- Najnowsza analiza naukowa potwierdza, że z plastikowej deski do krojenia rocznie możesz zjadać nawet 50 gramów mikroplastiku
- Drewniana deska do krojenia jest znacznie bardziej higieniczna, ponieważ jej naturalna struktura aktywnie zwalcza bakterie
- Badania z bazy PubMed ujawniają, że bakterie E. coli na drewnianej desce giną w ciągu kilku godzin, a na plastikowej przeżywają
- Regularne spożywanie mikrocząsteczek plastiku z deski jest łączone przez ekspertów z nasilaniem stanów zapalnych w organizmie
Deska drewniana czy plastikowa? Która jest bardziej higieniczna według badań?
Przez dekady wmawiano nam, że plastikowe deski do krojenia to synonim higieny w kuchni, a drewno jest siedliskiem groźnych bakterii. Ten mit, który narodził się w latach 80., został jednak wielokrotnie obalony przez współczesną naukę, co potwierdzają najnowsze analizy dotyczące bezpieczeństwa żywności. Okazuje się, że gładka powierzchnia plastiku to tylko pozory, a naszym prawdziwym sprzymierzeńcem w walce z drobnoustrojami może być właśnie tradycyjna, drewniana deska.
Badanie, którego wyniki opublikowano w tym roku w naukowej bazie danych PubMed, nie pozostawia złudzeń. Na desce z twardego drewna klonowego bakterie E. coli giną w ciągu zaledwie kilku godzin, nawet bez mycia. W tym samym czasie na plastikowej desce ich populacja pozostaje na wysokim poziomie. Dzieje się tak, ponieważ w nacięciach powstałych od noża w plastiku tworzą się idealne kryjówki dla mikrobów, których nie usunie nawet dokładna dezynfekcja. To prosta droga do problemów, takich jak zatrucie pokarmowe.
Ile mikroplastiku zjadasz z deską do krojenia i jak wpływa to na zdrowie?
Krojąc warzywa na plastikowej desce, można nieświadomie "doprawiać" posiłek składnikiem, którego nie ma w żadnym przepisie, czyli mikroplastikiem. Analiza opublikowana na przełomie 2024 i 2025 roku w czasopiśmie „Environmental Health Perspectives” jest alarmująca. Szacuje ona roczną ekspozycję na od 7,4 do nawet 50,7 grama tych cząsteczek. To tak, jakbyśmy w ciągu roku zjadali kilka plastikowych kart kredytowych, których źródłem jest nasza własna kuchnia. Problem mikroplastiku w jedzeniu staje się więc coraz bardziej osobisty.
Ta ilość to nie tylko statystyka, ale potencjalne zagrożenie dla zdrowia, co potwierdzają badania przytoczone przez amerykański National Institutes of Health (NIH). Mikrocząsteczki plastiku są coraz częściej łączone z nasilaniem stanów zapalnych w organizmie, stresem oksydacyjnym, a nawet zaburzeniami delikatnej równowagi mikrobiomu jelitowego. Zatem pytanie, jaka deska do krojenia jest najzdrowsza, nabiera zupełnie nowego znaczenia. Wybór odpowiedniego narzędzia w kuchni ma bowiem wpływ nie tylko na higienę, ale także na nasze długofalowe samopoczucie.
Jak drewno naturalnie zwalcza bakterie? Wyjaśniamy jego mechanizmy obronne
Drewno nie jest jedynie bierną powierzchnią do krojenia – ono aktywnie zwalcza bakterie dzięki swojej unikalnej, kapilarnej budowie. Porowata struktura materiału działa jak gąbka, która dosłownie wciąga wilgoć z powierzchni, pozbawiając drobnoustroje wody niezbędnej do przetrwania i rozmnażania się. W efekcie bakterie zostają uwięzione wewnątrz włókien drewna, gdzie naturalnie i szybko obumierają.
To jednak nie koniec naturalnych mechanizmów obronnych drewna, na co zwracają uwagę specjaliści z dziedziny technologii żywności. Zawiera ono bowiem związki antybakteryjne, takie jak polifenole czy taniny, które hamują wzrost mikrobów i niszczą ich błony komórkowe. Szczególnie silne właściwości wykazują twarde gatunki, takie jak dąb, klon czy orzech, co czyni je idealnym materiałem na bezpiecznego, kuchennego pomocnika.
Jak dbać o deskę do krojenia? Najważniejsze zasady mycia i wymiany
Niezależnie od materiału, kluczem do bezpieczeństwa jest świadoma pielęgnacja i przestrzeganie żelaznych zasad higieny. Najważniejsza reguła, podkreślana przez ekspertów z Minnesota Department of Health, to stosowanie osobnych desek do surowego mięsa oraz produktów gotowych do spożycia (jak warzywa czy chleb), by uniknąć groźnego zanieczyszczenia krzyżowego.
Zastanawiasz się, jak dbać o drewnianą deskę? Warto myć ją ręcznie w ciepłej wodzie z łagodnym płynem i zawsze dokładnie suszyć w pozycji pionowej. Należy też unikać wkładania jej do zmywarki, ponieważ wysoka temperatura i wilgoć mogą spowodować pęknięcia. Deski plastikowe można myć w zmywarce, ale warto pamiętać o ich regularnej wymianie. Każda deska, niezależnie od materiału, która posiada głębokie nacięcia, pęknięcia lub widoczne ślady zużycia, powinna zostać wyrzucona, ponieważ staje się niebezpiecznym rezerwuarem bakterii.
