Dr Anna Sankowska-Dobrowolska, internistka znana jako @lek_anna_obesitolog, opisała sytuację, w której deweloper sprzedał miejsca parkingowe dla osób niepełnosprawnych osobom zdrowym. Jej nagranie wywołało falę komentarzy i debatę o etyce w sprzedaży nieruchomości.
Lekarka poruszyła temat sprzedaży miejsc dla osób niepełnosprawnych
Dr Anna Sankowska-Dobrowolska prywatnie również matka dziecka z niepełnosprawnością, zwróciła uwagę na problem sprzedaży miejsc parkingowych przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych osobom zdrowym.
W krótkim wideo opowiedziała o sytuacji zaobserwowanej na własnym osiedlu. „Na moim osiedlu, zresztą nie tylko moim, deweloperzy sprzedają miejsca parkingowe przeznaczone dla osób niepełnosprawnych osobom zdrowym” – powiedziała. Dodała, że nie chodzi o przypadek, gdy wszystkie inne miejsca są już zajęte. „Jeszcze rozumiem, gdyby to były ostatnie miejsca, takie wiecie być albo nie być, ale na moim osiedlu tych wolnych miejsc jest mnóstwo, a te dla niepełnosprawnych zostały sprzedane jako pierwsze. No ja tego nie rozumiem. Nie wiem, jak ty, ale ja miałabym mega opór jako osoba zdrowa, żeby kupić takie miejsce. Wiem na pewno, że chcę drążyć ten temat, bo serio on woła o pomstę do nieba” – podkreśliła.
Sprzedaż miejsc parkingowych
Pod nagraniem pojawiły się setki komentarzy. Wiele osób potwierdzało, że spotkało się z podobnymi sytuacjami. Jedna z użytkowniczek napisała: „Kiedy wydaje ci się, że deweloperzy nie mogli już upaść niżej… czekam na windomaty, czyli maszynki do kupowania przejazdów windą we własnym budynku.” Inna dodała: „U mnie też tak było. I nie kupiłam z premedytacją takiego miejsca właśnie dlatego, że zostawiłam je komuś bardziej potrzebującemu. Oczywiście kupili je zwykli zdrowi ludzie.”
Niektórzy komentujący pytali, czy sprzedawcy w ogóle weryfikują, komu przekazują takie miejsca. „Szok... Nie weryfikują tego, czy ta osoba jest niepełnosprawna? A z drugiej strony ludzie kupują te miejsca, bo są szersze?” – zauważyła jedna z osób. Jednak pojawił się również głosy, że nie wszyscy kupujący wiedzieli, co nabywają. „U nas kupując miejsce, ludzie nie wiedzieli, które jest dla osób niepełnosprawnych. Sąsiad kupił nieświadomie” – czytamy w kolejnym komentarzu.
Co mówi prawo o miejscach parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami
Z dniem 1 sierpnia 2024 roku weszły w życie nowe przepisy regulujące liczbę i sposób rozmieszczenia miejsc parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami przy nowych inwestycjach deweloperskich. Zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem, deweloper ma obowiązek zapewnić od 6% do 100% wszystkich miejsc postojowych (przy czym nie mniej niż jedno miejsce) jako stanowiska przeznaczone dla osób z niepełnosprawnościami. Takie miejsca muszą być szersze — co najmniej 3,6 metra — oraz dłuższe — minimum 5 metrów, aby umożliwić bezpieczne wsiadanie i wysiadanie z pojazdu.
Nowe przepisy dopuszczają także, by stanowiska te znajdowały się bliżej okien budynków mieszkalnych, co wcześniej było zabronione ze względu na normy odległościowe. Miejsca przeznaczone dla osób z niepełnosprawnościami muszą być odpowiednio oznakowane i wyraźnie oznaczone w projekcie budowlanym, a korzystać z nich mogą wyłącznie osoby posiadające stosowne uprawnienia.
Co istotne, regulacje obejmują tylko inwestycje, które uzyskały pozwolenie na budowę po 1 sierpnia 2024 roku. W starszych projektach deweloperzy mogli samodzielnie określać liczbę takich miejsc, a ich rozmieszczenie często nie było objęte żadnymi szczegółowymi wymogami. Obecnie deweloperzy mają prawo sprzedawać miejsca parkingowe przeznaczone dla osób z niepełnosprawnościami, jednak przepisy nie nakładają na nich obowiązku weryfikacji, czy kupujący rzeczywiście posiada orzeczenie o niepełnosprawności.
"Przedstawiona przez dr Annę Sankowską-Dobrowolską sytuacja pokazuje realny problem, z którym coraz częściej mogą spotykać się mieszkańcy nowych osiedli. Przepisy nie nakładają na deweloperów obowiązku weryfikowania, czy kupujący miejsce parkingowe przeznaczone dla osób z niepełnosprawnościami posiada stosowne uprawnienia. W efekcie dochodzi do sytuacji, w której miejsca zaprojektowane z myślą o osobach z ograniczoną mobilnością trafiają do osób zdrowych, a osoby faktycznie potrzebujące takiego miejsca zostają pozbawione dostępu do infrastruktury ułatwiającej codzienne funkcjonowanie." - komentuje sprawę Stowarzyszenie Poszkodowanych przez Deweloperów „Stop Patodeweloperce”.
"Z perspektywy technicznej i prawnej deweloper ma prawo takie miejsce sprzedać, jednak opisana praktyka wskazuje na lukę systemową. Jeśli – jak w opisanym przypadku – miejsca przeznaczone dla osób z niepełnosprawnościami są sprzedawane jako pierwsze, mimo dużej liczby dostępnych standardowych miejsc, trudno mówić o odpowiedzialnym podejściu do projektowania osiedla i potrzeb jego mieszkańców." - dodają eksperci.
"Tego typu działania, choć formalnie zgodne z prawem, budzą wątpliwości etyczne i mogą prowadzić do wykluczenia osób, dla których takie miejsca są absolutnie niezbędne. W naszej ocenie problem wynika z braku precyzyjnych regulacji dotyczących zasad dystrybucji miejsc postojowych oraz braku obowiązku zapewnienia dostępności dla osób z niepełnosprawnościami na etapie sprzedaży. Opisana sytuacja pokazuje, że obecne przepisy wymagają doprecyzowania, tak aby miejsca dla osób z niepełnosprawnościami faktycznie pełniły swoją funkcję, a nie były traktowane wyłącznie jako produkt sprzedażowy."
Nowe przepisy gwarantują większą liczbę miejsc parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami, ale pozostawiają lukę, która pozwala deweloperom sprzedawać te miejsca osobom bez uprawnień. W efekcie osoby faktycznie potrzebujące łatwego dostępu do takiego stanowiska mogą zostać go pozbawione, mimo że prawo miało poprawić ich sytuację.
