Jaskra - farmakologiczne leczenie jaskry
Farmakologiczne leczenie jaskry jest pierwszym etapem leczenia tej choroby oczu. Jednak leki na jaskrę - w postaci kropli do oczu - stosuje się dopiero po wykonaniu odpowiednich badań,gdy jest pewność, że pacjent ma rozpoznaną jaskrę albo nadciśnienie oczne, które stwarza znaczne ryzyko jaskry i niebezpieczeństwo uszkodzenia nerwu wzrokowego. Sprawdź, na czym polega farmakologiczne leczenie jaskry.
Spis treści
- Leczenie farmakologiczne jaskry musi być poprzedzone odpowiednimi badaniami
- Jaskra - jak rozpoznać?
- Jaskra - farmakologiczne leczenie jaskry
- Jaskra - sposoby leczenia jaskry
Na początku należy powiedzieć, że jaskry nie da się całkowicie wyleczyć. Wszystkie przeprowadzane zabiegi mają za zadanie jedynie spowolnienie lub całkowite zastopowanie postępujących objawów. Uszkodzenia nerwu wzrokowego nie można cofnąć, ponieważ nerw ten nie ma zdolności regeneracji, w przeciwieństwie do niektórych tkanek w organizmie ludzkim, takich jak włosy, paznokcie lub nawet wątroba. Można jednak skutecznie zahamować postęp choroby, tak żeby pacjent zachował dobre widzenie do końca życia. Zarówno lekarz, jak i pacjent muszą tylko postępować właściwie. I to właśnie jest celem lekarza prowadzącego pacjenta z jaskrą.
Leczenie farmakologiczne jaskry musi być poprzedzone odpowiednimi badaniami
Oczywiście im szybciej choroba zostanie rozpoznana, tym większa jest szansa na skuteczne zahamowanie jej postępu. Jednak rozpoczęcie leczenia zawsze musi być poprzedzone gruntownym badaniem okulistycznym pacjenta i postawieniem właściwego rozpoznania. Leczenie uzasadnione jest tylko wtedy, gdy pacjent ma rozpoznaną jaskrę albo nadciśnienie oczne, które stwarza znaczne ryzyko jaskry i niebezpieczeństwo uszkodzenia nerwu wzrokowego. Błędem jest włączanie leczenia farmakologicznego pomimo braku wystarczających do tego przesłanek.
Jaskra - jak rozpoznać?
Jedyną skuteczną profilaktyką w jaskrze jest regularne wykonywanie badań kontrolnych ze szczególnym uwzględnieniem badania ciśnienia wewnątrzgałkowego, tomograficznej oceny nerwu wzrokowego (HRT), warstwy włókien nerwowych (GDx), warstwy komórek zwojowych siatkówki (GCL) oraz badania pola widzenia (FDT Matrix/HFA Humphrey). Tylko w przypadku, gdy spełnione są kryteria rozpoznania jaskry lub nadciśnienia ocznego, uzasadnione i celowe jest wdrożenie leczenia. Dodać trzeba, że wczesne stadium jaskry pierwotnej otwartego kąta jest często trudne do zróżnicowania ze stanem, w którym występuje jedynie podejrzenie jaskry, dlatego decyzja o leczeniu zawsze musi być indywidualna i poprzedzona wnikliwą analizą wyników badań oraz dokonaną przez doświadczonego specjalistę jaskrowego oceną ryzyka uszkodzenia nerwu wzrokowego.
Jaskra - farmakologiczne leczenie jaskry
Celem leczenia farmakologicznego jest obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego poniżej wartości, która powoduje dalsze uszkodzenie nerwu wzrokowego. Jeżeli lekarz rozpozna jaskrę, to nawet jeśli ciśnienie w oczach jest prawidłowe, również dąży się do jego obniżenia. Obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego jest obecnie uważane za najskuteczniejszy sposób zahamowania postępu jaskry. Im bardziej zaawansowana jest jaskra, tym bardziej należy obniżyć ciśnienie w oczach. Pierwszym krokiem we właściwym leczeniu jest zastosowanie leków przeciwjaskrowych w postaci kropli do oczu.
Obecnie dostępnych jest wiele nowoczesnych leków przeciwjaskrowych. Do najczęściej stosowanych należą:
1. Analogi prostaglandyn (latanoprost, tafluprost, trawoprost) oraz prostamidy (bimatoprost)2. Antagoniści receptorów beta (tymolol, levobunolol, Metipranolol, Carteolol, Befunolol, Betaxolol)3. Inhibitory anhydrazy węglanowej (Birnzolamide, Dorzolamide)4. Agoniści receptorów alfa-2 (Apraclonidine, Brimonidine, Clonidine)5. Nieselektywni agoniści receptorów adrenergicznych (Epinephrine, Dipivefrin)6. Parasympatykomimetyki (Pilocarpine, Carbachol)7. Leki osmotyczne (Glycerol, Isosorbide, Alcohol, Mannitol)
Obecnie za leki pierwszego rzutu, czyli te stosowane na początku leczenia, uznaje się prostaglandyny. Umożliwiają one znaczne obniżenie ciśnienia wewnątrzgałkowego nawet po tylko jednym zakropleniu w ciągu dnia, a jednocześnie wykazują najmniej ogólnoustrojowych działań niepożądanych. W ostatnich latach na rynku pojawiło się wiele leków generycznych, ale o wyborze konkretnego preparatu zawsze decyduje lekarz wystawiający receptę i nie wolno samemu tego zmieniać. Leki z grupy prostaglandyn dość często powodują podrażnienia spojówek i uczulenia.
Jeśli leczenie prostaglandyną jest niewystarczające, dołącza się inny lek, najczęściej z grupy beta-blokerów. Leki te rzadziej powodują miejscowe zadrażnienia, chociaż mogą wysuszać powierzchnię rogówki. Mają jednak więcej ogólnoustrojowych działań niepożądanych, wynikających z ich wpływu na układ sercowo-naczyniowy i oskrzelowo płucny. Jeśli istnieje potrzeba, lekarz może dołączyć kolejny lek, ale w takim przypadku pacjent najczęściej powinien być skierowany na dodatkowe leczenie laserowe lub chirurgiczne.
Jaskra - sposoby leczenia jaskry
Dr n. med. Barbara Polaczek-Krupa, inicjatorka i założycielka Centrum T2. Specjalizuje się w nowoczesnej diagnostyce i leczeniu jaskry – temu była poświęcona także jej praca doktorska obroniona z wyróżnieniem w 2010 r.
Dr n. med. Polaczek-Krupa doświadczenie zdobywa od 22 lat, odkąd rozpoczęła pracę w Klinice Okulistycznej CMKP w Warszawie, z którą była związana w latach 1994-2014. W tym okresie uzyskała dwa stopnie specjalizacji z okulistyki i tytuł doktora nauk medycznych.
W latach 2002-2016 pracowała w Instytucie Jaskry i Chorób Oka w Warszawie, gdzie zdobywała wiedzę i doświadczenie lekarskie konsultując pacjentów z całej Polski i z zagranicy.
Od lat w ramach współpracy z Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego jest wykładowcą na kursach i szkoleniach prowadzonych dla lekarzy specjalizujących się w zakresie okulistyki i podstawowej opieki zdrowotnej.
Jest autorem lub współautorem licznych publikacji w czasopismach naukowych. Członek Polskiego Towarzystwa Okulistycznego (PTO) i Europejskiego Towarzystwa Jaskrowego (EGS).
![Stan przedcukrzycowy dotyczy nawet 5 mln Polaków. Ciebie też? Sprawdź to [TEST]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-TRZ7-kaJ1-ptSh_cukrzyca-pomiar-cukru-320x213.jpg)
