Odstawienie kofeiny wywołuje silne bóle głowy. Lekarze tłumaczą, co dzieje się w organizmie
Odstawienie kofeiny u wielu osób skutkuje uporczywym, pulsującym bólem głowy przez kilka dni. To zjawisko nie jest wyłącznie kwestią przyzwyczajenia - stoi za nim kilka różnych przyczyn. Eksperci wyjaśniają, dlaczego reakcja bywa tak gwałtowna i jak bezpiecznie odstawić kofeinę.
- Kawa jest dla wielu osób nieodłącznym elementem poranka, a regularne spożycie kofeiny wpływa na naczynia krwionośne i receptory adenozyny.
- Nagłe zaprzestanie spożywania kofeiny prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych i wzrostu poziomu adenozyny w organizmie, co wywołuje charakterystyczny ból głowy.
- Eksperci zalecają stopniowe zmniejszanie dawki lub zastępowanie kawy napojami o niższej zawartości kofeiny. W przypadku bólu głowy trwającego ponad tydzień warto skonsultować się z lekarzem.
Odstawienie kofeiny a ból głowy
Dla wielu osób poranna kawa to niemal rytuał - nie tylko sposób na przebudzenie, ale też chwila przyjemności. Napój towarzyszy również spotkaniom, pracy czy nauce, stając się integralną częścią codziennego życia. Niektórym trudno wyobrazić sobie dzień bez małej czarnej, a jej regularne spożycie wprowadza organizm w pewien rytm, do którego ciało szybko się przyzwyczaja.
Jednak zdarza się, że jesteśmy zmuszeni do zrobienia przerwy od picia kawy lub świadomie podejmujemy decyzję o detoksie. Zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją (ICHD-3) bóle głowy wynikające z odstawienia kofeiny pojawiają się u osób, które przez co najmniej dwa tygodnie spożywały dziennie ponad 200 miligramów kofeiny (dwie filiżanki kawy) i nagle przestały.
Objawy te zwykle pojawiają się w ciągu pierwszych 24 godzin i mogą utrzymywać się nawet do tygodnia. W większości przypadków ból głowy ustępuje samoczynnie po 7 dniach lub po ponownym spożyciu napoju zawierającego kofeinę.
Dlaczego odstawienie kofeiny powoduje silne bóle głowy?
Bóle głowy spowodowane odstawieniem kofeiny mogą być zaskakująco intensywne. Może to wywołać ból głowy o charakterze migrenowym, który może pulsować i rozsadzać
- powiedział dr Nolan Pearson, neurolog i specjalista od bólów głowy z Cedars-Sinai Medical Center w Los Angeles.
Udowodniono, że kofeina wpływa na wiele części ciała, ale dolegliwości bólowe po odstawieniu wciąż pozostają zagadką. Neurolodzy mają jednak kilka teorii, jedną z nich jest rozszerzenie naczyń krwionośnych. Kofeina działa zwężająco na naczynia krwionośne, dzięki czemu może być stosowana w leczeniu niektórych rodzajów bólów głowy.
Jednak, jak zaznacza neurolog dr Brian McGeeney, rozszerzenie naczyń krwionośnych to tylko jeden z wielu czynników odpowiadających za pojawienie się dolegliwości.
To trochę skomplikowane, ale to nie cała historia
- podkreślił.
Kolejnym wyjaśnieniem objawów pojawiających się po odstawieniu kofeiny jest działanie receptorów adenozyny. Kofeina blokuje wiązanie związku będącego budulcem RNA z receptorami w ośrodkowym układzie nerwowym. Efektem jest szybsze pobudzenie neuronów oraz zwężenie naczyń krwionośnych, co sprawia, że organizm staje się bardziej czujny.
Po zaprzestaniu spożywania kofeiny, poziom adenozyny w organizmie gwałtownie wzrasta, co przyczynia się do wystąpienia bólów głowy związanych z odstawieniem.
Z tego powodu substancja bywa stosowana w leczeniu niektórych bólów głowy - poprzez blokowanie receptorów adenozyny zapobiega rozszerzaniu naczyń krwionośnych. Kofeina może dodatkowo zwiększać skuteczność leków przeciwbólowych, takich jak ibuprofen czy acetaminofen.
Z pewnością nie wiemy, ale to wszystko mogą być przyczyny bólów głowy
- powiedział dr Nolan Pearson.
Zespół odstawienia kofeiny często obserwuje się w warunkach szpitalnych, kiedy pacjenci muszą zrezygnować z picia kawy przed zabiegiem medycznym.
Kiedy życie zostaje nieprzewidywalnie zakłócone, na przykład gdy trafiasz na pogotowie lub zostajesz przyjęty do szpitala, często obserwuje się objawy odstawienia kofeiny
- wyjaśnił McGeeney.
Jak bezpiecznie odstawić kofeinę?
Kofeina jest bezpieczna, jeśli spożywana jest w umiarkowanych ilościach. Eksperci podkreślają, że w przypadku chęci jej ograniczenia lub całkowitego odstawienia najlepszą strategią jest stopniowe zmniejszanie dawki.
Nagła rezygnacja może prowadzić do silnych objawów, takich jak bóle głowy, zmęczenie czy drażliwość, dlatego podejście etapowe pozwala organizmowi łagodniej przystosować się do zmian.
Zaleca się, aby codziennie nieco redukować ilość przyjmowanej kofeiny lub zastępować kawę napojami o niższej zawartości substancji, na przykład herbatą. Takie podejście pozwala utrzymać równowagę organizmu i zmniejsza ryzyko nagłego pogorszenia samopoczucia.
Jeśli ktoś przewlekle spożywa kofeinę i chce ją ograniczyć, radziłbym robić to stopniowo. Nie szybciej niż o około 25–50 miligramów kofeiny dziennie, co odpowiada mniej więcej połowie filiżanki kawy
- sugerował dr Pearson.
Ekspert podkreśla również, że jeśli bóle głowy utrzymują się dłużej niż tydzień po rozpoczęciu redukcji kofeiny, warto skonsultować się z lekarzem. Dłuższy czas trwania dolegliwości może wskazywać na inne przyczyny, które wymagają diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
