Jak zmienić opatrunek? Instrukcja krok po kroku
Jak zmienić opatrunek? To zależy od rany. Niewielkie skaleczenia zwykle goją się szybko i nie wymagają specjalnych zabiegów. Są jednak rany, które potrzebują wyjątkowej ochrony specjalnymi opatrunkami. To np. rany pooperacyjne lub odleżynowe. Jak zmienić opatrunek, chroniący taką ranę? Oto nasza podpowiedź – krok po kroku.
Spis treści
- Dlaczego trzeba zmieniać opatrunek?
- Jak zmienić opatrunek? Krok po kroku
- Jak często zmieniać opatrunek?
Prawidłowa zmiana opatrunku gwarantuje szybkie i prawidłowe gojenia się rany. Problem ten może dotyczyć każdego - rany powstają po operacjach, są skutkiem odleżyn (np. u osób starszych i obłożnie chorych) czy owrzodzenia (np. u pacjentów cierpiących na przewlekłą chorobę żylną).
Każda rana, a szczególnie ta trudno gojąca się wymaga właściwego traktowania: systematycznego oczyszczania i ochrony, jaką daje opatrunek. Opatrunki na rany należy regularnie zmieniać, aby nie rozwinęły się w nim drobnoustroje. Jak to zrobić? Oto instrukcja zmiany opatrunku krok po kroku.
Dlaczego trzeba zmieniać opatrunek?
Aby rana zagoiła się, musi mieć odpowiednie środowisko. Takie zapewnia płyn wysiękowy tworzący się w ranie, który zawiera substancje antybakteryjne, enzymy i składniki przyspieszające gojenie. Skuteczność działania tych substancji zwiększa się w środowisku wilgotnym, dlatego osuszanie rany - popularny jeszcze niedawno zabieg, zdaniem specjalistów jest niewłaściwe.
Nie powinno się oczyszczać ran z naturalnej wydzieliny produkowanej przez zranione miejsce, choć oczywiście trzeba usunąć z niej bakterie i ewentualne tkanki martwicze. Warto również zbierać nadmiar wysięku, który może być pożywką dla drobnoustrojów. Dlatego opatrunki trzeba zmieniać regularnie, a sam opatrunek powinien być dobrej jakości.
Cechy dobrego opatrunku to:
- nieprzepuszczalność dla bakterii
- przepuszczalność dla pary wodnej i powietrza
- utrzymywanie wilgotności wokół raną
- usuwanie nadmiaru wysięku
- izolacja termiczna
- osłanianie rany przed urazem
- nietoksyczność, antyalergiczność
Jak zmienić opatrunek? Krok po kroku
- Przygotowanie. Najpierw umyj i zdezynfekować dłonie. Przygotuj sobie wszystkie potrzebne rzeczy: opatrunki, płyny do dezynfekcji. Załóż rękawiczki jednorazowe.
- Usuniecie starego opatrunku. Delikatnie usuń stary opatrunek. Jeśli nie chce sam zejść, bo przykleił się do skóry, można nasączyć go solą fizjologiczną. Po zdjęciu opatrunku, wyrzuć go i załóż nowe rękawiczki.
- Przemycie rany. Najpierw przemyj ranę kilkoma gazikami nasączonymi płynem antyseptycznym na bazie oktenidyny – wykonuj ruchy od środka rany na zewnątrz. Delikatnym ruchem usuń martwe tkanki. Możesz też spryskać ranę środkiem odkażającym. Po przemyciu i odkażeniu okolice rany starannie osusz sterylnymi kompresami.
- Założenie nowego opatrunku. Gdy skóra wyschnie, załóż nowy opatrunek. Jego wielkość musi być dostosowana do wielkości rany – opatrunek musi ją całą zakrywać. Niekiedy - w zależności od opatrunku- konieczne jest przykrycie pierwotnego opatrunku bandażem.
Jak często zmieniać opatrunek?
Wbrew pozorom opatrunku nie należy zmieniać zbyt często – w ten sposób nie usuwamy niepotrzebnie płynu wysiękowego i ziarniny, które przyspieszają proces gojenia się rany. Zazwyczaj rany pooperacyjne opatruje się codziennie – chodzi o to, aby opatrunek był zawsze czysty i suchy.
Opatrunki na ranach przewlekłych powinno się zmieniać co 7 dni, a przy silnym wysięku - co 2-3 dni. Specjalistyczne opatrunki np. na odleżyny, można zmieniać co 3-5 dni.
Rana to uszkodzenie skóry i tkanek. Do rozerwania ich ciągłości dochodzi na skutek wypadku lub operacji. Rany powstają również na skutek nieprawidłowego ukrwienia ciała, które prowadzi do owrzodzeń i martwicy (odleżyny, stopa cukrzycowa itd.).
Długość gojenia się rany jest różna - rany bez powikłań goją się ok. 8 tygodni. Proces ten przebiega jednak etapami.
Zaczyna się natychmiast po powstaniu uszkodzenia – organizm szybko wchodzi w proces hemostazy, której naturalnym skutkiem jest krzepnięcie krwi – zapobiega to jej utracie i ogranicza dostęp zanieczyszczeniom.
Kolejnym etapem gojenia się rany jest stan zapalny, którego zadaniem jest oczyszczenie rany z bakterii i martwych tkanek. Stan zapalny mobilizuje krwinki białe do oczyszczania uszkodzonego miejsca na ciele – komórki trawią bakterie i martwe tkanki.
Następnie w ranie rozpoczyna się tzw. migracja komórkowa, której celem jest odtworzeni nabłonka i nowych naczyń krwionośnych.
Wreszcie następuje synteza białek, czyli osadzanie się białka oraz kurczenie się ran (krawędzie rany przyciągane są do siebie). W ranie powstaje ziarnina, złożona z fibroblastów produkujących włókna kolagenu, które tworzą elastyczną bliznę, odporną na czynniki mechaniczne.
Czytaj: Opatrunki (plastry) na rany. Druga skóra dla chorych na EB i nie tylko
Zakażenie rany – objawy. Jak rozpoznać zakażenie rany?
Pierwsza pomoc: odkażanie i opatrywanie ran, tamowanie krwotoków, krwawień z nosa
Metoda mokrych opatrunków - na czym polega? Dla kogo jest przeznaczona?
Porady eksperta
Podcasty
Playlisty tematyczne
