Zapomniane badanie, które ratuje zdrowie. Zrób jonogram i dowiedz się, co mówi o tobie?

Często słyszymy o konieczności uzupełniania elektrolitów, zwłaszcza latem. Ale czy wiesz, że ich poziom w organizmie to prawdziwy barometr twojego zdrowia? Mimo kluczowej roli, badanie elektrolitów, czyli jonogram, jest często pomijane. Tymczasem może ono ujawnić wiele problemów, zanim staną się poważne.

• Elektrolity odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej organizmu, a ich prawidłowy poziom jest barometrem zdrowia, wpływającym na funkcjonowanie wszystkich układów.
• Badanie jonogramu, często pomijane, pozwala ocenić stężenie kluczowych jonów (sodu, potasu, wapnia, magnezu, chlorków, fosforanów), których zaburzenia mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.
• Niewłaściwy poziom elektrolitów może objawiać się skurczami mięśni, zaburzeniami pracy serca, problemami neurologicznymi czy obrzękami, a w skrajnych przypadkach nawet zagrożeniem życia.
• Dlaczego tak ważne jest regularne monitorowanie elektrolitów i kto powinien zwrócić szczególną uwagę na to badanie? Sprawdź, czy jesteś w grupie ryzyka!

Jonogram - co to jest i po co się go wykonuje?

Chociaż lubimy myśleć o ludziach jako o istotach uduchowionych, warto pamiętać, że składamy się głównie z wody – to nawet 60 proc. masy naszych ciał. Równowaga w naszych organizmach zależy od tego, co się w tej wodzie znajduje i w jakich proporcjach. Niebagatelną rolę odgrywają tu elektrolity, których poziom określają izoosmolalność, izojonia, izohydria.

Diagnostyka gospodarki wodno-elektrolitowej polega głównie na weryfikacji składu elektrolitowego osocza. Oznaczenie stężenia pierwiastków mineralnych oraz osmolalności moczu i osocza, wskazują na stan równowagi wodno-elektrolitowej.

Jonogram pokazuje wyniki stężenia jonów: kationu sodu, kationu potasu, kationu wapnia, kationu magnezu, anionu chlorkowego, anionu fosforanowego. Ich stężenie, gdy jest prawidłowe, odpowiada za utrzymanie właściwych funkcji życiowych. Gdy jest nieprawidłowe, może rzutować na pogorszenie stanu zdrowia, łącznie z zagrożeniem życia.

Jonogram powinien być wykonywany w każdej sytuacji związanej z podejrzeniami zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Wskazaniami mogą być więc zarówno odwodnienie, jak i przewodnienie, choroby nerek, zaburzenia pracy układu sercowo-naczyniowego, choroby metaboliczne, zaburzenia pracy mięśni czy też układu nerwowego.

Jakie są objawy zaburzeń elektrolitowych?

Pierwiastki, których poziom oznaczany jest za pomocą jonogramu, to sód, potas, wapń, magnez, chlorki i fosforany. Dlaczego weryfikacja właściwego poziomu minerałów jest tak ważna i do czego prowadzą nieodpowiednie ich stężenia?

Nieprawidłowy poziom chlorków - objawy i skutki 

Chlorki w nadmiarze mogą pojawiać się, gdy spożywamy np. za dużo soli, lub organizm ma problemy z wydalaniem tego nadmiaru (co zdarza się m.in. w przebiegu cukrzycy albo chorób nerek). Obniżony poziom chlorków towarzyszy pacjentom chorującym m.in. na przewlekłe choroby płuc.

Nieprawidłowy poziom fosforanów - objawy i skutki

Fosforany, zarówno powyżej, jak i poniżej granic normy, mogą powodować szereg objawów groźnych dla zdrowia i życia. Hipofosfatemia może powodować m.in. dezorientację, osłabienie siły mięśni, ale też dezorientację, ataki padaczki, niewydolność oddechową.

Nieprawidłowy poziom magnezu i potasu - objawy, przyczyny i skutki

Jeśli chodzi o magnez, to często zdarzają się jego niedobory. Jednym z charakterystycznych i często spotykanych objawów problemu, jakim jest hipomagnezemia, są skurcze mięśni. Prócz tego mogą pojawiać się drżenia mięśni, osłabienie siły mięśniowej, zawroty głowy, oczopląs, arytmia i skurcze serca.

Nieprawidłowe stężenia potasu mogą z kolei rzutować na pracę układu sercowo-naczyniowego, a także na pracę nerek.

Nieprawidłowy poziom sodu - objawy i skutki

Sód, jeśli jego stężenie jest zbyt niskie, powoduje stan zwany hiponatremią. Do objawów zalicza się m.in. zaburzenia, jak senność, ale też otępienie i splątanie. Objawem widocznym gołym okiem mogą być obrzęki.

Zaburzony poziom wapnia - skutki 

Wapń, jeśli jego stężenie jest zbyt niskie, może sprzyjać zaburzeniom pracy serca i skurczom krtani. Z kolei nadmiar tj. hiperkalcemia, może prowadzić do zaburzeń układu nerwowego – z depresją, padaczką, śpiączką i otępieniem włącznie – oraz pokarmowego.

Zaburzenia elektrolitowe wapnia i magnezu mogą powodować tężyczkę, która może powodować skurcze, drętwienie kończyn, zaburzenia czucia, zaburzenia akcji serca.

JAKICH WITAMIN I MINERAŁÓW CI BRAKUJE?

Pytanie 1 z 9

Jak określisz swoje samopoczucie?

Zmęczenie, poddenerwowanie, niepokój, zaburzenia snu, a nawet stany depresyjne to moja codzienność

Jestem apatyczna, najchętniej cały czas bym spała

Dokuczają mi zmęczenie, rozdrażnienie, kołatanie serca, a moje ciśnienie jest wyraźnie podwyższone

Czasem jestem zmęczona, ale odzyskuję siły po odpoczynku

Moje samopoczucie jest bardzo dobre

Następne pytanie

Katarzyna Głuszak