Ambiwertyk: kim jest? Co wyróżnia ten typ osobowości?

Ambiwertyk to nowy typ osobowości, który stanowi połączenie introwertyka i ekstrawertyka. Jego poszczególne cechy uwidaczniają się w zależności od zaistniałej sytuacji. W związku z tym rzeczowa definicja ambiwertyka jest nieco bardziej skomplikowana na tle dwóch pozostałych typów osobowości. Przeczytaj, kim jest ambiwertyk i czym się cechuje ten typ osobowości!

Spis treści

1. Ambiwertyk: kim jest i co wyróżnia ten typ osobowości?
2. Czy warto być ambiwertykiem?

Ambiwertyk i ambiwersja to określenia stosowane w psychologii, służące próbie określenia nowego typu osobowości. O typach osobowości wspominał już na początku XX wieku Carl Jung. Wyróżniał on ich dwa rodzaje: introwersję (introwertyk to typ osobowości, w którym występuje tendencja do skupiania się na własnym świecie wewnętrznym, przejawiająca się m.in. preferowaniem samotnego odpoczywania) oraz jej przeciwieństwo, czyli ekstrawersję (ekstrawertyk to człowiek, który skupia się na życiu zewnętrznym, co prowadzi chociażby do tego, że najlepiej czuje się on w towarzystwie innych ludzi, a w samotności jest mu źle). W życiu jednak, jak to się często mawia, nic nie jest tylko czarne lub tylko białe. Istnienie różnych odcieni szarości sugerowano również w przypadku typów osobowości. Krytycy teorii Junga zwracali uwagę na to, że potrzebne jest wyróżnienie jakiegoś typu osobowości zlokalizowanego "pośrodku", który łączyłby cechy i introwertyków, i ekstrawertyków. Tak też się w końcu stało i wśród typów osobowości zaczęto wyróżniać trzeci ich typ – ambiwersję. Za autora tego pojęcia uznawany jest psycholog Hans Eysenck.

Ambiwertyk: kim jest i co wyróżnia ten typ osobowości?

Ambiwertyków można by tak naprawdę uznawać za ludzi stosunkowo uniwersalnych, którzy są w stanie odnaleźć się w większości różnych sytuacji. Ludzie z tym typem osobowości są bowiem w stanie zarówno świetnie bawić się na przyjęciu, na którym będzie bardzo wiele osób, jak i spędzić weekendowy wieczór samotnie w domu z książką i doskonale się przy tym zrelaksować. Ambiwertyk może być doskonałym mówcą, ale i dobrym słuchaczem. Ludzie przejawiający ambiwersję mogą także czerpać przyjemność z możliwości bycia liderem, ale i dobrze się odnajdywać w sytuacji, kiedy to oni mają pracować pod czyimś nadzorem.

Stosowność wyróżniania ambiwersji uzasadnia chociażby to, jak często jest ona spotykana – zasadniczo uważa się, że ambiwertykami jest większość ludzi.

Przedrostek "ambi-" pochodzi od łacińskiego "ambo", czyli "oboje" i już sam ten fakt tłumaczy to, na czym polega ambiwersja. Ambiwertycy cechują się występowaniem u nich cech zarówno intro-, jak i ekstrawersji – mogą one przeplatać się w różnym stopniu, jednakże cechy i zachowania przejawiane przez danego człowieka nie pozwalają określić go jednoznacznie ani jako ekstrawertyka, ani jako introwertyka. Po czym jednak można stwierdzić, że nasz typ osobowości to właśnie ambiwersja?

O tym, jaki mamy typ osobowości, możemy się przekonać analizując nasze odpowiedzi na kilka prostych pytań. Pomóc nam w tym, czy jesteśmy ambiwertykami, może rozważenie kilku różnych aspektów, na przykład tego:

• Jak wolimy pracować: sami w swoim zaciszu czy też może jednak preferujemy pracę w grupie?
• Jaki jest nasz ulubiony sposób na spędzenie wolnego wieczoru: samotne obejrzenie filmu lub poczytanie książki czy preferujemy wyjść gdzieś ze znajomymi?
• Jak zachowujemy się w większej grupie ludzi: uciekamy na ubocze czy czujemy się duszą towarzystwa, zabawiającą większość osób rozmową?
• Jak szybko ufamy innym ludziom: czy jesteśmy ogólnie otwarci na innych, czy podchodzimy do innych z dystansem i nabieramy do nich zaufania dopiero po czasie?
• Jak czujemy się w przypadku, kiedy zostajemy całkowicie sami: czy jest nam z tym dobrze i umiemy zapełnić sobie czas, czy odczuwamy wtedy dyskomfort i ciągnie nas do innych ludzi?

Osoba będąca ambiwertykiem na powyższe pytania odpowie najprawdopodobniej "różnie" lub "i tak, i tak". Ambiwertycy bowiem – jak już zaznaczano wyżej – funkcjonują dobrze w większości życiowych sytuacji. Wydawać by się mogło, że w takim przypadku ambiwersja jest najkorzystniejszym typem osobowości, w praktyce jednak… część ludzi krytykuje ambiwertyków i uważa ich np. za ludzi fałszywych. Dlaczego?

Czy warto być ambiwertykiem?

Krytyka ambiwertyków bierze się stąd, że mogą się zachowywać całkowicie odmiennie w różnych sytuacjach. Zdarza się bowiem, że w jednej grupie ludzi – np. wśród swoich znajomych – są oni wyjątkowo serdeczni i otwarci, a w innym otoczeniu – np. wśród przyjaciół swojego partnera – stają się zamknięci i bardziej podatni na słuchanie niż mówienie.

Zaobserwowano jednak i to, że ambiwersja bywa wyjątkowo korzystna – takie wnioski wysunięto w powiązaniu między reprezentowanym typem osobowości a wykonywanym zawodem. Okazuje się bowiem, że ambiwertycy mogą być najlepszymi sprzedawcami czy marketingowcami – są oni bowiem w stanie zarówno wysłuchać klienta i jego oczekiwań (przypominając wtedy introwertyka), jak i, w razie zaistnienia takiej potrzeby, niejako "przestawić się" na ekstrawertyka i ekspansywnie promować sprzedawany przez siebie produkt.

Ostatecznej i jednoznacznej odpowiedzi na postawione wyżej pytanie – czyli czy ambiwersja jest korzystna, czy też nie – udzielić jednak nie można. Jeden z nas woli spokój, inny preferuje życie pełne rozrywek, a jeszcze inny człowiek dobrze odnajduje się w każdych warunkach. Nie można więc dokonywać podziałów na "dobre" i "złe" typy osobowości – po prostu każdy z nas ma swoje cechy wyróżniające od innych ludzi i dopóki nie wpływają one negatywnie na nasze codzienne funkcjonowanie, to absolutnie nie można powiedzieć, że dany typ osobowości jest lepszy od drugiego.