Nowotwory - badania profilaktyczne wykrywające raka
Nowotwory potrafią rozwijać się latami w utajeniu, pierwsze objawy raka są nieraz widoczne dopiero po 10 latach. Badania profilaktyczne pozwalają na wczesne wykrycie choroby nowotworowej i większe szanse na wyleczenie. Jakim badaniom profilaktycznym powinny się regularnie poddawać kobiety, a jakim mężczyźni?
Spis treści
Trzeba obserwować swoje ciało. Badać je dłońmi, oglądać, by nie dać szansy czyhającym na nas nowotworom i wykonywać badania profilaktyczne. Nowotwory to choroby niezwykle podstępne. Niektóre z nich rozwijają się nawet przez dziesiątki lat, w ogóle nie dając o sobie znać. Ale i te możemy przechytrzyć, korzystając z nowoczesnych metod diagnostycznych. Jeśli historia twojej rodziny wskazuje, że jesteś w grupie podwyższonego ryzyka, bo np. w kilku pokoleniach pojawił się ten sam rak i przynajmniej w jednym przypadku rozwinął się przed 50. rokiem życia – zgłoś się do poradni genetycznej. Nie możesz jednak liczyć na to, że w ten sposób uchronisz sie przed chorobą. Pamiętaj jednak, że dzięki badaniom kontrolnym zostanie ona wykryta na tyle wcześnie, że możliwe będzie całkowite wyleczenie.
Czytaj też: Markery nowotworowe (wskaźniki nowotworowe): rodzaje i wyniki badań
Badania - najlepsza profilaktyka raka
Badać się i jeszcze raz badać. I nie ma w tym ani przesady, ani też nadmiernej ostrożności. Rak atakuje bowiem z coraz większą siłą. Nowotwory, które niegdyś występowały tylko u mężczyzn, dziś atakują również kobiety. Dlatego chcąc zachować zdrowie, niezależnie od wieku, powinniśmy się badać.
Kobiety | Mężczyźni | |
po 18. roku życia | naucz się samobadania piersi - rób to raz w miesiącu po zakończeniu miesiączki, raz w roku odwiedzaj ginekologa, podczas wizyty poproś o wykonanie cytologii, która pozwala rozpoznać większość stanów przedrakowych | ze względu na zagrożenie nowotworem jąder, powinieneś co jakiś czas badać sobie jądra, oglądać je, a po zaobserwowaniu najdrobniejszych zmian, niezwłocznie iść do lekarza |
po 30. roku życia | raz w roku wykonuj cytologię i rutynowe badanie ginekologiczne oraz po miesiączce samodzielne badanie piersi, raz w roku USG oraz – w razie potrzeby – mammografię; dotyczy to zwłaszcza tych pań, których matki, babki lub siostry chorowały na nowotwór piersi; dobry wynik mammografii nie powinien całkowicie uspokajać, nie wszystkie zmiany nowotworowe są widoczne na prześwietleniu piersi, dlatego z wynikiem należy się zgłosić do lekarza. | co pół roku sam badaj jądra |
po 40. roku życia | jeśli nie masz obciążeń genetycznych, raz w roku lub co dwa lata zgłaszaj się na mammografię i USG piersi, a co miesiąc, po menstruacji, badaj piersi (panie z dziedzicznym bagażem USG piersi robią co pół roku i raz w roku mammografię); raz w roku rób cytologię, jeśli jesteś dziedzicznie obciążona rakiem szyjki macicy, musisz regularnie (raz w roku) robić też USG narządów rodnych, by uchronić się przed rakiem jajnika i trzonu macicy, na które ta grupa wiekowa jest szczególnie narażona; nie opłaca się pomijać badań, bo rak jajnika rozwija się nie dając żadnych objawów, niekiedy, aby uchronić kobietę przed rakiem, w okresie menopauzalnym proponuje się chirurgiczne usunięcie jajników i hormonalną terapię zastępczą; raz do roku dobrze zrobić RTG klatki piersiowej. | kontroluj jądra, raz w roku zrób RTG klatki piersiowej, zwłaszcza jeśli palisz papierosy, oraz zbadaj prostatę |
po 50 roku życia | co miesiąc sama badasz piersi, raz w roku robisz mammografię, USG piersi, badanie ginekologiczne i cytologię oraz kolonoskopię, czyli badanie jelita grubego; badanie można wykonać bezpłatnie w ośrodkach onkologicznych. | co dwa lata (w razie dolegliwości częściej) rób badanie prostaty per rectum, aby sprawdzić czy nie ma w niej zmian; jeśli się pojawią, odwiedź urologa i zrób USG tego gruczołu oraz oznaczyć poziom PSA; samo badanie antygenu prostatowego nie wystarczy, bo niektóre nowotwory prostaty rozwijają się przy normalnym poziomie antygenu PSA; konieczne jest też samobadanie jąder, RTG klatki piersiowej oraz kolonoskopia |
po 60. roku życia | pamiętaj o comiesięcznym badaniu piersi, raz w roku odwiedź ginekologa, zrób cytologię, mamammografię oraz USG piersi | sam kontroluj jądra, co pół roku rób badanie prostaty per rectum, a raz w roku odwiedź urologa i zbadaj markery PSA |
Liczba zachorowań na raka szybko rośnie. Tylko połowa Polaków wykonuje badania diagnostyczne w kierunku nowotworu
Źródło: Lifestyle.newseria.pl
miesięcznik "Zdrowie"
Porady eksperta