Niszczą jelita, zwiększają ryzyko raka. Lekarze zapisują je na potęgę

Z każdym rokiem coraz bardziej dobitnie uświadamiamy sobie, jak bardzo nieodpowiednie i nadmierne stosowanie antybiotyków wpływa na zdrowie ludzi na całym świecie. Często są one przepisywane bez rzeczywistej potrzeby, co prowadzi do coraz większej liczby alarmujących konsekwencji zdrowotnych.

Raport opublikowany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) brzmi jak ostrzeżenie. Po przeanalizowaniu danych na temat antybiotykooporności w krajach członkowskich WHO przestrzega przed potencjalnym nadejściem ery postantybiotykowej. W tej nowej rzeczywistości choroby, które niegdyś były łatwo uleczalne, mogą okazać się nieuleczalne.

Organizacja apeluje do rządów wszystkich krajów o opracowanie narodowych strategii walki z antybiotykoopornością, które obejmują monitorowanie lekoopornych szczepów, konsumpcji antybiotyków, skuteczne programy kontroli zakażeń oraz szeroko zakrojone kampanie edukacyjne dla pracowników ochrony zdrowia i społeczeństwa.

Antybiotyki a IBD

Badania przeprowadzone w Danii wykazały, że dzieci leczone antybiotykami były dwukrotnie bardziej narażone na rozwój nieswoistych chorób zapalnych jelit (IBD), takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Co więcej, dorosłe osoby, które przyjmowały antybiotyki, również były bardziej narażone na te choroby, zwłaszcza w ciągu pierwszych dwóch lat po zakończeniu terapii. Specjaliści biją na alarm, podkreślając narastający problem.

Nie ma wątpliwości, że regularne lub długotrwałe zażywanie antybiotyków znacznie obniża odporność organizmu. Nowe analizy ukazują potencjalne, odległe skutki takiej terapii. Duńskie badania wykazały, że dzieci, które były poddawane antybiotykoterapii, miały dwukrotnie większe ryzyko wystąpienia chorób zapalnych jelit (IBD). Podobne tendencje obserwowane były także u dorosłych.

Badanie obejmujące ponad sześć milionów pacjentów ujawniło, że osoby stosujące antybiotyki były bardziej narażone na rozwój choroby Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, zwłaszcza w okresie od roku do dwóch lat po zakończeniu leczenia antybiotykami. Autorzy raportu oszacowali, że ryzyko to było najwyższe u pacjentów powyżej 40. roku życia.

Podobne wnioski płyną z badań przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu w Melbourne w Australii na myszach. Myszy noworodkom podawano antybiotyk - wankomycynę przez pierwsze dziesięć dni życia, a następnie analizowano stan zdrowia dorosłych osobników, ze szczególnym uwzględnieniem mikrobioty jelitowej. Okazało się, że wczesna ekspozycja na antybiotyki miała długotrwały wpływ na mikrobiotę jelitową, układ nerwowy jelit i ich funkcjonowanie. Naukowcy uważają, że podobne zaburzenia mogą występować u ludzi.

Eksperci z Uniwersytetu Johnsa Hopkinsa w Baltimore doszli natomiast do wniosku, że nadużywanie antybiotyków może zwiększać nawet ryzyko zachorowania na raka jelita grubego. W analizie dokumentacji medycznej ponad 28 tys. brytyjskich pacjentów zdiagnozowanych z rakiem jelita lub odbytnicy stwierdzili, że 70 proc. z nich wcześniej przyjmowało antybiotyki.

Antybiotyki mogą wywołać raka?

Badanie przeprowadzone w Szwecji i opublikowane w czasopiśmie "Journal of the National Cancer Institute" skupiło się na związku między stosowaniem antybiotyków a ryzykiem wystąpienia raka jelita grubego. Badacze analizowali dane pochodzące od ponad 40 tysięcy osób z diagnozą raka jelita grubego oraz ponad 202 tysięcy zdrowych osób. Informacje o stosowanych antybiotykach zostały uzyskane ze szwedzkiego rejestru przepisywanych leków.

Wyniki badania wykazały, że stosowanie antybiotyków może zwiększać ryzyko rozwoju raka jelita grubego. Osoby umiarkowanie korzystające z antybiotyków miały o 15 procent większe ryzyko zachorowania, podczas gdy osoby stosujące antybiotyki często miały o 17 procent większe ryzyko w porównaniu z tymi, którzy nie stosowali antybiotyków.

Jest istotne, aby zaznaczyć, że mikrobiota jelitowa odgrywa istotną rolę nie tylko w procesach trawienia i wchłaniania, ale także ma wpływ na ogólną odporność organizmu. Antybiotyki, działając bakteriobójczo, wpływają na skład mikrobioty jelitowej, co może zaburzać nie tylko funkcje przewodu pokarmowego, ale również ogólną równowagę organizmu.

Badanie to dodatkowo wykazało, że ryzyko związane z antybiotykami było szczególnie widoczne w przypadku antybiotyków z grupy fluorochinolonów, sulfonamidów oraz trimetoprimu. Interesującym aspektem jest fakt, że stosowanie antybiotyków nie było związane ze zwiększonym ryzykiem raka odbytnicy, a u kobiet stosujących antybiotyki obserwowano nawet zmniejszenie ryzyka wystąpienia tego rodzaju nowotworu.

Wnioskiem z tego badania jest, że ostrożne stosowanie antybiotyków może być kluczowe, aby uniknąć potencjalnie zwiększonego ryzyka rozwoju raka jelita grubego. Jednak potrzebne są dalsze badania, aby lepiej zrozumieć mechanizmy tego związku i opracować odpowiednie środki ostrożności w przypadku stosowania antybiotyków.