Naukowcy przeanalizowali moment śmierci. Co czuje człowiek, gdy odchodzi?

Od dziesięcioleci badacze próbują zgłębić zjawiska towarzyszące śmierci. Lekarze z amerykańskiego szpitala w Louisville (Kentucky) opublikowali niedawno wyniki swoich analiz. Ich praca pozwoliła lepiej zrozumieć, co może czuć człowiek w ostatnich momentach życia.

Co czuje człowiek przed śmiercią?

Doświadczenie z pogranicza śmierci to jeden z tematów, który analizowany jest przez naukowców od dawien dawna, na przykład co dzieje się z mózgiem przed śmiercią z naukowego punktu widzenia. Tym razem grupa lekarzy ze szpitala Louisville w Kentucky w Stanach Zjednoczonych skupiła się na zagadnieniu, co czuje człowiek tuż przed śmiercią.

Analizowali przypadek 87-letniego pacjenta, który doznawał napadów padaczkowych. Wykonali mu EGG, aby sprawdzić, czy występują u niego zaburzenia związane z padaczką. Niestety w trakcie badania czynności mózgu doszło do zatrzymania krążenia i śmierci mężczyzny.

Lekarze zauważyli, że aparat EEG (tzw. elektroencefalograf) zarejestrował dane tuż przed zgonem oraz zaraz po jego stwierdzeniu. Odpowiadały one tym, które występują w trakcie snu, medytacji lub rozpamiętywania przeszłości. Na tej postawie eksperci wywnioskowali, że 87-latek nie cierpiał przed śmiercią, lecz odczuwał absolutny spokój i rozluźnienie.

Doświadczenia z pogranicza śmierci

W 2018 roku zespół brytyjskich naukowców z renomowanego Imperial College w Londynie przeprowadził jedno z najbardziej kontrowersyjnych i zarazem intrygujących badań ostatnich lat. W eksperymencie wzięło udział trzynaście całkowicie zdrowych osób, które – za zgodą i pod ścisłą kontrolą lekarzy – przyjęły dimetylotryptaminę, znaną szerzej jako DMT.

To organiczny związek chemiczny, który naturalnie występuje w niektórych roślinach oraz – jak sugerują badania – może być wytwarzany w niewielkich ilościach przez ludzki mózg. DMT jest substancją o wyjątkowo silnym działaniu psychodelicznym, znaną z wywoływania głębokich, często trudnych do opisania przeżyć duchowych, mistycznych oraz halucynacyjnych.

Celem tego eksperymentu było ustalenie, czy wywoływane przez DMT doznania mogą mieć coś wspólnego z tak zwanym "doświadczeniem śmierci" – stanem, o którym mówiły osoby, które przeżyły zatrzymanie krążenia lub były blisko śmierci klinicznej. Naukowcy chcieli sprawdzić, czy przeżycia po zażyciu halucynogenu są zbliżone do tego, co dzieje się z ludzkim umysłem w ostatnich chwilach życia.

Relacje uczestników eksperymentu były niezwykle spójne. W szczytowym momencie działania substancji większość z nich opisywała uczucie głębokiego spokoju, pozytywne emocje, a także silne wrażenie oderwania od ciała. Niektórzy mówili o przemieszczaniu się przez długi, ciemny tunel, co stanowi bezpośrednie odniesienie do klasycznych opisów doświadczeń bliskich śmierci.

Co więcej, uczestnicy relacjonowali pojawienie się intensywnego, trudnego do opisania światła. Choć było ono wyraźnie obecne w ich wizjach, nikt nie potrafił określić jego źródła ani kierunku, z którego pochodziło. Wszyscy zgodnie twierdzili, że to światło miało niezwykle silny emocjonalny wydźwięk – dawało poczucie bezpieczeństwa i spokoju.

Badanie to wciąż budzi wiele emocji i kontrowersji w środowisku naukowym. Choć nie można go traktować jako dowodu na istnienie „życia po śmierci”, to dostarcza ciekawego materiału do dalszych rozważań na temat świadomości, percepcji i granic ludzkiego doświadczenia.

Anna Tłustochowicz