOR, które, jak informuje „Translational Lung Cancer Research”, są już na finiszu i mogą ostatecznie potwierdzić, która metoda jest lepsza.
Warto jednak dodać, że radioterapia SBRT ma też inne zalety. Jak czytamy w „Radiation Oncology”, jest ona bardziej opłacalna i wiąże się z większą poprawą jakości życia, nawet u pacjentów z innymi problemami zdrowotnymi. Z kolei analiza w „Pathology and Oncology Research” potwierdza kluczowy warunek skuteczności tej metody, czyli zastosowanie odpowiednio silnej, biologicznie efektywnej dawki promieniowania (w skrócie BED, co można rozumieć jako miarę realnej siły uderzenia energii w komórki rakowe).
Tylko 1 na 5 chorych kwalifikuje się do operacji. Co z pozostałymi?
Problem raka płuca w Polsce jest niezwykle poważny. W jednym z ostatnich analizowanych lat choroba ta była przyczyną niemal 21 tysięcy zgonów, co stanowiło ponad jedną piątą wszystkich śmierci z powodu nowotworów w naszym kraju. Zgodnie z raportem IHE Lung Cancer Dashboard Poland, rak płuca jest drugim najczęściej diagnozowanym nowotworem u mężczyzn i kobiet. Kluczowym wyzwaniem jest fakt, na który wskazują Zalecenia Polskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej, że zaledwie 15-20% pacjentów w momencie diagnozy kwalifikuje się do leczenia operacyjnego.
Właśnie w tym kontekście nowoczesne, nieinwazyjne metody, takie jak radioterapia stereotaktyczna, stają się kluczową szansą dla ogromnej grupy chorych. Polskie ośrodki onkologiczne mają już w tej dziedzinie coraz większe doświadczenie. Przykładowo, jak informował kilka lat temu serwis Termedia, Dolnośląskie Centrum Onkologii już wtedy leczyło w ten sposób około 200 pacjentów rocznie.
Co więcej, stanowisko polskich ekspertów wydaje się iść z duchem czasu. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Radioterapii Onkologicznej (PTRO) wskazują, że radioterapia SBRT jest dobrym rozwiązaniem nawet w przypadku większych guzów. To wszystko otwiera drogę do nowoczesnego i skutecznego leczenia dla coraz szerszej grupy pacjentów w Polsce, dając im realną alternatywę, która jest nie tylko równie skuteczna, ale często łagodniejsza dla organizmu.
