- Analiza z 2025 roku ujawnia, dlaczego mężczyźni o 37% częściej przechodzą operację zatok, mimo że zgłaszają łagodniejsze objawy
- Aż 6 na 10 przypadków bólu głowy diagnozowanego jako migrena to w rzeczywistości nierozpoznany ból zatok prowadzący do błędnego leczenia
- Badania naukowe wskazują, dlaczego kobiety odczuwają silniejszy ból zatok, chociaż obiektywne testy nie wykazują u nich większego stanu zapalnego
- Leczenie biologiczne to nowa szansa na skuteczną kontrolę zapalenia zatok z polipami nosa i uniknięcie powtarzania operacji.
Zapalenie zatok w Polsce – ilu z nas naprawdę cierpi na ten problem?
Zatkany nos, pulsujący ból głowy i nieustające zmęczenie – to prawdziwa zmora, którą zna niemal każdy. Jak pokazują najnowsze badania „Jak Polacy chorują na zapalenie zatok?” z 2024 roku, objawy zapalenia zatok to nie są sporadyczne przypadki. Aż 14% dorosłych Polaków, czyli co siódma osoba, zmagało się z tym problemem w ciągu ostatniego roku.
W przeliczeniu na całą populację daje to zatrważającą liczbę ponad 3,5 miliona chorych. Problem ten ma również realny wpływ na gospodarkę, ponieważ blisko 40% pacjentów musiało skorzystać ze zwolnienia lekarskiego. Co więcej, choroba najczęściej atakuje osoby w wieku produkcyjnym (między 50. a 60. rokiem życia), co dodatkowo obciąża rynek pracy.
Ból zatok u kobiet – dlaczego kobiety odczuwają silniejsze objawy?
Chociaż ból zatok może dotknąć każdego, niezależnie od płci, okazuje się, że kobiety mogą odczuwać jego objawy znacznie dotkliwiej. Potwierdzają to badania naukowców z West Virginia University, opublikowane w 2025 roku na łamach czasopisma „Laryngoscope”. W subiektywnej ocenie nasilenia dolegliwości kobiety osiągały znacznie wyższe wyniki (średnio 50,6 punktu w skali SNOT-22) niż mężczyźni (39,1 punktu).
Co ciekawe, obiektywne badania, takie jak tomografia komputerowa czy endoskopia, nie wykazały różnic w stopniu zaawansowania samego stanu zapalnego. Autorzy tej analizy sugerują, że na gorsze samopoczucie kobiet mogą wpływać częściej współistniejące schorzenia. Chodzi tu między innymi o zaburzenia lękowe oraz migreny, które mogą potęgować odczuwanie bólu i ogólnego dyskomfortu.
Mężczyźni częściej trafiają na stół operacyjny. Co powoduje przewlekłe zapalenie zatok u mężczyzn?
Skoro kobiety zgłaszają gorsze objawy, logiczne wydawałoby się, że to one częściej będą poddawane inwazyjnemu leczeniu. Jednak duża analiza z 2025 roku, która objęła ponad 28 tysięcy pacjentów i ukazała się w „American Journal of Rhinology & Allergy”, pokazuje coś zupełnie innego. Prawdopodobieństwo poddania się operacji zatok u mężczyzn było o 37% wyższe niż u kobiet.
Jednym z możliwych wyjaśnień jest fakt, że mężczyźni rzadziej otrzymują leki przeciwzapalne, co w konsekwencji może prowadzić do konieczności interwencji chirurgicznej. Z kolei badacze z Mayo Clinic w publikacji z 2025 roku dodają, że mężczyźni częściej cierpią na przewlekłe zapalenie zatok, któremu towarzyszą polipy w nosie. To właśnie ta forma choroby najczęściej kwalifikuje pacjenta do leczenia operacyjnego.
Jak odróżnić ból zatok od migreny? Uważaj na częste błędy w diagnozie
Uporczywy ból głowy od zatok to jeden z kluczowych objawów, ale jest też niezwykle często mylony z innymi dolegliwościami. Rozróżnienie, czy to migrena, czy problem z zatokami, bywa sporym wyzwaniem.
Jak wynika ze wspomnianego badania, aż 6 na 10 przypadków bólu głowy, diagnozowanych przez pacjentów i lekarzy jako migrenowe, w rzeczywistości ma podłoże zatokowe. Taka pomyłka to sygnał alarmowy, ponieważ prowadzi do stosowania niewłaściwego leczenia, które nie przynosi ulgi i niepotrzebnie przedłuża cierpienie.
Jak więc odróżnić ból zatok od migreny?
- W przypadku zapalenia zatok ból ma zwykle tępy, uciskowy charakter i nasilają go zmiany pozycji głowy – na przykład pochylanie się czy leżenie. Często towarzyszy mu zatkany nos, gęsta wydzielina, uczucie rozpierania w policzkach lub okolicy oczu, a także pogorszenie węchu. Ból zatok ma tendencję do nasilania się rano i przy przeziębieniu lub alergii.
- Z kolei migrena objawia się pulsującym bólem, który zwykle dotyczy jednej strony głowy, często promieniując do oka lub skroni. Może jej towarzyszyć nadwrażliwość na światło, dźwięki, nudności i zaburzenia widzenia (tzw. aura migrenowa). W odróżnieniu od bólu zatok, dolegliwości migrenowe nie zależą od pozycji ciała ani infekcji.
Jeśli więc ból głowy utrzymuje się mimo leczenia migreny lub nawraca przy katarze i uczuciu zatkanego nosa – warto skonsultować się z laryngologiem. Prawidłowa diagnoza to klucz do skutecznego leczenia.
Nowoczesne leczenie zapalenia zatok – jak działają leki biologiczne?
Dla wielu pacjentów z przewlekłym zapaleniem zatok i polipami nosa operacja bywa jedyną szansą na poprawę, ale niestety często nie ostatnią. Jest jednak nutka optymizmu. Jak wskazuje „Raport PTCA Polipy Nosa 2024”, nowe wytyczne europejskich towarzystw naukowych (EPOS 2020/EUFOREA 2023) coraz mocniej rekomendują włączanie leków biologicznych do standardów leczenia. Takie leczenie zatok może zapewnić lepszą kontrolę nad chorobą, znacząco poprawić jakość życia pacjentów i, co najważniejsze, w wielu przypadkach pozwolić uniknąć kolejnych, kosztownych operacji.
