Badania prostaty

Prostata wielkością i kształtem przypomina kasztan. Dopóki prostata nie zacznie się powiększać, nie sprawia kłopotów. Rozrośnięty gruczoł krokowy objawia się ciągłym parciem na pęcherz i problemami z oddawaniem moczu. Warto kontrolować prostatę u urologa, aby w porę wykryć raka prostaty.

Badania prostaty
Autor: thinkstockphotos.com Badania prostaty

Spis treści

  1. Kontroluj prostatę u urologa
  2. Problemy z oddawaniem moczu

Kontroluj prostatę u urologa

Kontrolne badania gruczołu krokowego są konieczne nie tylko dla panów, którzy mają problemy z oddawaniem moczu. Każdy mężczyzna około pięćdziesiątego roku życia powinien odwiedzić urologa. Lekarz najpierw przeprowadzi wywiad, a następnie wykona badanie per rectum (przez odbyt). Właśnie tą drogą można dotrzeć najbliżej prostaty i sprawdzić, czy na przylegającej do odbytnicy części nie ma żadnych zmian. Jest to krępujące badanie, ale naprawdę lepiej przełamać wstyd, niż zaniedbać gruczolaka prostaty, który z czasem może zezłośliwieć.

Lekarz zleci też podstawowe analizy moczu i krwi.

48 godzin po badaniu per rectum mężczyzna może się również poddać badaniu krwi, które ma określić poziom PSA (z ang. prostate specific antigen, czyli specyficzny antygen sterczowy) - białka produkowanego przez komórki nabłonkowe gruczołu krokowego. PSA wydzielane jest zarówno przez komórki prawidłowe, jak i nowotworowe, jednak w przypadku raka poziom białka we krwi bywa często znacznie podwyższony. Prawidłowe stężenie PSA nie powinno przekraczać 4 ng/ml krwi.

Uwaga!

Wzrost stężenia PSA jest ostrzeżeniem, że w prostacie może rozwijać się rak, nawet jeśli guz jest tak mały, że trudno go wykryć w czasie badania przez odbyt. Niestety, pomiar stężenia PSA nie jest do końca miarodajny. Okazuje się bowiem, że aż 25 proc. mężczyzn z prawidłowym poziomem tego białka (mniejszym lub równym 4 ng/ml krwi) choruje na raka prostaty, a ponad połowa mężczyzn z podwyższonym poziomem PSA ma zdrowy gruczoł krokowy.

W diagnostyce prostaty lekarz zwykle zleca dodatkowo wykonanie ultrasonografii, a czasem także biopsji stercza.

Problemy z oddawaniem moczu

Około 50. roku życia w męskich organizmach rozpoczyna się cykl zmian hormonalnych, pod wpływem których gruczoł krokowy zaczyna się powiększać. Czasami znacznie. Dochodzi do uciążliwej choroby nazywanej gruczolakiem prostaty lub łagodnym rozrostem stercza (z ang. betting prostatic hyperplasia – BPH).   Jest to najczęstsze schorzenie gruczołu krokowego. Rozrośnięta prostata coraz silniej zaciska się wokół cewki moczowej. Zaczynają się więc pojawiać problemy z oddawaniem moczu:

  • panowie muszą znacznie częściej (również w nocy) korzystać z toalety,
  • mają ciągłe uczucie parcia na pęcherz,
  • wydłuża się coraz bardziej czas potrzebny do tego, żeby pojawił się strumień moczu,
  • siła owego strumienia jest znacznie mniejsza,
  • całkowite opróżnienie pęcherza wymaga wysiłku,
  • w moczu niekiedy pojawia się śladowo krew,
  • z czasem dochodzi do całkowitego zatrzymania moczu.
Ważne

Gruczoł krokowy (stercz) znajduje się tuż pod pęcherzem moczowym i otacza cewkę moczową. Jego zadaniem jest dostarczanie substancji odżywczych dla plemników. Stercz w istotnym stopniu odpowiada więc za płodność.

miesięcznik "Zdrowie"