Rośnie liczba zachorowań na odrę w Polsce. Na Podkarpaciu potwierdzono już kilkanaście przypadków. Eksperci ostrzegają przed spadkiem odporności populacyjnej i przypominają o szczepieniach. Sprawdź, jak rozpoznać objawy odry i jak skutecznie się przed nią chronić.
Wzrost zachorowań na odrę w Polsce – eksperci biją na alarm
Na Podkarpaciu potwierdzono już 18 przypadków odry, a kolejne czekają na potwierdzenie laboratoryjne. Ogniska choroby dotyczą powiatów rzeszowskiego, łańcuckiego, tarnobrzeskiego i ropczycko-sędziszowskiego. Jak przekazał Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny, „Państwowa Inspekcja Sanitarna prowadzi dochodzenie epidemiologiczne w celu przerwania dróg szerzenia się choroby oraz objęcia nadzorem epidemiologicznym osób z bezpośredniego kontaktu”.Eksperci zwracają uwagę, że sytuacja epidemiologiczna może się pogorszyć. – „Wystarczą małe ogniska, żeby choroba zaczęła się rozprzestrzeniać” – mówiła lek. Justyna Morawska, specjalistka medycyny rodzinnej. Dodała, że odra nie jest chorobą, którą można przeleczyć w domowych warunkach. – „To choroba wirusowa, której nie przeleczymy antybiotykiem. Nie mamy na nią leku” – przypomniała w rozmowie z „Wydarzeniami”.
Odporność populacyjna spada – Polska na granicy poziomu alarmowego
Z danych Głównego Inspektoratu Sanitarnego wynika, że kraj zbliża się do niebezpiecznej granicy utraty odporności zbiorowej. – „Poziom alarmowy to jest 90 proc. Więc my do tego poziomu powolutku docieramy” – tłumaczył dr Paweł Grzesiowski, Główny Inspektor Sanitarny. Wskazał, że szczególnie narażone są osoby po 40. roku życia. – „W tej grupie możemy mieć nawet co szóstą osobę, która nie jest odporna przeciwko odrze” – dodał.Spadek wyszczepialności sprawia, że wirus ma ułatwione warunki do rozprzestrzeniania się. Jak przypomina Światowa Organizacja Zdrowia, w ubiegłym roku w regionie europejskim odnotowano ponad 127 tysięcy przypadków odry, czyli dwukrotnie więcej niż rok wcześniej. Aż 40 procent zakażonych stanowiły dzieci poniżej 5. roku życia.
Objawy odry – jak rozpoznać pierwsze symptomy choroby
Odra to choroba o wyjątkowo wysokiej zakaźności – jeden chory może zarazić nawet 18 osób. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową, często zanim pojawi się wysypka. Jak wyjaśnia dr Karolina Pyziak-Kowalska, specjalistka chorób zakaźnych, – „Standardowy okres wylęgania tej choroby wynosi zwykle 10-12 dni, choć fizjologicznie może mieścić się w przedziale od 7 do 21 dni. Warto przy tym doprecyzować, że liczymy go od momentu zakażenia do pojawienia się pierwszych objawów choroby”.Pierwsze symptomy przypominają przeziębienie: gorączkę, zapalenie spojówek, kaszel i katar. Dopiero po kilku dniach pojawia się charakterystyczna wysypka oraz plamki Koplika na błonach śluzowych. – „Okres prodromalny, czyli zapowiadający chorobę, to czas, w którym pacjent jest najbardziej zakaźny, mimo że nie występują jeszcze typowe objawy wysypki” – dodała dr Pyziak-Kowalska.
Odra "resetuje" układ odpornościowy, który potrzebuje roku, by się odbudować
Odra to nie tylko groźna choroba zakaźna, ale także wirus, który potrafi dosłownie „zresetować” układ odpornościowy. Z badań wynika, że po przechorowaniu odry organizm traci tzw. pamięć immunologiczną — mechanizm pozwalający rozpoznawać wcześniej zwalczone patogeny. W praktyce oznacza to, że osoba, która przeszła odrę, może ponownie zachorować na infekcje, przed którymi była wcześniej chroniona. Odbudowa odporności trwa nawet rok, a w tym czasie organizm jest znacznie bardziej podatny na bakterie i wirusy. Dlatego lekarze podkreślają, że szczepienie przeciwko odrze chroni nie tylko przed samą chorobą, ale także przed jej długofalowym wpływem na układ odpornościowy.
Szczepienia przeciw odrze – najlepsza ochrona przed nawrotem epidemii
Służby sanitarne przypominają, że szczepienie przeciwko odrze pozostaje najskuteczniejszą formą ochrony. Dwie dawki preparatu MMR (odra, świnka, różyczka) chronią przed zachorowaniem ponad 95 procent dzieci. W Polsce szczepienie jest obowiązkowe – pierwszą dawkę podaje się w 13.–14. miesiącu życia, a drugą w 6. roku życia.W ostatnich latach coraz więcej dorosłych zgłasza się do lekarzy w celu sprawdzenia odporności. Sanepid podkreśla, że osoby, które nie wiedzą, czy były szczepione, mogą to zrobić w dowolnym momencie. Oprócz szczepień eksperci zalecają także stosowanie maseczek ochronnych, unikanie dużych skupisk i przestrzeganie zasad higieny, zwłaszcza w okresie wzmożonej zachorowalności na grypę, RSV i COVID-19.
