Bolesne objawy niedoboru witaminy B12. Można je dostrzec w jamie ustnej

Witamina B12 jest jedną z najważniejszych witamin. Jednak o tym, jak ważna jest dla funkcjonowania naszego organizmu przekonujemy się dopiero, gdy pojawiają się dokuczliwe objawy jej niedoboru. A mogą być one bardzo różne, gdyż witamina ta pełni szereg ważnych funkcji i wpływa na pracę różnych narządów. Niektóre z tych objawów - wyjątkowo nieprzyjemne i bolesne - pojawiają się w jamie ustnej.

Lista zadań, jakie w naszym organizmie pełni witamina B12 (inaczej kobalamina), jest bardzo długa. Wiadomo, że potrzebujemy jej do kluczowych procesów życiowych - uczestniczy ona m.in. w procesach tworzenia się DNA i czerwonych krwinek krwi, a także rozwoju komórek nerwowych, w tym mózgowych.

Odpowiada za reakcje metaboliczne i produkcję energii w komórkach, pomaga tworzyć osłonkę mielinową włókien nerwowych (uszkodzenie tej osłonki prowadzi do rozwoju stwardnienia rozsianego), wspiera też produkcję ważnych neuroprzekaźników, serotoniny i dopaminy. Jest również niezbędna do wytworzenia aktywnej formy kwasu foliowego.

To, że brakuje ci tej witaminy, możesz poznać po stanie ust 

Niedobory witaminy B12 są bardzo powszechne, szczególnie wśród wegetarian, wegan i osób starszych, a także osób przyjmujących na stałe niektóre leki. Wczesne objawy niedoboru witaminy B12 mogą być jednak mylące i wskazywać na inne problemy zdrowotne. Takimi objawami są zmiany w jamie ustnej. Należą do nich:

• zapalenie języka - staje się on wówczas gładki, lekko opuchnięty i zaczerwieniony, nierzadko również bolesny, co utrudnia mówienie i jedzenie.
• owrzodzenia i stan zapalny w jamie ustnej
• uczucie pieczenia i swędzenia ust i języka
• poczucie "igieł" wbijanych w dziąsła i język
• pękające kąciki ust, tzw. zajady - wg. badań, jakie opublikowano w oficjalnym periodyku The College of Family Physicians of Canada, zapalenie kącików ust to charakterystyczna wizualna wskazówka niedoboru witaminy B12.

Najważniejsze objawy deficytu witaminy B12

To, że w organizmie brakuje witaminy B12 można poznać również po innych, typowych objawach niedoboru. Niestety, jest ich bardzo dużo, gdyż deficyt tej witaminy wpływa negatywnie na wiele układów i narządów. Dlatego zwykle dzieli się je na kilka głównych kategorii. Do objawów niedoboru witaminy B12 należą:

• objawy ze strony układu nerwowego - zaburzenia ruchu, zawroty głowy przy wstawaniu, drętwienie rąk i nóg, uczucie mrowienia kończyn, zaburzenia zmysłu węchu, słuchu czy czucia
• objawy ze strony układu krwionośnego - to przede wszystkim anemia megaloblastyczna (w której czerwone krwinki są nieprawidłowe, duże. Ten typ anemii objawia się bladością skóry, osłabieniem, zaburzeniami ze strony układu nerwowego i pokarmowego
• objawy skórne - przedłużający się niedobór witaminy B12 może skutkować zmianą odcienia skóry na bladożółty, a także bielactwem nabytym
• objawy ze strony układu pokarmowego - to głównie zaburzenia smaku i apetytu, a także biegunki, zaparcia i spadek wagi
• objawy psychiatryczne - takie jak zaburzenia nastroju (w tym bardzo duże jego wahania) i zaburzenia poznawcze, które mają związek z niewłaściwą pracą neuroprzekaźników.

Niedobory witaminy B12 są bardzo powszechne. Można i trzeba je leczyć

W obecnych czasach niedobory witaminy B12 są częste. Witamina ta znajduje się bowiem wyłącznie w mięsie i produktach pochodzenia zwierzęcego, tymczasem wiele osób świadomie ogranicza ich spożycie. Deficyt witaminy B12 może być również wywołany nadmiernym spożywaniem alkoholu.

Z kolei przyczyną ciężkich niedoborów mogą być zaburzenia wchłaniania wywołane m.in. upośledzoną budową tzw. czynnika Castle'a lub zaburzeniami w pracy receptorów znajdujących się w jelicie krętym (np. z powodu chorób, w tym choroby Leśniowskiego-Crohna). Na niedobory narażone są również osoby, które na stałe przyjmują niektóre leki, w tym metforminę stosowaną w cukrzycy, a także inhibitory pompy protonowej czy preparaty stosowane w nieswoistych zapalnych chorobach jelit.

Jeśli masz objawy niedoboru witaminy B12, skontaktuj się z lekarzem POZ - można je łatwo potwierdzić za pomocą badania krwi, które lekarz zleci ci bezpłatnie w ramach NFZ (od lipca badanie stężenia witaminy B12 jest w koszyku świadczeń gwarantowanych lekarza POZ). W przypadku potwierdzonego niedoboru lekarz zaleci wzbogacenie diety w produkty, które zawierają witaminę B12, np. w jajka, wątróbkę, wołowinę, ryby i skorupiaki, a także suplementację lub leczenie preparatami witaminy B12 w dawce dobranej do poziomu deficytu.

Katarzyna Hubicz