CyberKnife, czyli Nóż Cybernetyczny, to nowoczesna metoda radioterapii, dzięki której można bezinwazyjnie leczyć raka i inne nowotwory. CyberKnife pozwala na stosowanie leczenia promieniowaniem jonizującym w przypadku guzów niedostępnych lub trudno dostępnych chirurgicznie, zwłaszcza jeśli znajdują się one w pobliżu tzw. narządów krytycznych, czyli szczególnie ważnych życiowo.
CyberKnife – wskazania do zabiegu
Cyberknife jest przeznaczony do leczenia tylko wybranych nowotworów:
- guzów pierwotnych i przerzutowych zlokalizowanych w układzie nerwowym (mózgowie, rdzeń kręgowy)
- nawrotów i przerzutów nowotworów głowy i szyi (np. nowotwory jamy ustnej i gardła)
- guzów pierwotnych i przerzutowych zlokalizowanych w klatce piersiowej (płuco, śródpiersie)
- guzów pierwotnych i przerzutowych zlokalizowanych w jamie brzusznej (wątroba, trzustka)
- guzów pierwotnych, nawrotowych i przerzutów raka prostaty i pęcherza moczowego
W jakich szpitalach stosuje się leczenie metodą CyberKnife?
Obecnie w Polsce istnieją cztery ośrodki, które mają doświadczenie w zabiegach radiochirurgii onkologicznej przy użyciu technologii noża cybernetycznego.
Pierwszy w Polsce CyberKnife uruchomiono w 2010 r. w Instytucie Onkologii w Gliwicach. Drugi znajduje się w Zakładzie Radioterapii Wielkopolskiego Centrum Onkologii w Poznaniu. Ten nowoczesny sprzęt dostępny jest także w Instytucie Chirurgii Cybernetycznej w Wieliszewie pod Warszawą, a od kwietnia 2015 roku także w Centrum Onkologii - Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.
Inną metodą walki z najtrudniejszymi przypadkami nowotworów jest NanoKnife
CyberKnife - jak działa?
Pacjent znajduje się na stole zabiegowym w pozycji leżącej. Lekarz lokalizuje zmiany nowotworowe, a fizyk programuje je w systemie komputerowym. Następnie dane o lokalizacji nowotworu są przesyłane do CyberKnife’a. Ten porusza się nad pacjentem w różnych kierunkach, emitując wąskie, mocno skoncentrowane wiązki promieniowania rzędu 0,5 do 1 mm (może zadać różne dawki w różne obszary guza), którymi niszczy zmiany.
System CyberKnife wykorzystuje kontrolę obrazową w czasie rzeczywistym, tzn. śledzi ruchy narządu (i znajdującego się na nim guza) w czasie zabiegu i w razie potrzeby automatycznie koryguje kierunek wiązki względem takiego przemieszczenia. Dzięki temu dawka promieniowania jest podana dokładnie w zmienione chorobowo miejsca, czyli tylko tam, gdzie jest to potrzebne. Natomiast dawka promieniowania, jaka dociera do zdrowych tkanek, które znajdują się w pobliżu guza, jest możliwe najmniejsza, dzięki czemu są one minimalnie narażone na uszkodzenie.
CZYTAJ TEŻ >> Robot da Vinci - jak działa? Jakie operacje pozwala wykonać?
CyberKnife jest refundowany przez NFZ
Od kwietnia 2015 roku radiochirurgia CyberKnife znajduje się w koszyku świadczeń NFZ. Do tej pory leczenie metodą CyberKnife nie było refundowane. Szpitale dostawałay od NFZ za użycie Noża Cybernetycznego tyle, ile za tradycyjną radioterapię, w związku z tym musiały dopłacać do leczenia. Jeden zabieg z zastosowaniem tego robota to koszt około 30 tysięcy złotych.
CyberKnife - zalety
Nóż Cybernetyczny pozwala napromieniować kilka guzów podczas jednego zabiegu i to dużą dawką, dzięki czemu skraca się ogólny czas leczenia (w porównaniu do alternatywnych metod leczenia). Zamiast nawet 8-9 tygodni naświetlanie może trwać tylko 4-5 dni.
Zaletami leczenia tą nowoczesną metodą radioterapii są także bezbolesność i nieinwazyjność (nie trzeba wykonywać nacięć itp.), a także brak konieczności stosowania znieczulenia ogólnego (dzieje się tak w większości przypadków). Dzięki temu zmniejsza się ryzyko wystąpienia krótko- i długoterminowych skutków ubocznych leczenia.
Poza tym zabieg robotem radiochirurgicznym można wykonać w trybie ambulatoryjnym, co oznacza, że po jego zakończeniu pacjent nie musi zostawać w szpitalu. Ponadto, co równie ważne dla pacjenta, ma on możliwość prowadzenia aktywnego życia w czasie leczenia (większość chorych powraca do normalnej życiowej i zawodowej aktywności).
Zauważona także, że w niektórych typach nowotworów leczenie metodą CyberKnife jest skuteczniejsze niż leczenie chirurgiczne i inne inwazyjne metody leczenia nowotworu (np. raka prostaty, w przypadku którego leczenie systemem CyberKnife zachowało czynność erekcji u większości pacjentów).
