Nie czekaj, aż pojawią się obrzęki i nadciśnienie. Cukrzycowa choroba nerek może rozwijać się bez objawów
Cukrzycowa choroba nerek jest jednym z najbardziej niebezpiecznych i trwałych powikłań cukrzycy. Ze względu na skryty początek i późne objawy, kluczowe znaczenie ma regularna kontrola laboratoryjna pacjentów z cukrzycą – już od momentu rozpoznania choroby. Wczesne wykrycie i wdrożenie odpowiedniego postępowania może znacznie wydłużyć czas sprawnego funkcjonowania nerek i poprawić jakość życia chorych. Jak rozpoznać nefropatię cukrzycową? Sprawdź listę objawów.
Nefropatia cukrzycowa, cukrzycowa choroba nerek - co to
Cukrzyca, jako choroba ogólnoustrojowa, wpływa na wiele narządów i układów w organizmie. Jednym z groźniejszych powikłań jej długotrwałego przebiegu jest cukrzycowa choroba nerek (nefropatia cukrzycowa).
Dlaczego jest tak groźna? Nefropatia prowadzi do stopniowego uszkodzenia nerek, a w skrajnych przypadkach – do ich niewydolności i konieczności dializoterapii lub przeszczepienia narządu.
- Cukrzyca to choroba całego organizmu, bardzo podstępna, która przez lata może nie dawać objawów. Często zdarza się, że cukrzyca zostaje rozpoznana w momencie owrzodzenia stopy, czy choroby nerek lub problemów ze wzrokiem
- podkreśla Anna Mirosz, pielęgniarka opatrunkowa, Przewodnicząca Zespołu ds. profilaktyki i leczenia ran przewlekłych, Członek Zarządu Stowarzyszenia Naukowego Leczenia Ran z Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Mińsku Mazowieckim.
Przyczyny cukrzycowej choroby nerek
Cukrzycowa choroba nerek jest wynikiem przewlekłej hiperglikemii, która prowadzi do uszkodzenia naczyń włosowatych kłębuszków nerkowych – struktur filtrujących krew. Wysokie stężenie glukozy powoduje pogrubienie błony podstawnej kłębuszków, nadmierne odkładanie białek i aktywację procesów zapalnych oraz włóknienia.
4 choroby oczu, które powoduje cukrzyca
Do głównych czynników ryzyka rozwoju nefropatii cukrzycowej należą:
- długotrwała i źle kontrolowana cukrzyca (zarówno typu 1, jak i typu 2),
- nadciśnienie tętnicze,
- dyslipidemia (zaburzenia lipidowe),
- palenie tytoniu,
- czynniki genetyczne i rodzinne predyspozycje.
Polecany artykuł:
Nafropatia cukrzycowa - objawy i przebieg
Cukrzycowa choroba nerek rozwija się powoli i podstępnie – we wczesnych stadiach przebiega bezobjawowo. Pacjent może przez lata nie odczuwać żadnych dolegliwości, mimo że uszkodzenie nerek postępuje.
Pierwszym sygnałem alarmowym jest zazwyczaj obecność albuminy w moczu (albuminuria). W miarę rozwoju choroby pojawiają się następujące objawy, m.in.
- obrzęki – najczęściej kończyn dolnych, a także twarzy (szczególnie rano),
- nadciśnienie tętnicze, które staje się coraz trudniejsze do kontroli,
- osłabienie i zmęczenie,
- spadek apetytu, nudności, wymioty,
- świąd skóry, suchość skóry,
- skłonność do częstych infekcji,
- w zaawansowanym stadium – objawy mocznicy (zatrucia produktami przemiany materii), takie jak zaburzenia świadomości, oddechu, krzepliwości.
Nefropatia cukrzycowa - jak rozpoznać? Badania wykrywające cukrzycową chorobę nerek
Rozpoznanie nefropatii cukrzycowej opiera się na wynikach badań laboratoryjnych i obrazowych. W tym celu należy wykonać:
- oznaczenie albuminurii (albumina/kreatynina w moczu),
- oznaczenie stężenia kreatyniny i wyliczenie szacunkowego wskaźnika filtracji kłębuszkowej (eGFR),
- regularne pomiary ciśnienia tętniczego,
- badania ogólne moczu i USG nerek w celu wykluczenia innych przyczyn uszkodzenia.
Cukrzycowa choroba nerek - rokowania i leczenie
Nefropatia cukrzycowa jest główną przyczyną schyłkowej niewydolności nerek w krajach rozwiniętych. Jej przebieg można spowolnić, ale nie zawsze całkowicie zatrzymać, zwłaszcza jeśli została wykryta w zaawansowanym stadium. Podstawą leczenia są takie aspekty, jak:
- ścisła kontrola glikemii – z zastosowaniem insulinoterapii lub leków doustnych (np. flozyn – inhibitorów SGLT2),
- kontrola ciśnienia tętniczego – preferowane są leki z grupy ACEI inhibitory konwertazy angiotensyny) i ARB (antagoniści receptora angiotensyny II)
- ograniczenie spożycia białka i sodu w diecie,
- rezygnacja z palenia tytoniu,
- regularna aktywność fizyczna,
- unikanie leków nefrotoksycznych (np. NLPZ - niesteroidowe leki przeciwzapalne),
- monitorowanie stanu nerek co 3–6 miesięcy.
9 nietypowych objawów cukrzycy
- Żywienie w cukrzycy odgrywa istotną rolę w zapobieganiu i leczeniu przewlekłych powikłań tej choroby do których zaliczamy między innymi nefropatię czyli cukrzycową chorobę nerek. Żywienie osoby z cukrzycową chorobą nerek jest bardziej restrykcyjne niż w samej cukrzycy
- podkreśla pielęgniarka mgr Anna Mirosz z Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej w Mińsku Mazowieckim. Wynika to z faktu, że o ile z punktu widzenia utrzymywania glikemii w normie najważniejszym makroskładnikiem pokarmowym są węglowodany, czyli źródło glukozy dla organizmu, o tyle w przypadku nefropatii tym newralgicznym składnikiem pokarmowym jest białko.
- Pacjenci z cukrzycową chorobą nerek muszą modyfikować ilość przyjmowanego białka w zależności od stopnia uszkodzenia nerek. Należy również ograniczyć ilość podaży sodu, potasu i fosforu.
W zaawansowanym stadium konieczne może być leczenie nerkozastępcze jak dializa hemodializacyjna lub otrzewnowa, kwalifikacja do przeszczepienia nerki (czasem w połączeniu z trzustką).
