Lekarze i pielęgniarki powinni mieć prawo do drzemki na dyżurze? Powstaną nowe wytyczne

Przepracowanie lekarzy i pielęgniarek stanowi realny problem, który może prowadzić do wypalenia zawodowego. Ten temat wypłynął na kongresie "Euroanasthesia", który odbył się w Mediolanie. Eksperci zaproponowali różne rozwiązania m.in. ograniczenie czasu pracy w porze nocnej i wprowadzenie 20-minutowych drzemek w trakcie dyżurów w nocy, aby złagodzić skutki zmęczenia.

Ciągłe zmęczenie w znacznym stopniu obniża komfort pracy i zmniejsza jej wydajność. Może negatywnie wpłynąć na jego bezpieczeństwo i produktywność. Ten problem dotyczy pracowników z wielu branż, w szczególności lekarzy, pielęgniarek i ratowników medycznych. Troska o dobrostan pracowników medycznych obecnie jest niezwykle ważna. Codziennie pracują na pełnych obrotach, niosąc pomoc swoim pacjentom.

Pracownicy medyczni potrzebują snu, by pracować efektywnie

Przepracowanie lekarzy i pielęgniarek było tematem rozmów ekspertów na kongresie "Euroanasthesia" w Mediolanie. Anestezjolog dr Nancy Redfern z Newcastle Hospitals NHS Foundation Trust wyraziła opinię, że "opieka zdrowotna powinna być wyposażona w formalne systemy zarządzania ryzykiem, takie jak te wymagane przez prawo w każdej innej branży, w której bezpieczeństwo ma kluczowe znaczenie".

Podczas wystąpienia ekspertka zaproponowała rozwiązania, aby poprawić komfort pracy lekarzy i pielęgniarek, powołując się na różne źródła, w tym ankiety, który ukazały się na łamach medycznych czasopism "Association of Anaesthetists", "Royal College of Anesthetists" czy "Anesthetia". Przytoczyła dane, z których wynika, że około połowa praktykujących lekarzy, pielęgniarek i konsultantów miała wypadek, albo ledwo go uniknęła, jadąc do domu po nocnym dyżurze.

Drzemka dla lekarzy i pielęgniarek ma pomóc

Jak pokazują wyniki badania, prowadzenie samochodu po 20 godzinach czuwania w nocy lub bardzo wcześnie rano, kiedy organizm najbardziej domaga się snu, jest tak samo niebezpieczne, jak jazda pod wpływem alkoholu we krwi powyżej dopuszczalnego limitu. Pracownicy, którzy wracają do domu po 12-godziennej zmianie, powodują dwa razy mniej wypadków niż ci, którzy pracują na 8-godzinnych zmianach.

Dr Redfern jest za wprowadzeniem zmian w pracy podczas zmiany w nocy. Według niej żaden lekarz ani pielęgniarka nie powinni pracować więcej niż trzy nocne zmiany z rzędu. Jednym z rozwiązań byłoby wprowadzenie 20-minutowych drzemek podczas nocnych dyżurów, aby zapewnić lepszą opiekę pacjentom i bezpieczny powrót do domu po dyżurze. 

Brak snu i zmęczenie mogą mieć fatalne skutki

Niedobór snu będzie narastał po co najmniej dwóch nocach, w których sen był znacznie ograniczony. W takiej sytuacji są potrzebne później dwie noce dobrego snu, aby to odrobić. Co więcej, brak odpowiedniej ilości snu negatywnie wpływa na funkcje poznawcze. Pracownik medyczny, który pracuje ciągiem 16-18 godzin, czuje się zmęczony, przez co jego interakcja z pacjentami i współpracownikami ulega też pogorszeniu.

Jak wyjaśniła dr Redfern, w momencie, gdy pojawia się zmęczenie w zespole medycznym i pielęgniarskim, sprawia, że są mniej empatyczni w stosunku do pacjentów i współpracowników.

- Czujność staje się bardziej zmienna, co odbija się na logicznym myśleniu lub przyswajaniu nowych informacji. Utrudnia to lekarzom i pielęgniarkom radzenie sobie z szybko zmieniającymi się sytuacjami kryzysowymi. Wszystko, co sprawia, że my i nasi pacjenci jesteśmy bezpieczni, zostaje naruszone – dodaje.

Obecnie Europejskie Towarzystwo Anestezjologii i Intensywnej Terapii (ESAIC) pracuje nad opracowaniem wytycznych dotyczących pracy podczas dyżurów nocnych. Nad wprowadzeniem tych zmian działa również Europejska Rada Anestezjologii i Europejska Fundacja Bezpieczeństwa Pacjentów. Jak zaznaczyła dr Redforn, liderami w tych działaniach są przede wszystkim Wielka Brytania, Portugalia, Holandia i Rumunia.

Ekspertka ma nadzieję, że "w końcu organy regulacyjne uznają, że pracownicy ochrony zdrowia mają taką samą fizjologię, jak pracownicy w każdej innej branży o kluczowym znaczeniu dla bezpieczeństwa i wymagają formalnego zarządzania ryzykiem zmęczenia w ramach ogólnego podejścia do bezpieczeństwa pacjentów i personelu".

Stąd tak ważne jest wprowadzenie zmian w pracy podczas dyżurów w nocy, które zapewnią pracownikom medycznym odpowiednią równowagę między pracą a odpoczynkiem.

Anna Tłustochowicz