Znamiona na skórze – barwnikowe, naczyniowe i inne. Które są najgroźniejsze?

2021-10-29 12:06

Znamiona na skórze - barwnikowe, naczyniowe i inne - mogą być wrodzone lub nabyte. Część z nich jest niegroźna, jednak niektóre mogą zmienić swój charakter i przekształcić się nawet w raka skóry. Sprawdź, jakie znamiona skóry się wyróżnia, jak wyglądają i które są najgroźniejsze.

znamiona
Autor: Getty Images

Spis treści

  1. Znamiona barwnikowe
  2. Inne rodzaje znamion
Poradnik Zdrowie: kiedy iść do dermatologa?

Znamiona to nieprawidłowości w strukturze skóry w postaci plamek lub wypukłości. Niektóre z nich są zakodowane w genach i powstają jeszcze w życiu płodowym (znamiona wrodzone), inne są nabyte, tzn. pojawiają się w ciągu całego życia. Część z nich jest niegroźna, jednak niektóre mogą zmienić swój charakter i przekształcić się nawet w raka skóry.

Znamiona barwnikowe

Wyróżnia się kilka rodzajów znamion, spośród których najpopularniejsze to znamiona barwnikowe, inaczej melanocytowe, fachowo nazywane również łagodnymi nowotworami melanocytowymi (a potocznie pieprzyki), wywodzą się z komórek barwnikowych skóry. Wśród znamion barwnikowych wyróżnia się:

  • plamy koloru kawy z mlekiem - to duże, jasnobrązowe plamy o równomiernym zabarwieniu i delikatnym odgraniczeniu. Zwykle pojawiają się we wczesnym dzieciństwie
  • plamy soczewicowate - to ciemnobrązowe zmiany o wymiarach zbliżonych do 1 cm, które mogą być zlokalizowane w obrębie skóry całego ciała oraz na granicy skóry i błon śluzowych, a także w obrębie spojówek
  • plamy melanocytowe błon śluzowych - to duże  melanocytowe plamy, które pojawiają się w obrębie błon śluzowych jamy ustnej i narządów płciowych
  • znamię Beckera - to zwykle jasnobrązowa zmiana, od kilku do kilkunastu centymetrów, o nieregularnych granicach, która najczęściej lokalizuje się w obrębie skóry barku lub ramion. Z upływem lat przybiera coraz ciemniejszy kolor, a następnie może ponownie jaśnieć
  • znamię Spitza - to szczególna odmiana zwykłego znamienia barwnikowego, który występuje głównie u dzieci. Ma postać twardych, okrągłych, czerwono-brunatnych guzków. Znamię to często rośnie szybko w ciągu 3–6 miesięcy o osiąga rozmiary 1–2 cm. Najczęściej pojawia się w obrębie twarzy i kończyn dolnych
  • znamię Suttona - to kolejna szczególna odmiana zwykłego znamienia barwnikowego. Pojawia się zwykle po 20. roku życia. To tzw. znamię halo, gdyż wokół niego pojawiła się odbarwiona obwódka. Cechuje się regparnym, wyraźnym brzegiem i równomiernym, jasno- lub ciemnobrązowym zabarwieniem
  • znamię błękitne – to plamisto-grudkowa zmiana wielkości ziarna soczewicy o charakterystycznym niebieskim kolorze. często obecne już w chwili urodzenia lub pojawiające się we wczesnym dzieciństwie. Tego typu znamiona rzadko przekształcają się w czerniaka
  • znamię Clarka – to lekko wyniosłe, gładkie lub nieznacznie brodawkowate znamię
  • znamię atypowe - ma postać plam o barwie ciemniejszej od otaczającej skóry, nierzadko uniesione ponad jej poziom

To właśnie znamiona barwnikowe są najgroźniejsze, ponieważ mogą przekształcić się w raka skóry. Na szczęście większość zmian barwnikowych jest łagodna i tylko w rzadkich przypadkach pega zezłośliwieniu. Jak wynika z badań, na podłożu tych zmian powstaje ok. 30 proc. czerniaków złośliwych.

Inne rodzaje znamion

  • brodawki łojotokowe
  • włókniaki
  • naczyniaki -  znamiona naczyniowe płaskie, potocznie zwane naczyniakami, powstają w wyniku poszerzania się naczyń krwionośnych zlokalizowanych w obrębie skóry. Mają barwę od różowej do żywoczerwonej lub purpurowej. Najczęściej są zlokalizowane w obrębie głowy i twarzy, choć może być zajęta każda okolica ciała