Samobadanie piersi - jak samodzielnie badać piersi?
Samobadanie piersi jest niezwykle ważne - pozwala na wychwycenie nawet małych zmian, zwłaszcza guzków, które wymagają dalszej diagnostyki. Piersi najlepiej badać raz w miesiącu, między szóstym a dziewiątym dniem cyklu. Dobrze, gdy będzie to zawsze ten sam dzień, np. siódmy. Jak samodzielnie badać piersi? Jak wyczuć guza w piersiach? Oto instrukcja, jak wykonać samobadanie piersi.
Samobadanie piersi to bardzo ważny element profilaktyki raka piersi. Pozwala na wykrycie zmian na wczesnym etapie choroby nowotworowej, kiedy szanse na wyleczenie są największe. Średnica guzka wykrywanego u kobiet, które nigdy same nie badały sobie piersi, wynosi 40 mm, a tych, które wykonują samobadanie piersi przynajmniej co miesiąc – 12 mm.
Według niektórych specjalistów samokontrola piersi prowadzona systematycznie może przyczynić się w znacznym stopniu do obniżenia umieralności z powodu raka piersi.
Większość guzków, jakie kobiety wyczuwają w swoich piersiach, to nie rak piersi, ale niegroźne torbiele i włókniaki. Trzeba je pilnie obserwować, regularnie odwiedzać ginekologa, ale nie ma co wpadać w panikę.
Niektórzy lekarze twierdzą nawet, że pojedyncze lub nawet liczne guzki w piersiach współczesnych kobiet to tylko pewna odmiana normy. Mastopatia, bo tak właśnie medycy określają guzkowate zmiany w piersiach, występuje u ponad 50 procent kobiet w wieku 20–60 lat.
Spis treści
- Samobadanie piersi - zasady ogólne
- Samobadanie piersi - oglądanie przed lustrem
- Samobadanie piersi - badanie palpacyjne pod prysznicem
- Profilaktyka - jak rozpoznać raka piersi?
- Samobadanie piersi - badanie palpacyjne w pozycji leżącej
- Ginekolog wyjaśnia, jak samej badać piersi
- Samobadanie piersi - kiedy zgłosić się do lekarza?
- Niegroźne zmiany w piersiach
Samobadanie piersi - zasady ogólne
Samobadanie piersi nie jest trudne. Składa się z dwóch głównych etapów: oglądania piersi i badania palpacyjnego. Do jego wykonania będą potrzebne: lustro, prysznic i łóżko.
Samobadanie piersi zalecane jest:
- począwszy od 20. roku życia
- raz w miesiącu
- najlepiej tydzień po miesiączce, gdy piersi nie są obolałe lub obrzmiałe
- kobiety w okresie przekwitania powinny kontrolować swoje piersi w te same dni każdego miesiąca (np. w każdą pierwszą sobotę miesiąca)
- samobadanie powinno być przeprowadzane dokładnie i bez pośpiechu. Powinno obejmować oglądanie piersi w lustrze oraz badanie dotykowe, zarówno w pozycji stojącej jak i leżącej.
Samobadanie piersi - oglądanie przed lustrem
1. Unieś obie ręce do góry i sprawdź, czy nie widzisz zmian w kształcie piersi, kolorze skóry. Zobacz, czy skóra się nie marszczy, a brodawki nie są wciągnięte. Zwróć szczególną uwagę na część piersi przy dole pachowym.
2. Oprzyj ręce na biodrach i przeprowadź takie same obserwacje. Obserwacje można przeprowadzić w kilku pozycjach: nie tylko opierając ręce na biodrach i z rękami uniesionymi w górę, lecz także z opuszczonymi rękami. Możesz także pochylić się ku przodowi3. Ściśnij kolejno brodawki i przyjrzyj się, czy nie wycieka z nich jakiś płyn.
Samobadanie piersi - badanie palpacyjne pod prysznicem
Gdy skóra jest wilgotna, łatwiej wyczuć wszelkie zmiany.
1. Lewą rękę połóż z tyłu głowy, a prawą na lewej piersi. Lekko naciskając trzema środkowymi palcami, zataczaj drobne kółeczka wokół piersi. Pierś badaj wykonując ruchy okrężne w każdym kierunku. Zatocz koło wokół całej piersi. Kolejno wyznaczaj mniejsze okręgi kierując się do sutka.
Przesuwaj też palce w kierunku półkolistym i liniowym, nie pomijając żadnego obszaru na piersi, ani dołów pachowych. Badanie palpacyjne piersi wykonuj wyłącznie opuszkami trzech środkowych palców płasko ułożonej dłoni. Ułożenie takie ułatwia wyszukanie zmian.
2. Tak samo skontroluj drugą pierś. Gdy prawa ręka znajduje się za głową, palcami lewej dłoni wykonuj badanie prawej piersi i dołu pachowego. Sprawdź, czy nie wyczuwasz zgrubień lub guzków.
Profilaktyka - jak rozpoznać raka piersi?
Polecany artykuł:
Samobadanie piersi - badanie palpacyjne w pozycji leżącej
Podczas wykonywania badania kobieta powinna przez cały czas pozostać w pozycji leżącej na plecach, tak aby utkanie gruczołów piersiowych uległo maksymalnemu spłaszczeniu w stosunku do klatki piersiowej.
1. Połóż się na łóżku płasko, bez poduszki. Pod lewy bark wsuń zwinięty w rulon ręcznik, a lewą rękę włóż pod głowę. Trzema środkowymi palcami prawej ręki zbadaj lewą pierś. Wykonuj te same ruchy jak pod prysznicem. Powtórz to samo z drugą piersią.
2. Leżąc, zbadaj lewą ręką prawą pachę, potem prawą ręką lewą pachę. Tak sprawdza się, czy węzły chłonne nie są powiększone, czy pod palcami nie wyczuwamy zgrubień.
Ginekolog wyjaśnia, jak samej badać piersi
Źródło: x-news.pl/Dzień Dobry TVN
Samobadanie piersi - kiedy zgłosić się do lekarza?
Zgłoś się do lekarza, gdy:
- zauważysz zmianę wielkości lub kształtu piersi
- skóra piersi będzie zaczerwieniona, zgrubiona, przebarwiona lub pojawi się nadżerka
- wyczujesz w piersi guzek
- brodawka sutkowa stanie się wciągnięta lub stercząca
- zauważysz wyciek z brodawki – krwisty, bezbarwny lub mleczny (nie dotyczy kobiet w okresie laktacji)
- nastąpi zmiana obrysu otoczki sutkowej
- żyły na piersi ulegną powiększeniu
- pojawi się obrzęk ramienia, widoczne powiększenie węzłów chłonnych w dole pachowym.
Niegroźne zmiany w piersiach
Gruczolakowłókniaki to twarde, niebolesne guzki, które łatwo można wyczuć palcami i pozornie łatwo przesunąć. Tworzą się, gdy gruczoły mleczne ulegają pogrubieniu, prawdopodobnie w wyniku łagodnych zmian hormonalnych.
Częściej występują u młodych kobiet (po 20 roku życia), choć pojawiają się również u kobiet dojrzałych. Zazwyczaj pojawiają się w okolicy brodawki i nieco częściej w lewej piersi, u góry od zewnętrznej strony. Mają swoistą strukturę i łatwo je rozpoznać po wykonaniu USG. Raczej nie usuwa się ich operacyjnie.
Z czasem większość gruczolakowłókniaków samoistnie zanika. Leczenie farmakologiczne stosuje się, gdy zmiany w piersiach są bardzo bolesne.
Torbiele – wypełnione płynem kuliste twory – nie są uznawane za zmiany chorobowe. Powstają wtedy, gdy przewód lub gruczoł mleczny zostanie zablokowany np. przez pokarm, tłuszcz lub osocze. Jeżeli torbieli jest dużo, w dotyku pierś przypomina miąższ pomarańczy. Torbiele najczęściej występują u kobiet między 30 a 50 rokiem życia.
Lekarz podejrzewający torbiele musi zrobić USG i biopsję aspiracyjną cienkoigłową, aby uzyskać potwierdzenie wstępnej diagnozy. W zasadzie małych torbieli się nie leczy. Z większych i bolących usuwa się płyn, który zawsze jest badany w laboratorium pod kątem obecności komórek nowotworowych.
Zmiany w wyglądzie brodawek – trzeba szybko pokazać lekarzowi. Ich przyczyną może być zanik lub znaczne rozszerzenie przewodów mlecznych. Zdarza się to w piątej i szóstej dekadzie życia kobiety.
Łuszcząca się skóra, zaczerwieniona i swędząca może świadczyć o egzemie - uczuleniu, które dość często pojawia się po leczeniu hydrokortyzonem. Objawów tych nie wolno lekceważyć, bo łatwo je pomylić z rakiem Pageta, wolno rozwijającym się nowotworem, który objawia się złuszczaniem naskórka z boku brodawki.
W tekście wykorzystano fragmenty artykułu Anny Jarosz z miesięcznika "Zdrowie".
Porady eksperta
