Niedokrwienny udar mózgu to najczęściej występująca forma choroby, która może skończyć się zgonem lub doprowadzić do trwałego kalectwa. Neurolodzy wciąż wskazują, że wielu z tych przypadków można było uniknąć, gdyby pacjenci zdawali sobie sprawę z ryzyka i nie bagatelizowali sygnałów oraz chorób współistniejących, które w dużym stopniu przyczyniają się do wystąpienia zdarzeń sercowo-naczyniowych. Jednak jakie znaczenie ma grupa krwi? Okazuje się, że niektórzy powinni baczniej obserwować swój stan zdrowia.
Grupa krwi a ryzyko udaru. Kto powinien zachować czujność?
Zespół międzynarodowych naukowców zajmujących się genomiką dostrzegł związek pomiędzy grupą krwi a wystąpieniem udaru jeszcze przed ukończeniem 60. roku życia. W tym celu wykorzystali dane z 48 badań genetycznych obejmujących ok. 17 tys. osób, które miały za sobą udar oraz niemal 600 tys. pacjentów z grupy kontrolnej bez tej choroby. Uczestnicy mieli od 18 do 59 lat.
Analizując cały genom, odkryli, że dwie lokalizacje były silnie związane z wcześniejszym ryzykiem udaru mózgu. Jedna z lokalizacji pokrywała się z miejscem, w którym występują geny odpowiadające za grupę krwi. Kolejna analiza skupiała się już na określonych typach genu grupy krwi. Okazało się, że osoby, których genom kodował konkretną odmianę grupy A, występowało u nich o 16% większe ryzyko udaru mózgu jeszcze przed ukończeniem 60. roku życia.
Druga analiza określonych typów genu grupy krwi wykazała, że osoby, których genom kodował odmianę grupy A, miały o 16 procent większe ryzyko udaru przed ukończeniem 60. roku życia w porównaniu z populacją osób z innymi grupami krwi. Ustalono również, że uczestnicy badań z genem grupy 01 mieli o 12 procent niższe ryzyko wystąpienia udaru.
Wciąż nie wiemy, dlaczego grupa krwi A niesie ze sobą wyższe ryzyko, ale prawdopodobnie ma to coś wspólnego z czynnikami krzepnięcia krwi, takimi jak płytki krwi i komórki wyściełające naczynia krwionośne, a także innymi krążącymi białkami, które odgrywają rolę w rozwoju zakrzepów
- wskazał starszy autor i neurolog naczyniowy Steven Kittner z University of Maryland.
Choć odkrycia mogą sugerować, że grupa krwi jest bardzo istotna w kontekście ryzyka udaru, to jednak wyniki analiz należy umieścić w ogólnym kontekście. Jak wskazują autorzy badań, każdego roku w Stanach Zjednoczonych odnotowuje się ok. 800 tys. kolejnych przypadków udaru, a większość z nich diagnozuje się u pacjentów w wieku od 65. roku życia i osób starszych.
Dodatkowo należy wskazać, że uczestnicy objęci badaniem pochodzili z Ameryki Północnej, Japonii, Pakistanu, Australii i Europy. Konieczne jest przeprowadzenie kolejnych badań, by wyjaśnić znaczenie uzyskanych wyników.
Czy grupa krwi zwiększa ryzyko udaru?
O tym, że opisane odkrycia nie są bezpośrednim wyznacznikiem ryzyka udaru mózgu świadczyć może inne badanie. Analizy obejmowały pacjentów, którzy mieli za sobą zdarzenie sercowo-naczyniowe przed 60-tką oraz osoby starsze. Pod lupę wzięto dane 9300 osób po 60. roku życia, u których wystąpił udar oraz 25 tys. osób z grupy kontrolnej, które nie doświadczyły tej choroby.
Na skutek prowadzonych analiz ustalili, że zwiększone ryzyko udaru u pacjentów z grupą krwi A nie było istotne statystycznie w grupie udarów o późnym początku. To z kolei sugeruje, że udary występujące w młodszej grupie wiekowej mogą mieć zupełnie inne podłoże i inny mechanizm aniżeli w przypadku starszych pacjentów.
Zdaniem naukowców istnieje małe prawdopodobieństwo, że udary przed 60-tką są spowodowane miażdżycą, natomiast przyczyną mogą być czynniki wpływające na tworzenie się skrzepów. Co ciekawe z badań wynikało, że osoby z grupą krwi typu B były o 11% bardziej narażone na udar bez względu na wiek.
A zatem jak zaznaczają badacze sekwencja genetyczna dla grup A i B powiązana jest z wyższym ryzykiem zakrzepicy żylnej, a co za tym idzie udarem niedokrwiennym.
Przyczyny udaru mózgu. Zmień styl życia
Neurolodzy zaznaczają, że wielu udarów można uniknąć. Powodem jest fakt, że mamy wpływ na czynniki ryzyka, a należą do nich:
- dieta bogata w wysokoprzetworzone produkty,
- cukrzyca typu 2,
- hipercholesterolemia,
- nadciśnienie,
- palenie papierosów,
- niski poziom aktywności fizycznej,
- nadwaga,
- otyłość.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podkreśla, że nawet 50% wszystkich udarów mózgu, także tych krwotocznych spowodowana jest nadciśnieniem tętniczym. A już samo palenie papierosów i dieta bogata w sól zwiększa ryzyko nawet o 70%. Jednym słowem dbając każdego dnia o dietę, odpowiednią dawkę ruchu oraz rezygnacja z papierosów przybliża nas do zdrowia i redukuje ryzyko trwałego kalectwa, a nawet śmierci.
Objawy udaru mózgu. Nie zostawaj w domu!
Jednym z problemów zaobserwowanych przez neurologów jest fakt, że są osoby, które doświadczyły objawów udaru, ale dolegliwości te ustąpiły samoistnie, więc dana osoba uznała, że już wszystko jest w porządku i nie zgłosiła się na SOR, czy choćby do lekarza rodzinnego.
To poważny błąd.
W nomenklaturze medycznej istnieje określenie TIA opisujące przemijający atak niedokrwienny. To sytuacja, kiedy wystąpią objawy udaru, jednak mijają w ciągu 24 godzin. Dla zobrazowania, do takiej sytuacji dochodzi, kiedy skrzep trafi do tętnicy w mózgu i zablokuje przepływ krwi, wówczas pojawiają się opisane poniżej objawy. Jeśli jednak skrzep się rozpadnie i przepływ zostanie przywrócony, symptomy mijają.
Nie oznacza to jednak, że problem się skończył. Jak alarmują lekarze, przejściowy atak niedokrwienny to sygnał, że w układzie krwionośnym dochodzi do poważnych zaburzeń i już za moment lub kolejnego dnia, albo za tydzień, w sensie w dowolnym momencie może dojść do pełnowymiarowego udaru mózgu, który może skończyć się śmiercią lub trwałym kalectwem. Dlatego jeśli zauważysz u siebie lub innej osoby wymienione objawy natychmiast wezwij pogotowie, a jeśli przeminą, zgłoś się niezwłocznie na Szpitalny Oddział Ratunkowy.
Objawy udaru to:
- Nagłe splątanie, trudności z mówieniem lub rozumieniem mowy.
- Nagłe drętwienie lub osłabienie, szczególnie po jednej stronie ciała.
- Nagły silny ból głowy bez znanej przyczyny (głównie w przypadku udaru krwotocznego).
- Nagłe trudności z widzeniem jednym lub obydwoma oczami.
- Nagłe trudności z chodzeniem, zawroty głowy lub utrata równowagi lub koordynacji.
