53 proc. polskich seniorów jest nieaktywnych fizycznie

Aż 36 proc. osób powyżej 60. roku życia uważa, że główną przeszkodą w drodze do aktywnego trybu życia jest ich wiek, a ponad połowa z nich nie podejmuje żadnej aktywności fizycznej, w tym nawet spacerów. Aktywizacja ruchowa seniorów staje się coraz ważniejsza, ponieważ według prognoz GUS w 2050 r. po sześćdziesiątce będzie już 40 proc. Polaków.

Pomimo pozytywnych zmian w stylu życia Polaków i rosnącej aktywności fizycznej, jej poziom jest wciąż niewystarczający. Według raportu MultiSport Index 2019 tylko 64 proc. dorosłych Polaków podejmuje aktywność fizyczną (uwzględniającą czynności rekreacyjne, takie jak spacery czy jazda na rowerze w celach transportowych) minimum raz w miesiącu. Na drugim biegunie znajduje się 36 proc. Polaków, którzy nie podejmują żadnej aktywności fizycznej, w tym nawet zwykłych spacerów. Najgorzej sytuacja przedstawia się wśród osób w wieku powyżej 55. roku życia – aż 53 proc. z nich nie podjęło żadnej aktywności fizycznej w przeciągu ostatnich 6 miesięcy.

Wraz z postępującym procesem starzenia się polskiego społeczeństwa rośnie potrzeba aktywizacji ruchowej osób starszych. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2018 r. mieszkaniec Polski miał przeciętnie blisko 41 lat. Rośnie również grupa osób w wieku 65 lat i więcej – ich udział w ogólnej populacji wyniósł w ubiegłym roku 17,5 proc. (dla porównania w 1990 r. osoby te stanowiły 10 proc. ludności). Obecnie indeks starości w Polsce wynosi 115, co oznacza, że na 100 dzieci w wieku 0-14 lat przypada 115 osób w wieku 65 lat i więcej.

Po 30-tce zdrowie wygrywa z sylwetką

W kontekście zdrowia i jakości życia seniorów coraz częściej słyszy się o zjawisku Healthy Ageing. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) definiuje zdrowe starzenie się jako „proces rozwijania i utrzymywania zdolności funkcjonalnej umożliwiającej dobre samopoczucie w starszym wieku”. W tym przypadku zdolność funkcjonalna rozumiana jest jako umiejętność wykonywania codziennych zadań i obowiązków w sposób bezpieczny i swobodny, bez nadmiernego wysiłku czy zmęczenia.

Umiejętność tę w dużym stopniu rozwija regularnie podejmowana aktywność fizyczna, która nie tylko przeciwdziała ryzyku niepełnosprawności i wpływa korzystnie na sprawność psychofizyczną, ale stanowi też istotny element profilaktyki zdrowotnej. To szczególnie ważne, ponieważ WHO alarmuje, że brak aktywności jest czwartą przyczyną śmiertelności na świecie, zaraz za nadciśnieniem tętniczym, paleniem papierosów oraz podwyższonym poziomem glukozy we krwi i odpowiada za 3,2 miliona zgonów rocznie.

Wśród wszystkich aktywnych fizycznie Polaków aż 43 proc. osób po 30. roku życia przyznaje, że najważniejszym motywatorem do podejmowania aktywności jest zdrowie.

Nie ćwiczymy ze względu na wiek

Wśród osób powyżej 55. roku życia w Polsce, największy wpływ na obecność aktywności lub jej brak w codziennym życiu, ma wykształcenie (39,6 proc.), postrzeganie społeczności lokalnej (23 proc.) oraz angażowanie seniorów w stałą grupę zainteresowań (18,2 proc.) – okazuje się, że przynależność do tego typu grup, nawet niezwiązanych z uprawianiem sportu, koreluje z aktywnością fizyczną danej osoby. Dla ogółu Polaków najsilniejszą determinantą aktywności jest wiek (29,9 proc.) – według badania, im osoba jest starsza, tym prawdopodobieństwo, że będzie mniej aktywna rośnie.

Aktywność polskich seniorów­

Według ekspertów organizm człowieka zaczyna starzeć się około 20-25 roku życia, a zmiany dotyczą wszystkich układów ciała – szczególnie odczuwalne w życiu codziennym są te zachodzące w układzie krążeniowo-oddechowym oraz mięśniowo-szkieletowym.

Jak przytacza w książce psychiatra dr Anders Hansen „kiedy naukowcy przez ponad 20 lat obserwowali 20 tys. kobiet między 70. a 81. rokiem życia, okazało się, że u tych, które były aktywne fizycznie, pamięć pozostawała zdecydowanie lepsza niż u tych nieaktywnych.

Ponadto koncentracja i percepcja były o wiele lepsze. Różnice w działaniu mózgów kobiet okazały się tak duże, że odpowiadały trzem latom starzenia się. Mózgi aktywnych kobiet były więc średnio trzy lata młodsze pod względem procesów myślowych, niż wskazywałby na to ich wiek biologiczny”.

Warto dodać, że kobiety wcale nie ćwiczyły intensywnie – wystarczające okazało się zaledwie 20 minut spaceru każdego dnia. Ruch i dobra wydolność fizyczna poprawiają nie tylko zdrowie psychiczne i fizyczne, ale i jakość życia seniorów.

Z kolei według dr Ernesta Kuchara, specjalisty medycyny sportowej, o 90 proc. zmniejszają one ryzyko demencji, poprawiają mikrostrukturę mózgu i pamięć osób starszych, co jest szczególnie ważne w obliczu zmian demograficznych i starzenia się polskiego społeczeństwa.

Parada seniorów 2019

Jednym w wydarzeń promujących aktywność wśród starszych jest Parada Seniorów 2019, która już 24 sierpnia 2019 odbędzie się w Warszawie. Tego dnia Traktem Królewskim w kierunku Kampusu Głównego UW przejdą seniorzy z całej Polski, aby obalić stereotypy związane z wiekiem i udowodnić, że każdy może być aktywny. Podczas Pikniku nie zabraknie atrakcji zarówno dla aktywnych seniorów, jak i tych, którzy chcieliby zacząć przygodę z aktywnością fizyczną. W programie będą dostępne m.in. darmowe pomiary składu ciała wraz z konsultacjami zdrowotnymi w specjalnej strefie sportowo-edukacyjnej MultiSport Senior.