Zbyt duża dawka snu powiązana z ryzykiem śmierci. Naukowcy wskazali liczbę godzin

Na temat roli snu, jego odpowiedniej długości i jakości w kontekście wpływu na zdrowie mówimy całkiem sporo. Zazwyczaj jednak poruszana jest kwestia niedoboru snu, zaburzeń z nim związanych. Tym razem naukowcy przyjrzeli się temu co dzieje się z organizmem osoby, która śpi zbyt długo i okazało się, że w ten sposób możemy zwiększyć ryzyko śmierci.

Kiedy sen przestaje być zdrowy? Nie przekraczaj tej ilości

W badaniu opublikowanym w lipcu 2025 roku na łamach GeroScience, naukowcy przeanalizowali dane dotyczące snu i śmiertelności tysięcy osób dorosłych w średnim i starszym wieku. Wykorzystano informacje z długoterminowych obserwacji trwających wiele lat, a dane zbierano z dużych populacji o zróżnicowanym pochodzeniu geograficznym. 

Uczestnicy badania sami raportowali liczbę godzin snu w ciągu doby, a naukowcy śledzili ich stan zdrowia oraz dane dotyczące śmiertelności w kolejnych latach. Wyniki były zaskakujące. Okazało się, że zarówno osoby śpiące zbyt krótko, czyli mniej niż siedem godzin, jak i te śpiące zbyt długo, czyli powyżej dziewięciu godzin były bardziej narażone na zgon w badanym okresie.

Najwyższe ryzyko odnotowano wśród osób, które regularnie przesypiały ponad dziewięć godzin na dobę. W porównaniu z grupą śpiącą od siedmiu do ośmiu godzin, ich ryzyko śmierci wzrastało nawet o 34 procent. Również osoby sypiające krócej niż siedem godzin były zagrożone, natomiast w ich przypadku wzrost ryzyka wynosił około 14 procent.

Co ważne, te dane pozostały spójne nawet po uwzględnieniu czynników zakłócających, takich jak wiek, płeć, choroby przewlekłe czy styl życia.

Śpisz więcej niż 9 godzin? Uważaj, to rodzi konsekwencje

Wielu osobom trudno wyobrazić sobie, że długi sen postrzegany jako oznaka regeneracji, może mieć negatywne konsekwencje zdrowotne. Jednak naukowcy sugerują kilka możliwych wyjaśnień tego zjawiska. 

Po pierwsze, nadmierna senność może być objawem towarzyszącym innym schorzeniom, takim jak depresja, przewlekłe stany zapalne, choroby neurologiczne czy nawet nowotwory. Osoby śpiące zbyt długo mogą więc nieświadomie maskować w ten sposób istniejące problemy zdrowotne, które wpływają na ogólną długość życia.

Po drugie, zbyt długi sen sam w sobie może prowadzić do fizjologicznych zmian w organizmie, między innymi do zaburzeń metabolizmu, spowolnienia pracy układu krążenia oraz zwiększenia stanów zapalnych. 

Badania ukazują, że osoby sypiające ponad dziewięć godzin częściej cierpią na nadwagę, mają podwyższony poziom cukru we krwi i są mniej aktywne fizycznie. Ta ostatnia kwestia ma niebagatelne znaczenie. Jak wiemy, brak ruchu w połączeniu z nadmiernym snem może wyraźnie pogarszać ogólny stan zdrowia i przyczyniać się do skrócenia życia. 

Co więcej, sen trwający zbyt długo często nie jest snem dobrej jakości, może to być sen przerywany, płytki lub wynikający z fragmentarycznego odpoczynku nocnego i długich drzemek w ciągu dnia.

Zobacz galerię 9 zdjęć

Jak spać, by żyć dłużej i zdrowiej? Nie chodzi tylko o ilość

W świetle obecnych danych, najważniejszym zaleceniem jest utrzymywanie zdrowego balansu zarówno pod względem długości snu, jak i jego rytmu. Specjaliści rekomendują, aby dorosłe osoby spały od siedmiu do ośmiu godzin na dobę, najlepiej w ustalonym przedziale czasowym, co oznacza regularne godziny zasypiania i wstawania, również w weekendy. 

Regularność snu ma ogromne znaczenie dla działania układu hormonalnego, odpornościowego i nerwowego. Rytm dobowy sterowany przez światło, aktywność i posiłki wpływa na jakość odpoczynku bardziej niż samo przebywanie w łóżku.

Dla wielu osób równie istotna jak długość snu jest jego jakość. Przewlekły stres, korzystanie z ekranów przed snem, hałas i nieodpowiednie warunki w sypialni mogą powodować, że mimo ośmiu godzin w łóżku organizm nie wypoczywa prawidłowo. 

Dlatego warto zadbać o higienę snu, czyli unikać kofeiny po południu, ograniczyć światło niebieskie, stworzyć komfortowe warunki do wypoczynku i regularnie uprawiać aktywność fizyczną. W przypadkach, gdy sen jest długi, a mimo to towarzyszy mu zmęczenie i senność w ciągu dnia, wskazana jest konsultacja lekarska. Może to bowiem oznaczać obecność bezdechu sennego, zaburzeń neurologicznych lub problemów metabolicznych.

Magdalena Siraga