Twój dom potajemnie podnosi ci poziom stresu. Eksperci ostrzegają: zmienia sposób pracy mózgu

2025-11-05 8:16

Masz wrażenie, że w swoim własnym domu nie potrafisz ani odpocząć, ani zebrać myśli? To nie zawsze kwestia przepracowania czy jesiennego spadku formy. Najnowsze badania pokazują, że bałagan może bezpośrednio wpływać na poziom stresu, koncentrację i jakość snu. Nieporządek przestaje być jedynie problemem estetycznym - to realny czynnik biologiczny, który może decydować o twoim samopoczuciu każdego dnia.

Kobieta ze zmęczonym wyrazem twarzy stoi w zagraconej kuchni, niosąc kosz pełen prania i stos brudnych naczyń. Na stole widać resztki posiłku, obok stoi suszarka z ubraniami. Ta scena odzwierciedla problem, o którym przeczytasz na Poradniku Zdrowie.

i

Autor: Michael Blann Kobieta ze zmęczonym wyrazem twarzy stoi w zagraconej kuchni, niosąc kosz pełen prania i stos brudnych naczyń. Na stole widać resztki posiłku, obok stoi suszarka z ubraniami. Ta scena odzwierciedla problem, o którym przeczytasz na Poradniku Zdrowie.
  • Badania z 2025 roku jednoznacznie potwierdzają, że bałagan w domu realnie podnosi poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu
  • Chaos wizualny w otoczeniu bezpośrednio wpływa na pracę mózgu, sabotując twoją koncentrację i zdolność do podejmowania decyzji
  • Eksperci wskazują, że uporządkowana sypialnia jest skutecznym narzędziem w walce z jesienną chandrą i znacząco poprawia jakość snu
  • Metoda małych kroków i zasada 10 minut to najskuteczniejszy sposób na to, jak zacząć sprzątać bez uczucia przytłoczenia

Bałagan w domu a poziom stresu – co mówią najnowsze badania?

Ciągłe napięcie i wrażenie, że jesteś na krawędzi? Jeśli własne mieszkanie, zamiast być oazą spokoju, potęguje tylko stres, winowajcą może być bałagan. Okazuje się, że jego wpływ na nasze samopoczucie sięga znacznie głębiej, niż tylko psując estetykę wnętrza. To nie jest kwestia gustu, to biologia. Nauka potwierdza, że nieporządek bezpośrednio podnosi poziom kortyzolu, czyli hormonu stresu.

Wyniki badań opublikowanych na początku tego roku nie pozostawiają złudzeń: kobiety mieszkające w zagraconych przestrzeniach miały podwyższony poziom kortyzolu przez cały dzień. Co ciekawe, to właśnie one częściej opisywały swoje domy jako „chaotyczne” i „nieprzyjemne”, co bezpośrednio korelowało z odczuwanym stresem.

Analitycy z Uniwersytetu Yale w swoich badaniach z zeszłego roku zwrócili też uwagę na intrygujące różnice płciowe. Okazało się, że mężczyźni często po prostu nie zauważali bałaganu, który dla ich partnerek był poważnym źródłem frustracji.

NMGP - Patrycja Sawicka Sikora - Podstępny stres. Jak z nim walczyć?

Nieporządek a koncentracja. Jak chaos wizualny wpływa na pracę mózgu? 

Problemy z koncentracją i trudności w podejmowaniu nawet prostych decyzji mogą mieć zaskakujące źródło w otaczającym nas chaosie. Bałagan wizualny to prawdziwy sabotażysta dla naszego umysłu, który dosłownie zmienia sposób, w jaki mózg przetwarza informacje. W efekcie proste zadania stają się wyzwaniem, a my czujemy się przytłoczeni i mniej efektywni.

Naukowcy z Uniwersytetu Yale, prowadząc badania na makakach, odkryli, że wizualny nieporządek spowalnia przepływ informacji między neuronami w korze wzrokowej. To właśnie dlatego w zagraconym pokoju tak trudno jest nam się skoncentrować. Co więcej, analiza opublikowana w 2023 roku, która objęła ponad 200 dorosłych Amerykanów, wykazała, że osoby z natury niezdecydowane i wahające się odczuwają największy negatywny wpływ bałaganu na swoją jakość życia.

Dlaczego warto posprzątać dom jesienią? Lepszy sen i sposób na sezonową chandrę

Gdy za oknem szaro i dni stają się krótsze, naturalnie spędzamy więcej czasu w domach. To idealny moment, by zadbać o swoje otoczenie, ponieważ bałagan może stać się cichym sprzymierzeńcem jesiennej chandry. Nieporządek potrafi nasilać objawy sezonowego zaburzenia afektywnego (SAD), na które cierpi wiele osób.

Zeszłoroczne badania sugerują, że uporządkowanie przestrzeni, a zwłaszcza sypialni, może znacząco poprawić jakość snu. A lepszy sen to kluczowy element dbania o samopoczucie w okresie niedoboru światła słonecznego, pomagając odzyskać energię i dobry nastrój.

Jak zacząć sprzątanie bez presji? Metoda małych kroków i zasada 10 minut

Sama myśl o generalnych porządkach bywa przytłaczająca, dlatego warto rozważyć metodę małych kroków. To jeden z najskuteczniejszych sposobów na stres związany z chaosem w domu.

Badacze w jednej z publikacji z 2023 roku zaproponowali prostą zasadę 10 minut, która polega na codziennym porządkowaniu jednej, małej przestrzeni, na przykład szuflady w biurku czy półki z książkami. Okazuje się, że taki nawyk już po miesiącu może przynieść wymierne korzyści, takie jak lepszy sen i obniżenie poziomu stresu.

Co więcej, porządek wokół nas to także wsparcie dla samokontroli. Jak pokazały niedawne badania, w zorganizowanym otoczeniu ludzie byli dwukrotnie bardziej skłonni sięgnąć po zdrowe jabłko zamiast po słodką przekąskę.

Oblicz swój poziom stresu na podstawie skali Holmesa i Rahe’a test
Pytanie 1 z 2
Małe naruszenie przepisów blabla
Poradnik Zdrowie Google News